Φουντώνει ξανά στην Τουρκία η συζήτηση για τους ρωσικούς S-400, με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης να μιλούν ανοιχτά για «αδιέξοδο», αμερικανικές πιέσεις και δύσκολους ρωσικούς υπολογισμούς.

«Πώς θα ξεφύγει η Τουρκία από το αδιέξοδο;»

Η τουρκική υπηρεσία της DW γράφει ότι στην Άγκυρα εξετάζονται όλα τα σενάρια:

– πώληση των S-400 σε τρίτη χώρα με άδεια της Ρωσίας,

– επιστροφή τους στη Μόσχα,

– ακόμη και πλήρης αποσυναρμολόγηση και καταστροφή τους.

Ειδικοί επισημαίνουν ότι η τελευταία επιλογή είναι πολιτικά «τοξική», καθώς θα εγείρει το ερώτημα γιατί δαπανήθηκαν πάνω από 1 δισ. δολάρια για ένα σύστημα που θα καταστεί άχρηστο. Την ίδια ώρα, τονίζεται ότι οι ΗΠΑ δεν αρκούνται στο «να μην ενεργοποιηθούν» οι S-400, αλλά απαιτούν πλήρη τερματισμό κατοχής τους για να αρθούν οι κυρώσεις CAATSA και να ανοίξει ξανά η πόρτα των F-35.

Το ερώτημα που καίει: Γιατί F35 στην Ινδία και όχι στην Τουρκία;

Στα ρεπορτάζ τίθεται ανοιχτά το ερώτημα γιατί οι ΗΠΑ εμφανίζονται πρόθυμες να συζητήσουν F-35 με την Ινδία, η οποία επίσης διαθέτει S-400. Η απάντηση που δίνεται είναι γεωπολιτική: η Ουάσιγκτον δεν θέλει τα S-400 και τα F-35 να βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή.

Ρωσία: Μοχλός πίεσης ή ευκαιρία επιστροφής;

Αναλυτές σημειώνουν ότι οι S-400 αποτελούν για τη Μόσχα έναν πολύτιμο μοχλό πίεσης στο ΝΑΤΟ. Άλλοι, όμως, εκτιμούν πως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσία μπορεί να δει θετικά την επιστροφή τους, είτε για να ενισχύσει την αεράμυνά της είτε για να τους διοχετεύσει αλλού, όπως στην Ινδία.

Στα πιθανά ανταλλάγματα που θα ζητούσε η Μόσχα περιλαμβάνονται περιορισμοί στη συνεργασία Τουρκίας-Ουκρανίας, κινήσεις στη Συρία και αυστηρή εφαρμογή της Συνθήκης του Μοντρέ.

Cumhuriyet: «Αν το ζητήσει ο Ερντογάν, θα τους πάρουν πίσω»

Η αντιπολιτευόμενη Cumhuriyet γράφει ότι, σύμφωνα με τον αναλυτή Αϊντίν Σεζέρ, οι S-400 έχουν ήδη «εκπληρώσει την αποστολή τους» για τη Ρωσία. Όπως υποστηρίζει, αν ο Ταγίπ Ερντογάν το ζητήσει, η Μόσχα θα μπορούσε να τους δεχτεί πίσω. Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε «βαριά απώλεια κύρους» για την τουρκική ηγεσία.

Αnadolu: «Δεν συζητήθηκαν οι S-400»

Την ίδια ώρα, το κρατικό πρακτορείο Anadolu μετέδωσε ότι, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, το θέμα των S-400 δεν τέθηκε στη πρόσφατη συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν, ρίχνοντας νερό στον μύλο της αβεβαιότητας.

Το συμπέρασμα των τουρκικών μέσων είναι σαφές: οι S-400 παραμένουν βαρίδι για την Τουρκία, οι ΗΠΑ κρατούν σκληρή γραμμή και η Ρωσία ζυγίζει αν και πώς θα αξιοποιήσει ένα όπλο που ήδη έχει αλλάξει τις ισορροπίες στο ΝΑΤΟ.

Αντίστροφη μέτρηση για την τύχη των έξι μαχητικών αεροσκαφών F-35 που ανήκουν στην Τουρκία και παραμένουν «παρκαρισμένα» στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και επτά χρόνια, σύμφωνα με δημοσιεύματα της Σαμπάχ και του Α Χαμπέρ.

Όπως μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα, η προσωπική διπλωματία ανάμεσα στον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις, με το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται πλέον αποκλειστικά στην παράδοση των έξι F-35 που έχουν ήδη κατασκευαστεί για την Τουρκία.

Παρά την καταβολή περίπου 1,4 δισ. δολαρίων, τα αεροσκάφη δεν παραδόθηκαν ποτέ, λόγω των κυρώσεων CAATSA που επιβλήθηκαν μετά την αγορά των ρωσικών S-400 από την Άγκυρα. Τα έξι F-35 παραμένουν αποθηκευμένα σε αμερικανικές βάσεις, όπου υποβάλλονται σε συντήρηση, χωρίς όμως να πετούν με τουρκικά διακριτικά.

Σύμφωνα με τη Σαμπάχ, ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, έκανε για πρώτη φορά λόγο για χρονικό ορίζοντα 4 έως 6 μηνών για την άρση των εμποδίων, τοποθετώντας τις εξελίξεις στο πρώτο εξάμηνο του 2026. Τουρκικά μέσα υποστηρίζουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας «χωρίς νόημα», ενώ αναζητούνται φόρμουλες για την εξαίρεση της Άγκυρας από το καθεστώς CAATSA.

Από αμερικανικής πλευράς, πάντως, η παρουσία των S-400 εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως το βασικό «αγκάθι». Η Άγκυρα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εμφανίζεται έτοιμη να κινηθεί με «εποικοδομητική διάθεση», προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την παράδοση των μαχητικών.

Οι επαφές φέρονται να εντάθηκαν μετά τη συνάντηση Ερντογάν-Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο, με τα τουρκικά μέσα να μιλούν πλέον ανοιχτά για κρίσιμη καμπή στο ζήτημα των F-35 — χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει ακόμη επίσημη συμφωνία.

Φωτιά στις εξελίξεις για τα μαχητικά Eurofighter Typhoon της Τουρκίας. Σύμφωνα με το SavunmaTR, το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσε επίσημα ότι η πρώτη παράδοση αεροσκαφών που θα παραχθούν για την Άγκυρα τοποθετείται στο 2030. Είναι η πρώτη φορά που ανακοινώνεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Με meteor στο πακέτο

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι στο πακέτο περιλαμβάνεται και ο πύραυλος μεγάλης εμβέλειας Meteor, δίνοντας στην Τουρκία ισχυρό πλεονέκτημα στις αερομαχίες μεγάλων αποστάσεων.

Ιστορικά δικαιώματα και “ελεύθερα χέρια”

Κατά το SavunmaTR, το Λονδίνο αναγνωρίζει στην Τουρκία εκτεταμένα δικαιώματα για:

• ενσωμάτωση εγχώριων όπλων, πυρομαχικών και λογισμικού,
• ανάπτυξη συστημάτων που θα μπορούν να εξαχθούν σε τρίτες χώρες,
• πλήρη εθνικό έλεγχο στα δεδομένα αποστολής και στις βιβλιοθήκες ηλεκτρονικού πολέμου.

Δύο φάσεις – Μακρύς ορίζοντας

Η διαδικασία «σπάει» σε δύο στάδια:

-Παράδοση αεροσκαφών και οπλισμού,

-Μακροπρόθεσμες συμφωνίες συντήρησης, υποστήριξης και εκπαίδευσης.

Κομβικός ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου

Το ίδιο δημοσίευμα υπογραμμίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κρατά τα κλειδιά της παραγωγής του Eurofighter, με τη γραμμή να παραμένει ενεργή τα επόμενα χρόνια.

Η Άγκυρα «τρέχει» την πιο πολυσυζητημένη προμήθεια των τελευταίων ετών: σύμφωνα με τη Yeni Şafak, η Τουρκία έχει φτάσει πλέον στο τελικό στάδιο για να αποκτήσει τα μαχητικά Eurofighter Typhoon, ενισχύοντας θεαματικά την αεροπορική της ισχύ.

Μετά την κατ’ αρχήν συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, το χρονοδιάγραμμα για την παραχώρηση 12 Eurofighter από το Κατάρ έχει ουσιαστικά κλειδώσει, ισχυρίζεται η εφημερίδα.

Και δεν έμειναν μόνο στα χαρτιά σύφωνα με Γενί Σαφάκ: αντιπροσωπεία υπό τον Αρχηγό της Τουρκικής Αεροπορίας Ζιγιά Τζεμάλ Καντιόγλου ταξίδεψε στη Ντόχα, όπου — κατά το δημοσίευμα — υπήρξε «σημαντική πρόοδος» σε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες.

Πηγές ασφαλείας της εφημερίδας δηλώνουν ότι οι τελικές συζητήσεις για το χρονοδιάγραμμα συνεχίζονται, αλλά η συμφωνία μπορεί να «κλειδώσει» ως το τέλος του 2025 ή μέσα στον επόμενο μήνα.

Η Τουρκία βλέπει τα Eurofighter ως ενδιάμεση λύση–γέφυρα, ενόψει της καθυστέρησης στα F-16 και των μακροπρόθεσμων σχεδίων για το εγχώριο KAAN.

Όπως σχολιάζει η Yeni Şafak, η Άγκυρα είναι πλέον «ένα βήμα πριν» από το deal που θα αλλάξει τους συσχετισμούς στον αέρα.