Η Τουρκία εργάζεται για έρευνες φυσικού αερίου στην Κύπρο, δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας Αλμπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ενώ είπε πως υπάρχουν δραστηριότητες έρευνας ακόμη και νοτίως της Κύπρου.

Σε δήλωσή του στην φιλοκυβερνητική ιστοσελίδα TV100, ο Τούρκος Υπουργός είπε «σε αυτόν τον χάρτη, οι λευκές κουκκίδες στο νότο είναι σημεία διεξαγωγής εξερεύνησης στη Μεσόγειο. Υπάρχουν οι δραστηριότητες μας εξερεύνησης ακόμη και στα νότια της Κύπρου. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε στην υφαλοκρηπίδα της Δημοκρατίας της Τουρκίας και στις περιοχές για τις οποίες μας έχει χορηγηθεί άδεια από την 'τδβκ'».

Υπό τον τίιτλο «Το ΤΟΚΙ θα τελειώσει την κατοχή στην Κύπρο», η τουρκική εφημερίδα Τουρκίγε υποστηρίζει ότι «μετά την αποκάλυψη ότι άτομα ισραηλινής και ελληνικής καταγωγής αγοράζουν σπίτια και οικόπεδα στην ‘τδβκ΄, η Άγκυρα πήρε την κατάσταση στα χέρια της. Θα οικοδομήσει κοινωνικές κατοικίες του τουρκικού κατασκευαστικού οργανισμού ΤΟΚΙ, αυξάνοντας τον τουρκικό πληθυσμό στο νησί».

Η εφημερίδα γράφει ότι «ο Τουρκος Υπουργός Περιβάλλοντος, Αστικοποίησης και Κλιματικής Αλλαγής Μουράτ Κουρούμ ανακοίνωσε τα γιγάντια έργα της ‘τδβκ΄», προσθέτοντας ότι «είναι στρατηγικής σημασίας τα τουρκικά έργα να υλοποιούνται στην ‘τδβκ’, όπου ξένοι επενδυτές, ιδίως Ισραηλινοί και Έλληνες, συλλέγουν γη και κατοικίες. Θα ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση της τουρκικής παρουσίας στο νησί».

Λεπτομέρεις ανακοινώνει ο Ερντογάν τον Μάιο

Σύμφωνα με την Τουρκίγε, «με τα έργα κοινωνικής στέγασης που έχει ξεκινήσει στην ‘τδβκ’, το TOKİ στοχεύει τόσο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής όσο και στην αύξηση του τουρκικού πληθυσμού». Αναφέρει ότι «οι οραματικές λεπτομέρειες που θα ανακοινώσει ο Πρόεδρος Ερντογάν τον Μάιο θα μετατρέψουν την ‘τδβκ΄ σε ένα ελκυστικό επενδυτικό κέντρο με προσιτές κατοικίες και προγραμματισμένη αστικοποίηση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα έργα θα πυροδοτήσουν τη μετανάστευση και τις επενδύσεις από την Τουρκία».

Σύμφωνα με την Τουρκίγε, «η αύξηση του τουρκικού πληθυσμού και η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας θεωρούνται κρίσιμες απέναντι στις κινήσεις της Ελλάδας, του Ισραήλ και της ΕΕ στην περιοχή. Οι επενδύσεις της Τουρκίας στην ‘τδβκ΄ υποστηρίζουν επίσης την πολιτική της Γαλάζιας Πατρίδας».

Σε άτυπο «δημοψήφισμα» εξελίσσονται οι ‘εκλογές’ της Κυριακής ανάμεσα στη γραμμή του Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ υπέρ της λύσης ‘δύο κρατών’ και στη μετριοπαθή, διαπραγματευτική προσέγγιση του ηγέτη του CTP Τουφάν Ερχιουρμάν, που κρατά ανοιχτό το ενδεχόμενο ομοσπονδιακού πλαισίου, σύμφωνα με τον γνωστό Τούρκο δημοσιογράφο Σεντάτ Εργκίν.  Συνοψίζει μάλιστα την πρόταση λύσης για το Κυπριακό του Ερχιουρμάν: ένα sui generis μοντέλο «ομοσπονδίας δύο μερών» —«που μπορεί να ονομάζονται κράτη»— όπου έξι τομείς ορίζονται ως κοινής αρμοδιότητας και απαιτούν συν-απόφαση με τους Ε/Κ.

Το «μέτωπο» Τατάρ

Σε ρεπορτάζ – ανάλυσή του για την τουρκική εφημερίδα Οξιτζέν, έπειτα από 4 μέρες παρακολούθησης της ‘προεκλογικής’ διαδικασίας από τα Κατεχόμενα, ο Εργκίν περιγράφει εντυπωσιακά σκηνοθετημένες συγκεντρώσεις με έντονη σημειολογία (σημαίες Τουρκίας και του ψευδοκράτους, συνθήματα τύπου «ATAK Diplomasi»). Σε επαφές του στην Κερύνεια —ακόμη και σε χώρους με βαριά ιστορική φόρτιση, όπως η λέσχη της ομάδας Τουρκικές Πατριωτικές Εστίες Λεμεσού— ο Τατάρ υποστηρίζει ότι η ομοσπονδία «ανήκει στο παρελθόν» και ότι η μόνη «ρεαλιστική» επιλογή είναι η λύση ‘δύο κρατών’. Επικαλείται τη στήριξη του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν (με επανειλημμένες αναφορές στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ) και προβάλλει ως πλεονέκτημα τον «συντονισμό» με την Άγκυρα. Στο αφήγημα εντάσσεται και η πρόσφατη απόφαση της ‘βουλής’ στις 14 Οκτωβρίου που απάλειψε την αναφορά σε ομοσπονδία από τη ‘διακήρυξη του 1983΄της ψευδοβουλής.

Παράλληλα, ο Τατάρ ισχυρίζεται ότι με ομοσπονδιακό μοντέλο οι Τ/Κ θα καταστούν «μειονότητα» εντός ΕΕ και ότι η παρουσία του τουρκικού στρατού/καθεστώς εγγυήσεων θα τεθεί σε κίνδυνο. Στις συγκεντρώσεις του συνδέει το διακύβευμα με μεγάλα έργα υποδομής (δρόμοι, νοσοκομεία, σχολεία) και παρουσιάζει τις ‘εκλογές’ ως «δημοψήφισμα» μεταξύ «εθνικής πολιτικής» και «κινδύνου/περιπέτειας».

Το «μέτωπο» Ερχιουρμάν

Στον αντίποδα, οι εκδηλώσεις του Τουφάν Ερχιουρμάν είναι πιο λιτές, με ατμόσφαιρα αριστερής βάσης (μουσικές αναφορές από Ζουλφού Λιβανελί έως Bella Ciao). Ο Εργκίν υπογραμμίζει τη ρητορική δεινότητα του Ερχιουρμάν και τη σταθερή του γραμμή: δεν «τσακώνεται» με την Τουρκία («όσο κι αν προσπαθήσουν»), αλλά ταυτόχρονα κατηγορεί τον Τατάρ για πενταετή αδράνεια στο τραπέζι των συνομιλιών.

Κομβικό στο κείμενο είναι η ιδιόμορφη, αναλυτικο-συνθετική πρόταση του Ερχιουρμάν: ένα sui generis μοντέλο «ομοσπονδίας δύο μερών» —«που μπορεί να ονομάζονται κράτη»— όπου έξι τομείς ορίζονται ως κοινής αρμοδιότητας και απαιτούν συν-απόφαση με τους Ε/Κ:

1. ασφάλεια σε όλο το νησί,
2. ενέργεια,
3. υδρογονάνθρακες,
4. θαλάσσιες ζώνες,
5. εμπορικές οδοί/διαδρομές (με αναφορά στο IMEC),
6. ζητήματα ιθαγένειας/καθεστώτος εντός ΕΕ.

Εκτός αυτών, «το ‘Τουρκικό Κράτος της Κύπρου’ και το ‘Ελληνοκυπριακό Κράτος’» θα ασκούν όλες τις λοιπές κρατικές αρμοδιότητες στο έδαφός τους. Η τουρκική εγγύηση, κατά τον ίδιο, παραμένει όσο υφίστανται οι τομείς κοινής αρμοδιότητας. Ο Ερχιουρμάν αποφεύγει να «μπει στις πλατείες» με τον όρο «ομοσπονδία», επιλέγοντας τεχνική εξειδίκευση σε συνεντεύξεις/ΜΜΕ.

Τι διακυβεύεται την Κυριακή

Ο Εργκίν καταγράφει οκτώ υποψηφιότητες αλλά βλέπει την κούρσα να πολώνεται μεταξύ Τατάρ και Ερχιουρμάν —με ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο έκβασης από τον πρώτο γύρο. Υπενθυμίζει τις καταγγελίες για «παρέμβαση» της Τουρκίας το 2020, σημειώνοντας ότι το 2025 το κλίμα είναι ηπιότερο, παρά επισκέψεις προσώπων «κοντά» στην τουρκική κυβέρνηση.

Συμπέρασμα του αρθρογράφου: οι ‘εκλογές’ λειτουργούν ως επιλογή δύο διαφορετικών οραμάτων για το μέλλον των Τουρκοκυπρίων —το αφήγημα ‘δύο κρατών’ του Τατάρ με έντονη αγκύλωση στην Άγκυρα, ή το sui generis μοντέλο του Ερχιουρμάν που επιδιώκει θεσμική συν-διαχείριση κρίσιμων τομέων με τους Ε/Κ, κρατώντας χαμηλά τους συμβολισμούς και ψηλά το περιεχόμενο.

Μήνυμα στήριξης της ‘βούλησης’ των Τ/Κ στις ‘εκλογές στα κατεχόμενα στις 19 Οκωβρίου έστειλε από τις φυλακές Σηλυβρίας ο Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.

«Το να σεβόμαστε τη βούληση του ΄λαού’ της ‘τδβκ’ δεν είναι απλώς μια διπλωματική υποχρέωση – είναι αδελφικό μας χρέος», έγραψε χαρακτηριστικά ο Ιμάμογλου,.

Ο Τούρκος πολιτικός υπενθύμισε ότι έζησε τα φοιτητικά του χρόνια στην κατεχόμενη Κύπρο, όπου, όπως είπε, «είδε από κοντά τον αγώνα των Τουρκοκυπρίων για δημοκρατία, ελευθερία και ύπαρξη».

Στο μήνυμά του έκανε έκκληση για ηρεμία και δημοκρατική ωριμότητα κατά τη διάρκεια των ‘εκλογών’, προσθέτοντας:

«Οι Τουρκοκύπριοι έχουν τη δύναμη να καθορίσουν οι ίδιοι τη μοίρα τους. Είμαστε πάντα στο πλευρό τους και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε μια λύση βασισμένη στην ειρήνη, την ισότητα και τον αμοιβαίο σεβασμό».

Το μήνυμα Ιμάμογλου ήρθε λίγες ημέρες πριν τις κάλπες στα κατεχόμενα, όπου η μάχη μεταξύ του νυν Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ και του υποψηφίου της αντιπολίτευσης Τουφάν Ερχιουρμάν αναμένεται ιδιαίτερα σκληρή.

«Νέα εποχή» στην Κύπρο βλέπουν τα τουρκικά πρωτοσέλιδα μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα, με κοινό σημείο την προβολή του συγχαρητηρίου μηνύματος του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν προς τον νέο «πρόεδρο» Τουφάν Ερχιουρμάν. Αντίθετα, ο ακροδεξιός εταίρος του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, δεν τον συνεχάρη, ζητώντας μάλιστα «ακύρωση» των «εκλογών» και ένταξη του ψευδοκράτους στην Τουρκία, απορρίπτοντας κάθε συζήτηση για ομοσπονδία.

Χουριέτ:

Με τίτλο «Στην Κύπρο κέρδισε ο Ερχιουρμάν», κάνει λόγο για «έκπληξη στις εκλογές των Τουρκοκυπρίων που είχαν χαρακτήρα δημοψηφίσματος». Γράφει ότι «οι ψηφοφόροι προτίμησαν τον Ερχιουρμάν που στηρίζει την ομοσπονδία με τους Ελληνοκυπρίους, αντί για τον Ερσίν Τατάρ που υποστηρίζει λύση δύο κρατών». Προσθέτει ότι ο νέος «πρόεδρος» δήλωσε πως «στα θέματα εξωτερικής πολιτικής θα υπάρχει συνεννόηση με την Τουρκία» και επισημαίνει τη δήλωση Μπαχτσελί πως «η ‘τδβκ’ πρέπει να ενταχθεί στην Τουρκία».

Σαμπάχ:

Με τον τίτλο «Εποχή Τουφάν Ερχιουρμάν στις ‘τδβκ’», υπογραμμίζει τη συγχαρητήρια δήλωση του Ερντογάν. Ο αρθρογράφος Γιαβούζ Ντονάτ αποκαλύπτει ότι ο Ερχιουρμάν του είχε πει πρόσφατα στα κατεχόμενα: «Αν εκλεγώ, θα πορευθούμε μαζί με την Άγκυρα. Όταν ήμουν ‘πρωθυπουργός’, συνεργάστηκα αρμονικά με τον Ερντογάν — το ίδιο θα κάνω και τώρα».

Σοζτζού:

Επιλέγει πιο αιχμηρό τίτλο: «Υπόγειο κύμα στην Κύπρο». Σημειώνει ότι «ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Ερχιουρμάν κέρδισε, ενώ ο υποστηριζόμενος από το ΑΚΡ Ερσίν Τατάρ υπέστη βαριά ήττα», κάνοντας λόγο για «αλλαγή πορείας υπέρ της ομοσπονδίας».

Τζουμχουριέτ:

Απλός και χαρακτηριστικός τίτλος: «Εποχή Ερχιουρμάν».

Τουρκίγε:

Δίνει έμφαση στο μήνυμα του Ερχιουρμάν ότι «Δεν λαμβάνουμε αποφάσεις χωρίς την Τουρκία».

Γενί Σαφάκ και Ακσάμ:

Και οι δύο με τίτλο «Εποχή Ερχιουρμάν στην ‘τδβκ’», προβάλλουν το μήνυμα συνεργασίας με την Άγκυρα.

Μιλλιέτ:

Συνοψίζει με τίτλο «Νέα σελίδα στη βόρεια Κύπρο».

Η γενική εικόνα στα τουρκικά μέσα είναι συγκρατημένη αλλά θετική· αποδέχονται το αποτέλεσμα και μεταδίδουν το μήνυμα ότι ο Ερχιουρμάν επιδιώκει να διατηρήσει στενή σχέση με την Άγκυρα — παρά τη στήριξή του στην ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού.

Σενάρια πολέμου, κυβερνοεπιθέσεων και… Κύπρου σε ρόλο «προκεχωρημένου φυλακίου του Ισραήλ» κυριαρχούν στην τουρκική δημόσια συζήτηση. Σε εκπομπή του καναλιού gdh TV οι αναλυτές Ραγίπ Σοϊλού, Γιαχγιά Μποστάν και Τζουνέιτ Πολάτ άνοιξαν όλα τα μέτωπα, «δείχνοντας» Ελλάδα και Κύπρο ως κομμάτι ενός μεγάλου γεωπολιτικού παιχνιδιού.

«ΝΑΤΟ δεν θα προστατεύσει την Τουρκία»

Ο Σοϊλού δήλωσε ξεκάθαρα ότι σε πιθανή σύγκρουση με το Ισραήλ «όλοι λένε πως το ΝΑΤΟ δεν θα προστατεύσει την Τουρκία». Ο Μποστάν πήγε παραπέρα, λέγοντας πως η πραγματική απειλή θα είναι κυβερνοεπιθέσεις και «κινήσεις μέσω Κύπρου και Ελλάδας».

Η «παράδοση» της Κυπριακής Δημοκρατίας

«Η Νότια Κύπρος έχει παραδοθεί στο Ισραήλ», τόνισε ο Μποστάν. «Όλα τα όπλα και οι μυστικές επιχειρήσεις περνούν από εκεί. Έχουν αρχίσει να αγοράζουν γη. Το ίδιο προσπαθούν και στον βορρά».

Ο Σοϊλού συμπλήρωσε δηκτικά: «Αν παίρνουν στον βορρά, γιατί να μην πάρουν και στον νότο;».

Λιβύη και φόβοι για Ελλάδα

Στο στόχαστρο βρέθηκε και η τουρκο-λιβυκή συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες. Οι αναλυτές κατηγόρησαν την Αθήνα ότι «κινητοποίησε Αμερικανούς, Αιγύπτιους και Ευρωπαίους για να μπλοκάρει την επικύρωση της συμφωνίας», αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι η Ελλάδα βλέπει τον κίνδυνο «στρατηγικής απομόνωσης» στην Ανατολική Μεσόγειο.