Μετά τον καταιγισμό αντιδράσεων για τον γιγαντιαίο γερανό που εισήλθε στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής “έσπασαν” τη σιωπή τους και μίλησαν στη Χουριέτ, υπερασπιζόμενα την απόφαση που προκάλεσε σοκ σε ειδικούς και πολίτες. Η βασική τους γραμμή;
«Δεν υπήρχε άλλη λύση – η Αγία Σοφία βρίσκεται σε κατάσταση ανοιχτής καρδιάς».
«Η μεγαλύτερη επέμβαση από τους Fossati – Δεν μπορούμε να κλείσουμε το μνημείο»
Ο πολιτικός μηχανικός Mehmet Selim Ökten εξηγεί ότι όσα γίνονται σήμερα στην Αγία Σοφία είναι τα πιο εκτεταμένα έργα εδώ και 175 χρόνια, από την εποχή των θρυλικών αδελφών Fossati.
Ο τρούλος, λέει, χρειάζεται χαλύβδινη ενίσχυση πάνω και κάτω – και για αυτά τα φορτία «μόνο αυτός ο συγκεκριμένος γερανός μπορεί να δουλέψει».
Η Επιτροπή πραγματοποίησε 58 συνεδριάσεις, προσομοιώσεις, σεισμικές δοκιμές, ελέγχους υπεδάφους και υπόγειες σαρώσεις GPR πριν επιτρέψει την είσοδο του μηχανήματος.
«Χτίσαμε πλατφόρμα στα 46 μέτρα ύψος. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», επιμένει.
UNESCO: «δεν απαγορεύει εργαλεία – απαγορεύει ζημιές»
Ο αρχιτέκτονας και σύμβουλος της UNESCO Can Binan, απαντά ευθέως στις κατηγορίες ότι η εγκατάσταση του γερανού παραβιάζει διεθνείς κανόνες:
«Δεν υπάρχει κανονισμός που να λέει “ο γερανός απαγορεύεται”. Η UNESCO ζητά μόνο το προφανές: να μην προκαλείται ζημιά.»
Και κάνει μια παρομοίωση που ξεχωρίζει:
«Οι εργασίες στην Αγία Σοφία είναι σαν εγχείρηση ανοικτής καρδιάς. Αν κάποιος απ’ έξω τη δει, θα τρομάξει. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι γίνεται κάτι λάθος».
«Το έκαναν και στη Notre Dame – Ακόμη μεγαλύτερους γερανούς»
Οι ειδικοί τονίζουν ότι το ίδιο μοντέλο επέμβασης εφαρμόστηκε:
- στην Notre Dame στο Παρίσι,
- στον Καθεδρικό του Dessau στη Γερμανία,
με ακόμη μεγαλύτερους γερανούς και κατασκευές.
Πριν μπει ο γερανός στην Αγία Σοφία έγιναν:
- υπόγειες σαρώσεις για κενά,
- ενίσχυση των στοών στο υπέδαφος,
- σεισμικές δοκιμές,
- 5–6 προσομοιώσεις.
Το τελικό σύστημα χαλύβδινης ενίσχυσης θα φτάσει τους 530 τόνους. Ο γερανός των 45 τόνων, όπως λένε, «είναι ο μικρότερος πονοκέφαλος».
Καμία σχέση με ‘μείωση κόστους’
Οι επιστήμονες απορρίπτουν πλήρως το επιχείρημα ότι ο γερανός επελέγη για οικονομικούς λόγους:
«Δεν υπάρχει υπολογισμός κόστους. Χρησιμοποιούμε ό,τι πιο προηγμένο υπάρχει.»
Παραδέχονται ότι προηγήθηκαν καβγάδες μεταξύ τους, έντονες διαφωνίες και πολύμηνες διαβουλεύσεις μέχρι να καταλήξουν στη συγκεκριμένη μέθοδο.
Γιατί τόσο μεγάλη οργή; «Πολιτική πόλωση»
Τα μέλη της Επιτροπής αποδίδουν μεγάλο μέρος της οργής στην πολιτική πόλωση και στην αδυναμία του κοινού να κατανοήσει τόσο εξειδικευμένες εργασίες:
«Ο κόσμος βλέπει έναν τεράστιο γερανό και πανικοβάλλεται. Αλλά η Αγία Σοφία δεν μοιάζει με κανένα άλλο κτίσμα. Υπάρχουν ακόμη σημεία που δεν έχουν διερευνηθεί».
Καταλήγουν προειδοποιώντας:
«Δεν πρέπει να εκτοξεύονται εύκολα κατηγορίες από τα κοινωνικά δίκτυα. Γίνεται σοβαρή δουλειά.»
Παρά την οργή που προκάλεσαν οι εικόνες, η Επιστημονική Επιτροπή επιμένει ότι η εισαγωγή του γερανού είναι αναγκαία, επιστημονικά τεκμηριωμένη και η μόνη λύση που δεν θα έθετε σε κίνδυνο το μνημείο ούτε θα απαιτούσε το κλείσιμό του.
Η Επιτροπή, η οποία φέρει την ευθύνη του επιστημονικού σχεδιασμού και της επίβλεψης των εργασιών, αποτελείται από τους:
Καθηγητή Can Binan (αρχιτέκτονα),
Καθηγήτρια Asnu Bilban Yalçın (ιστορικό τέχνης),
Καθηγητή Ahmet Güleç (χημικό – ανάλυση υλικών),
Αναπλ. Καθηγητή Mehmet Selim Ökten (πολιτικό μηχανικό),
Καθηγητή Hasan Fırat Diker (αρχιτέκτονα).
