Τραμπ, Ισραήλ, SDF, Συρία – και το παρασκήνιο με την καθυστερημένη άφιξη Ερχιουρμάν στην Άγκυρα

Η αιφνιδιαστική επίσκεψη του Χακάν Φιντάν στην Ουάσιγκτον, σύμφωνα με τον πρώην πρέσβη και στέλεχος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP, Ναμίκ Ταν στην ιστοσελίδα T24, δεν ήταν μια τυπική διπλωματική αποστολή. Ήταν παράδοση εργασιών: οι ΗΠΑ έβαλαν τους όρους· η Άγκυρα καλείται να τους εκτελέσει.

«Θέλετε άρση κυρώσεων; Εξομαλύνετε με το Ισραήλ»

Ο Ταν αποκαλύπτει ότι ο Τραμπ χρειάζεται να ξεπεράσει το εμπόδιο του Κογκρέσου για να άρει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας.

Και για να το κάνει αυτό, η Άγκυρα πρέπει να προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ.

Πρόβλημα;

Ο Ερντογάν πρέπει να εξηγήσει τη στροφή αυτή τόσο στη δική του βάση όσο και στον Μπαχτσελί, ο οποίος μέχρι χθες «σήκωνε λάβαρα» για σκληρή στάση απέναντι στο Ισραήλ.

Ο Ερχιουρμάν περίμενε μέρες – μέχρι να δοθεί το «πράσινο φως»

Ο Ταν σημειώνει ότι, την ώρα που ο Μπαχτσελί μιλούσε για «προσάρτηση» της «τδβκ» μετά την εκλογή του Τουρκοκύπριου ηγέτη Τουφάν Ερχιουρμάν, ο ίδιος ο Ερχιουρμάν… περίμενε μέρες μέχρι να του επιτραπεί να μεταβεί στην Άγκυρα για την «επίσημη επίσκεψη».

Τελικά, οι δύο εταίροι της τουρκικής κυβέρνησης συναντήθηκαν μόλις 40 λεπτά, πριν ο Φιντάν αναχωρήσει για Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με τον Ταν, η εικόνα αυτή αποκαλύπτει το βαθύ εσωτερικό μπέρδεμα της τουρκικής πολιτικής σκηνής.

220 δισ. στη Συρία και 70 δισ. στη Γάζα – η «πίτα» που ακολουθούν όλοι

Ο Ταν γράφει ότι η ανοικοδόμηση της περιοχής ισοδυναμεί με τεράστια οικονομικά συμφέροντα:

-220 δισ. δολάρια για τη Συρία

-70 δισ. δολάρια για τη Γάζα

Αφήνοντας αιχμές ότι η τουρκική κυβέρνηση «μαγνητίζεται» από έργα κατασκευών και παλιοσίδερα — ιδίως σε περιόδους ελλείψεων.

Ο Τραμπ χαράζει το σχέδιο – Ο Ερντογάν ακολουθεί

Ο πρώην πρέσβης περιγράφει έναν νέο χάρτη ασφαλείας στη Μέση Ανατολή που χαράσσεται από τον Τραμπ:

-buffer zones σε Γάζα, Λίβανο, Γκολάν

-πίεση προς το Ιράν

-μικρές αμερικανικές βάσεις σε Γάζα, Λίβανο και Συρία

Και σε αυτό το σκηνικό, όπως λέει ο Ταν, ο Ερντογάν παίζει δεύτερο βιολί στην ορχήστρα που διευθύνει ο Τραμπ.

Το σοκ με τις SDF: η Δαμασκός ενσωματώνεται – όχι το αντίθετο

Ο Ταν αποκαλύπτει ότι στην τριμερή συνάντηση της Ουάσιγκτον:

-δεν συζητήθηκε η διάλυση των SDF

-αλλά η ενσωμάτωση της Δαμασκού στις SDF, μέσα από τον μηχανισμό της συμμαχίας κατά του ISIS

Και τονίζει ότι αυτό το «έργο» το έχει γράψει η Ουάσιγκτον, όχι η Άγκυρα.

F-35 και F-16: ούτε κουβέντα

Παρά τη λαμπερή φωτογραφία του Φιντάν στον Λευκό Οίκο:

• τα 6 πληρωμένα F-35,
• και τα 40 πακέτα F-16 Viper,

σύμφωνα με τον Ταν, δεν τέθηκαν καθόλου στην ατζέντα.

«Χαμένες ευκαιρίες», 180° στροφές και κενή ρητορική

Ο Ταν αναφέρεται:

• στο λάθος των S-400
• στις αλλεπάλληλες στροφές στη συριακή πολιτική
• στην απουσία πίεσης προς τη Δαμασκό για τους δράστες της επίθεσης του 2015
• στην εσωτερική ασυνέπεια κυβέρνησης–συνασπισμού

Το τελικό μήνυμα: «Ώρα αλλαγής»

Ο πρώην πρέσβης καταλήγει ότι σε οικονομία, εξωτερική πολιτική, υγεία, παιδεία και ασφάλεια, η Τουρκία έχει μία λογική διέξοδο:

αλλαγή κυβέρνησης στις επόμενες εκλογές και κατάργηση του προεδρικού συστήματος.

Τουρκικά ΜΜΕ κατηγορούν το Anadolu Agency ότι έκοψε τις πιο “εκρηκτικές” δηλώσεις του Τομ Μπαράκ για Συρία – Χαμάς!

Σάλος έχει ξεσπάσει στην Τουρκία μετά τις καταγγελίες ότι το Anadolu Agency ‘λογόκρινε’ κρίσιμα σημεία από τις δηλώσεις Αμερικανού Πρέσβη στην Άγκυρα και Ειδικού Εκπροσώπου για τη Συρία, Τομ Μπαράκ, αμέσως μετά τις συναντήσεις του Σύριου ηγέτη Άχμεντ αλ-Σαράα στον Λευκό Οίκο.

Σύμφωνα με τη Γκαζέτε Πεντζερέ και την Τζουμχουριέτ, το ΑΑ δεν συμπεριέλαβε την αναφορά Μπαράκ ότι η Δαμασκός θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και κατά της Χαμάς — στοιχείο που θεωρείται «βόμβα» για τις ισορροπίες στη Συρία.

Τι είπε ο Μπαράκ – και “κόπηκε”

Σε δική του ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ, ο Τομ Μπαράκ ανέφερε ότι:

• Η Δαμασκός θα συμμετάσχει στις αμερικανικές επιχειρήσεις για την εξουδετέρωση «των υπολειμμάτων του ISIS».
• Η συνεργασία θα επεκταθεί και κατά των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης, της Χαμάς, της Χεζμπολάχ και “άλλων τρομοκρατικών δικτύων”.

Η Τζουμχουριέτ υπογραμμίζει ότι ειδικά η αναφορά στη Χαμάς είναι η πιο «εκρηκτική», καθώς δείχνει ευθυγράμμιση Δαμασκού – Ουάσινγκτον σε ένα θέμα όπου η συριακή πολιτική γραμμή ήταν εδώ και χρόνια πιο περίπλοκη.

Και τι έγραψε το Anadolu;

Σύμφωνα με τα δύο τουρκικά μέσα, το ΑΑ παρέλειψε το τμήμα που αφορά τη Χαμάς στο ενημερωτικό δελτίο που έστειλε στους συνδρομητές του.

Η Γκαζέτε Πεντζερέ κάνει λόγο για «απόκρυψη κρίσιμου σημείου».

Η Τζουμχουριέτ μιλά ανοιχτά για «εσκεμμένη παράλειψη» που αλλοιώνει τον πολιτικό χαρακτήρα της δήλωσης.

Το Anadolu δεν απάντησε δημόσια στις κατηγορίες.

Γιατί έχει σημασία η δήλωση Μπαράκ;

Οι τοποθετήσεις του Αμερικανού εκπροσώπου έγιναν:

• αμέσως μετά την παρουσία του Χακάν Φιντάν στο Οβάλ Γραφείο,
• ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη ΗΠΑ–Συρία συζητήσεις για πιθανή ενσωμάτωση του SDF στον συριακό στρατό,
• την ώρα που ο ρόλος του Ιράν, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ σε Συρία και Γάζα βρίσκεται στο επίκεντρο των αμερικανικών αξιολογήσεων.

Αναλυτές που σχολιάζουν στα τουρκικά ΜΜΕ τονίζουν πως, αν η Δαμασκός συνταχθεί δημόσια με τις ΗΠΑ κατά της Χαμάς, αυτό θα αποτελέσει:

-κοσμογονική μετατόπιση στην περιφερειακή πολιτική της Συρίας

-και σαφή ένδειξη ότι διαμορφώνεται νέα γραμμή στο τρίγωνο Ουάσινγκτον – Άγκυρα – Δαμασκός

Ο Υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ πήγε στην Τρίπολη και… άναψε φωτιά στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Στη συνάντησή του με τον Λίβυο πρωθυπουργό Αμπντουλαχμίντ Ντμπεϊμπά, οι δύο πλευρές έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα: η ενεργειακή συμμαχία Άγκυρας–Τρίπολης συνεχίζεται και επεκτείνεται.

«Κρίσιμο βήμα» για ολόκληρη την περιοχή

Τα τουρκικά μέσα μιλούν για κλειδί-συνάντηση που ανοίγει δρόμο για νέα έργα σε:

• πετρέλαιο & φυσικό αέριο
• ηλεκτρική ενέργεια και δίκτυα
• ανανεώσιμες πηγές
• μεγάλες τεχνικές και ενεργειακές υποδομές

Ο Μπαϊρακτάρ δεν το έκρυψε: η Τουρκία θα στηρίξει τη Λιβύη «σε κάθε βήμα ανάπτυξης», δίνοντας έμφαση στη συμμετοχή τουρκικών εταιρειών σε μεγάλα έργα.

Ενεργειακή σκακιέρα Ανατολικής Μεσογείου

Η Άγκυρα «κτίζει» ξανά τον άξονά της με τη Λιβύη σε μια στιγμή όπου:

– Στην περιοχή τρέχουν νέες συνεργασίες Ελλάδας και Κυπριακής Δημοξρατίας με ευρωπαϊκούς εταίρους.

– Οι ισορροπίες στη Μεσόγειο αλλάζουν με φόντο αγωγούς, υποδομές LNG και ανανεώσιμες πηγές.

Για την Τουρκία, η Λιβύη παραμένει στρατηγικός σύμμαχος, με κρίσιμη γεωγραφική θέση και ενεργειακό απόθεμα που δίνει πλεονέκτημα στην τουρκική πλευρά.

 Νέα έργα στον ορίζοντα

Η συνάντηση, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, «ξεκλειδώνει» συζητήσεις για:

• έρευνες και εξορύξεις
• συνεργασία σε υπεράκτιες ζώνες
• ενεργειακές επενδύσεις εκατομμυρίων
• τεχνική υποστήριξη από τουρκικές ομάδες

Ο Ντμπεϊμπά μίλησε για «πολύ θετικό κλίμα» και δήλωσε ότι η Τρίπολη θα συνεχίσει τη συνεργασία «χωρίς παύση» με την Άγκυρα.

Το μήνυμα πίσω από τις γραμμές

Η τουρκική διπλωματία επιχειρεί να εμφανίσει τη συνεργασία με τη Λιβύη όχι απλώς ως μία διμερή σχέση, αλλά ως στρατηγικό πυλώνα που της δίνει λόγο σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Μπαϊρακτάρ αναμένεται να πραγματοποιήσει και άλλες επισκέψεις σε χώρες–κλειδιά στο ενεργειακό παιχνίδι, με σαφή στόχο:

να παραμείνει η Τουρκία μέσα σε κάθε μεγάλο ενεργειακό παζλ της περιοχής.

Τουρκία και Αίγυπτος έβγαλαν βαριά κοινή δήλωση μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υψηλού Επιπέδου Στρατηγικής Συνεργασίας στην Άγκυρα και ουσιαστικά ανακοίνωσαν… επανεκκίνηση και στρατηγικό άξονα σε όλα τα επίπεδα, από οικονομία και ενέργεια μέχρι ασφάλεια και περιφερειακά μέτωπα.

Οικονομικός «γάμος» με στόχο–μαμούθ

Οι δύο χώρες αποφάσισαν να ανεβάσουν το εμπόριο στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια, να διευκολύνουν επενδύσεις και να στηρίξουν νέους επιχειρηματίες. Μνημόνια Συναντίληψης υπογράφηκαν σχεδόν σε… κάθε τομέα — ενέργεια, υγεία, γεωργία, αερομεταφορές, ψηφιακή τεχνολογία, εκπαίδευση, εργασιακά, υποδομές.

Ενέργεια – Καθαρή συνεργασία

Άγκυρα και Κάιρο δίνουν προτεραιότητα στα κοινά ενεργειακά project, στις ανανεώσιμες πηγές και στην ενεργειακή αποδοτικότητα. Θέλουν επίσης στενό συντονισμό για τη μετάβαση στην «πράσινη» ενέργεια.

Σκληρό κοινό μήνυμα για Γάζα

Η πιο ηχηρή παράγραφος της δήλωσης αφορά το Παλαιστινιακό.

Οι δύο χώρες καταγγέλλουν τις ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα που συνεχίζονται εδώ και 11 μήνες και ζητούν:

• Άμεση και μόνιμη κατάπαυση πυρός
• Απελευθέρωση ομήρων και κρατουμένων
• Απρόσκοπτη ανθρωπιστική βοήθεια σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας

Εκφράζουν επίσης «βαθιά ανησυχία» για όσα συμβαίνουν στη Δυτική Όχθη και καταδικάζουν τους εποικισμούς, τις επιθέσεις και την «παράνομη πρακτική» που αποδίδουν στο Ισραήλ.

Παράλληλα, επαναλαμβάνουν τη στήριξή τους στη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Ενεργό δίδυμο στη Μέση Ανατολή

Η κοινή δήλωση καλύπτει και ολόκληρο τον περιφερειακό χάρτη:

– Στήριξη στην εδαφική ακεραιότητα της Συρίας

– Ενίσχυση σταθερότητας στο Ιράκ

– Στήριξη σε «λυβυκή λύση» από Λίβυους

– Ανησυχία για Κέρας Αφρικής και τον πόλεμο στο Σουδάν

Στόχος: κοινό μπλοκ σε διεθνείς οργανισμούς

Τουρκία και Αίγυπτος δηλώνουν ότι θα συντονίζουν τις θέσεις τους σε ΟΗΕ, Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, Αραβικό Σύνδεσμο και D-8 — στέλνοντας μήνυμα ότι επιστρέφουν ως «δεμένο» δίδυμο στην περιφερειακή διπλωματία.

Η δήλωση κλείνει με υπόσχεση ότι οι δύο χώρες θα συνεχίσουν να ενισχύουν τη συνεργασία τους “σε όλα τα μέτωπα”, αντλώντας από τους “βαθείς δεσμούς φιλίας” των δύο λαών.

Στην Άγκυρα βρίσκεται σήμερα ο Υπουργός Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Αιγυπτίων του Εξωτερικού, Μπεντίρ Αμπντουλατί, για την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία — ένα βήμα που σηματοδοτεί τη νέα φάση επαναπροσέγγισης Τουρκίας–Αιγύπτου.

Μαζί με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν, προεδρεύουν της πρώτης συνεδρίασης της Μεικτής Ομάδας Σχεδιασμού με τη συμμετοχή ανώτερων αξιωματούχων των δύο χωρών.

Σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές, το τραπέζι των συνομιλιών περιλαμβάνει:

·       προετοιμασίες για το Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίαςπου θα γίνει το 2026 στο Κάιρο υπό την προεδρία Ερντογάν–Σίσι,

·       τη Γάζα, με έμφαση στην εφαρμογή εκεχειρίας και την ανοικοδόμηση,

·       τη Συρία και την ανάγκη διατήρησης της εδαφικής της ακεραιότητας,

·       και φυσικά, την Ανατολική Μεσόγειο, όπου Άγκυρα και Κάιρο επιχειρούν να διαμορφώσουν νέο πλαίσιο συνεργασίας.

Η επίσκεψη Αμπντουλατί θεωρείται κομβική για το “restart” στις σχέσεις των δύο χωρών, που είχαν παγώσει για σχεδόν δέκα χρόνια και τώρα φαίνεται να αποκτούν στρατηγικό βάθος και περιφερειακή σημασία.