Φιάσκο πέντε αστέρων προβλέπει για την άτυπη Σύνοδο για το Κυπριακό στην Γενεύη ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Μουράτ Γεντκίν. Υποστηρίιζει ότι παρότι η συνάντηση της Γενεύης για το Κυπριακό «είναι μεταμφιεσμένη σε διαπραγμάτευση υψηλού προφίλ», στην πραγματικότητα «δεν αναμένεται να σημειώσει πρόοδο». Επισημαίνει ακόμη ότι «αν και δεν έχει προσκληθεί επίσημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προσπαθήσει, όπως πάντα, να επηρεάσει τη διαδικασία από τα παρασκήνια».
«Το πρόγραμμα κανονίστηκε προσεκτικά: ελάχιστη άμεση επαφή, μέγιστη διπλωματική βιτρίνα. Το αποτέλεσμα των συνομιλιών είναι ήδη σαφές: Δεν θα σημειωθεί πρόοδος, αλλά όλοι θα έχουν αποδείξει ότι ‘έκαναν προσπάθεια’», σχολιάζει ο Μουράτ Γετκίν.
Ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι «ημορφή των συνομιλιών σχεδιάστηκε για πρακτικότητα και επίδειξη, όχι για επιτυχία». «Όπως όλοι γνωρίζουν, αυτές οι συναντήσεις δεν θα αλλάξουν τίποτα. Όλοι θα επαναλάβουν τις προκαθορισμένες θέσεις τους, θα κατηγορήσουν την άλλη πλευρά και θα δείξουν ότι ‘εργάζονται αποφασιστικά για μια λύση»’», υποστηρίζει ο Μουράτ Γετκίν.
Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο, «η συνάντηση δεν αναμένεται να καταλήξει σε μακροπρόθεσμη λύση».
Διακοπές με διπλωματική εμφάνιση
Ο Μουράτ Γετκίν υποστηρίζει ότι «για την ελληνοκυπριακήπλευρά, αυτή η συνάντηση είναι πολύ πολύτιμη όσον αφορά τη δημιουργία της ψευδαίσθησης ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται». «Στόχος τους είναι να χρησιμοποιήσουν αυτή τη συνάντηση ως ένα βήμα προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων ομοσπονδιακής διευθέτησης. Φυσικά, όταν μιλούν για ‘ομοσπονδιακή λύση’, αυτό που στην πραγματικότητα θέλουν είναι να συνεχίσουν να κυβερνούν το νησί μονομερώς εκφοβίζοντας την τουρκική πλευρά με μικρές παραχωρήσεις», υποστηρίζει.
Ο Μουράτ Γετκίν αναφέρει ότι «για την τουρκοκυπριακή πλευρά η συνάντηση έχει διαφορετικό νόημα. Το βλέπει ως μια ευκαιρία να διεκδικήσει τη δική της κυριαρχική ισότητα. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι δεν είναι πλέον δυνατή μια ομοσπονδιακή λύση και ότι θα πρέπει να δηλωθεί επίσημα. Αναμένουν από αυτές τις συνομιλίες να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι μια λύση ‘δύο κρατών’ θα πρέπει τώρα να συζητηθεί στην Κύπρο».
Το μακρινό σενάριο σύμφωνα με Γετκίν
Ωστόσο σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν «υπάρχει και μια τρίτη πιθανότητα—ένα μακρινό αλλά ενδιαφέρον σενάριο». Εάν η ελληνική πλευρά αποδεχτεί τα αιτήματα της τουρκοκυπριακής πλευράς - θέσει τέλος στη διεθνή απομόνωση και οικονομικούς περιορισμούς της τουρκικής πλευράς και αποδεχτεί την ελεύθερη κυκλοφορία, το εμπόριο και τις επαφές με τον κόσμο χωρίς προϋποθέσεις— αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία. Αλλά αυτή η διαδικασία δεν θα είναι για μια ομοσπονδιακή Κύπρο, αλλά για μια Κυπριακή συνομοσπονδία δύο κρατών. Θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να σκεφτεί κανείς ότι η ελληνική πλευρά θα εγκαταλείψει τόσο εύκολα την πολιτική της να κρατά τους Τούρκους ως ‘απομονωμένη μειονότητα΄ στη διεθνή σκηνή», υποστηρίζει ο Μουράτ Γετκίν.
Εγγυητές που έχουν χάσει τον ρόλο τους
Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο, «η συμπερίληψη της Τουρκίας, της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου στη συνάντηση αποτελεί απαίτηση της Συνθήκης Εγγύησης του 1960. Στόχος της συμφωνίας ήταν η διατήρηση της ανεξαρτησίας και της δικοινοτικής δομής της Κύπρου. Όμως η ιστορία έχει δείξει ότι το σύστημα των εγγυητών έχει καταρρεύσει επανειλημμένα με την πάροδο του χρόνου».
Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο:
• Η Ελλάδα παραβίασε τη συμφωνία μόλις την υπέγραψε. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ανέπτυξε κρυφά περισσότερους από 20.000 στρατιώτες στο νησί και όπλισε Έλληνες υπερεθνικιστές για την Ένωση. Το 1974 προσπάθησε να συνδέσει το νησί με την Ελλάδα κάνοντας πραξικόπημα.
• Η Τουρκία χρειάστηκε να επέμβει το 1974 για να προστατεύσει την τουρκική πλευρά, η οποία είχε αποκλειστεί από την κοινή διοίκηση από το 1963, της οποίας τα χωριά κάηκαν και η οποία είχε φυλακιστεί σε γκέτο. Αν σήμερα υπάρχουν δύο ξεχωριστές δομές στην Κύπρο, ο μεγαλύτερος λόγος για αυτό είναι ότι η ελληνική πλευρά δεν μένει πιστή στις συμφωνίες του 1960 και αποκλείει τους Τούρκους.
• Αν και η Βρετανία διατηρεί ακόμα δύο στρατιωτικές βάσεις στο νησί, λειτουργεί ως ουδέτερος θεατής. Ούτε προσφέρει λύση ούτε προσπαθεί να δημιουργήσει μια σοβαρή ισορροπία μεταξύ των μερών.
Προβλέψιμο το αποτέλεσμα
Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, η πορεία της διήμερης συνάντησης είναι ήδη ξεκάθαρη:
• Την πρώτη ημέρα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα συναντηθεί χωριστά με τα μέρη. Όλοι θα εξηγήσουν τη θέση τους, αλλά κανείς δεν θα κινηθεί.
• Τη δεύτερη ημέρα, η κύρια συνάντηση θα διεξαχθεί σε μορφή πέντε συν ένα. Η ελληνική πλευρά θα επιστρέψει στις ομοσπονδιακές διαπραγματεύσεις, η τουρκική πλευρά θα επιδιώξει μια νέα διαδικασία βασισμένη στην κυριαρχική ισότητα, η Τουρκία και η Ελλάδα θα υπερασπιστούν τις δικές τους πολιτικές θέσεις και το Ηνωμένο Βασίλειο πιθανότατα θα παραμείνει σιωπηλό.
• Το απόγευμα θα έρθει μια αόριστη δήλωση από τον ΟΗΕ: Θα διανθιστεί με προτάσεις όπως «Υπήρχαν εποικοδομητικές συνομιλίες», «Τα μέρη θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για λύση», αλλά δεν θα περιέχει συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σύνοψη: Τα κόμματα θα φύγουν από τη Γενεύη και τίποτα δεν θα αλλάξει στην Κύπρο.
Ποιος είναι ο σκοπός της συνάντησης για το Κυπριακό;
Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, ο σκοπός αυτής της συνάντησης δεν είναι η επίλυση του Κυπριακού, αλλά η εκπλήρωση διπλωματικών διατυπώσεων. Ο ΟΗΕ πρέπει να δώσει το μήνυμα ότι «συνεχίζουμε να εργαζόμαστε». Η ελληνική πλευρά πρέπει να δημιουργήσει την εικόνα ότι «θέλουμε διαπραγματεύσεις αλλά οι Τούρκοι τις εμποδίζουν». Η τουρκική πλευρά πρέπει να ανακοινώσει στον κόσμο το μήνυμα ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ομοσπονδία, χρειάζεται μια νέα διαδικασία». Τα κράτη εγγυήτριες πρέπει επίσης να παίξουν το ρόλο του «είμαστε στη διαδικασία».
«Όλοι όμως γνωρίζουν ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις είναι καθαρά για επίδειξη. Εάν υπήρχε πραγματική πρόθεση για πρόοδο, το πρόγραμμα δεν θα είχε κρατηθεί τόσο σύντομο και θα είχε γίνει σοβαρός σχεδιασμός. Αλλά ο στόχος εδώ είναι να λάβουμε μέρος στη διπλωματική σκηνή, να περάσουμε μερικές μέρες σε πολυτελή ξενοδοχεία στη Γενεύη και τελικά να πούμε στον κόσμο ότι η πλευρά που εμποδίζει τη διαδικασία είναι η ‘άλλη πλευρά’.
Οι συνομιλίες της Γενεύης θα επιβεβαιώσουν για άλλη μια φορά τη μεγαλύτερη αλήθεια των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό: Αυτή η διαδικασία δεν γίνεται για να δοθεί λύση, αλλά για να διατηρηθεί το αδιέξοδο», υποστηρίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος.