Του Δημήτρη Τριανταφύλλου
«Η Τουρκία στο προσκήνιο» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος των περισσοτέρων συζητήσεων, ειδήσεων, και αναλύσεων που προβάλλονται στην Ελλάδα με αντικείμενο τις εξελίξεις στην Μέση Ανατολή. Αυτή η επιμονή στη δημόσια σφαίρα σε μια τουρκοκεντρική προσέγγιση αναφορικά με όλες τις εξελίξεις στην ευρύτερη γειτονιά μας, και ιδιαίτερα μετά την θεαματική πτώση του καθεστώτος Ασάντ στην Συρία και την επέλαση των μετα-τζιχαντιστών στην Δαμασκό, μας αφαιρεί την ικανότητα ανάλυσης των δεδομένων με καθαρή όραση και συνεισφέρει στην δηλητηρίαση και την παραπλάνηση της κοινής γνώμης μη προσφέροντας στον ενδιαφερόμενο και ανήσυχο πολίτη μια αντικειμενική ανάλυση των δεδομένων.
Επειδή έχω την τύχη να διδάσκω στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μαζί με εκλεκτούς συναδέλφους τα μαθήματα «Τουρκία: κοινωνική συγκρότηση, πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική» και «Πολιτικά συστήματα και καθεστώτα στη Μέση Ανατολή», μεταξύ άλλων, χαίρομαι που οι γνώσεις που παρέχουμε στους φοιτητές μας είναι ουσιαστικές και όχι επιφανειακές. Με άλλα λόγια προσπαθούμε να κατανοήσουμε τους γείτονες μας δια των ιστορικών τους εξελίξεων, τις κοινωνικές τους ζυμώσεις, τους αγώνες της ανεξαρτησίας τους, και τις αλληλεπιδράσεις με άλλους κρατικούς δρώντες. Αυτό μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα το διεθνές περιβάλλον το οποίο βιώνουμε με την όλο αυξανόμενη αβεβαιότητα που δυστυχώς εξάγει και πως το βιώνει η ίδια η Τουρκία της οποίας οι πολιτικές δυνάμεις και η κοινωνία μπορεί να μην το έχουν εντελώς κατανοήσει (σε μεγάλο βαθμό, το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα και για τον υπόλοιπο κόσμο).
Η προσπάθεια αυτής της στήλης που θα ανανεώνεται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα θα είναι να παρουσιάζει και να ερμηνεύει την δυναμική, και ποτέ βαρετή, Τουρκική πολιτική κινητικότητα στο εσωτερικό της και στην διαμόρφωση της εξωτερικής της πολιτική. Δεν αρκεί να ασχολούμαστε μόνο με το εάν η Τουρκία αυξάνει την επιρροή της στην Συρία και στην ευρύτερη γειτονία της (μας) και το πόσο «προκλητική» είναι η νέα μεγάλη άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη την διαρκή αίσθηση της ιστορικής «περιθωριοποίησης» που αισθάνεται ο μέσος Τούρκος πολίτης, και κατ’ επέκταση το πολιτικό της προσωπικό, λόγω της γεωγραφίας της χώρας, της γειτνίασης της με τουλάχιστον δύο άλλες πρώην αυτοκρατορίες – την Ρωσία και το Ιράν – οι οποίες προσπαθούν επίσης να αυξήσουν, να επιβάλλουν, και να επιδείξουν την επιρροή τους εκτός συνόρων, και με άλλες χώρες όπως το Ιράκ και την Συρία, των οποίων οι διοικήσεις τους δεν ελέγχουν πλήρως την επικράτεια τους. Το ίδιο ισχύει, με τις εσωτερικές της αντιφάσεις, ιδιαίτερα με το χρόνιο αγκάθι του κουρδικού ζητήματος που λαμβάνει υπαρξιακές διαστάσεις λόγω της μη ενσωμάτωσης ενός μεγάλου μέρους του κουρδικού πληθυσμού της χώρας και της δυναμικής τους ζητήματος εκτός των άμεσων συνόρων της χώρας.
Αυτές τις μέρες, ενώ ασχολούμαστε με την Τουρκία στην Συρία και τον εάν θα επέμβει δυναμικά κατά των κουρδικών δυνάμεων εκεί, η Τουρκία βιώνει ιστορικές στιγμές με την προσπάθεια συμφιλίωσης με το Κουρδικό στοιχείο που έχει ξεκινήσει ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο ακροδεξιός εταίρος του Ταγγίπ Ερντογάν. Η πρόσφατη συνάντηση αντιπροσωπίας του φιλοκουρδικού κόμματος DEM με τον Μπαχτσελί και τον πρόεδρο της τουρκικής εθνοσυνέλευσης Νουμάν Κουρτουλμούς έπειτα από την συνάντηση που είχε στις 28 Δεκεμβρίου με τον έγκλειστο στη φυλακή του Ιμραλί ηγέτη του ΡΚΚ Αμπτουλάχ Οτσαλάν είναι κοσμογονική και σουρεάλ εξέλιξη που αναδεικνύει τον δυναμικό πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία (ανεξαρτήτως εάν θα βρεθεί η χρήση τομή αναφορικά με το Κουρδικό). Το ίδιο ισχύει με τις ζυμώσεις για την εν εξέλιξη υιοθέτησης ενός νέου «δημοκρατικού» συντάγματος για την χώρα και τα άρθρα που θα περιέχει σχετικά με την μελλοντική «κοσμικότητα» της χώρας.
Αυτά και πολλά άλλα θα προσπαθούμε να αναλύουμε κάθε εβδομάδα σε αυτήν την στήλη σε συνδυασμό με τα άρθρα που θα αναρτιούνται καθημερινά σε αυτόν τον ιστότοπο με σκοπό την βέλτιστη κατανόηση της σημερινής Τουρκίας.
Καλό διάβασμα!
