Την Ε/κ πλευρά κατηγορεί ο σύμβουλος του Τ/Κ ηγέτη, Χουσεϊν Ισικσάλ ότι «δεν κατάφερε να αδράξει αυτή την ιστορική ευκαιρία» στην άτυπη Σύνοδο της Γενεύης, επικρίνοντας την επειδή απέρριψε πρόταση του Ερσίν Τατάρ για δημιουργία ενός θεσμικού μηχανισμού μεταξύ των δυο πλευρών με την ονομασία Κυπριακό Συμβούλιο Συνεργασίας (ΚΣΣ) που θα λαμβάνει αποφάσεις για θέματα «των δύο λαών», όπως αποκαλεί τις δύο κοινότητες. Ο σύμβουλος Τατάρ κατηγόρησε τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδης ότι «δεν μπορεί να αποτινάξει την εμμονή του να είναι ο μοναδικός κυρίαρχος του νησιού».

Σε ειδικό άρθρο του στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Αναντολού, ο Ειδικός Σύμβουλος του Ερσίν Τατάρ για διεθνείς σχέσεις, Χουσεϊν Ισικσάλ αναφέρει ότι «για άλλη μια φορά, μια πολύ σημαντική ευκαιρία δεν αξιοποιήθηκε στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό».

Ο Ισικσάλ γράφει ότι «ως επίσημο μέλος της αντιπροσωπείας της ‘τδβκ’, παρακολούθησα όλες τις συναντήσεις και είχα την ευκαιρία να τις παρακολουθήσω απευθείας».

Ο σύμβουλος Τατάρ υποστηρίζει ότι «σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, η συνάντηση που έγινε στη Γενεύη πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του ‘προέδρου’ της ‘τδβκ΄ Τατάρ». 

Υποστήριξε ότι αυτή η άποψη προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Ερσίν Τατάρ στη συνάντηση με την πρώην Προσωπική Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ,Μαρία Άγκελα Ολνγκίν Κουεγιάρ στις 14 Μαρτίου 2024. Στη συνέχεια ο Ερσίν Τατάρ πρότεινε αυτή την ιδέα για άλλη μια φορά κατά τη συνάντησή του με την Ολγκίν στο Λονδίνο την 1η Ιουλίου 2024. Τέλος, στη συνάντηση που είχε ο Ερσίν Τατάρ με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες τον Σεπτέμβριο, τονίστηκε ότι αυτή η συνάντηση ήταν πλέον αναγκαιότητα. 

«Η Τ/κ πλευρά παρουσίασε το όραμά της»

Αναφερόμενος στην άτυπη σύνοδο της Γενεύης, ο σύμβουλος του Ερσίν Τατάρ, είπε πως καταδεικνύεται ξεκάθαρα από τις πολυάριθμες δηλώσεις ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των δύο πλευρών και δεν φαίνεται δυνατό να υπάρξει.

«Η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν θα δεχτεί ποτέ να είναι μειονοτικό τμήμα της λεγόμενης ‘Κυπριακής Δημοκρατίας’, η οποία καταλήφθηκε από τους Ελληνοκύπριους υπό την απειλή όπλων το 1963 και η οποία δεν υφίσταται πλέον σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Με άλλα λόγια, το εξαντλημένο μοντέλο, στο οποίο η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει αποσύρει τη συγκατάθεσή της και το οποίο έχει αποδειχτεί πολλές φορές ανεπιτυχές, δεν έχει καμία πιθανότητα να γίνει κοινός τόπος», υποστήριξε.

Ο σύμβουλος του Ερσίν Τατάρ ισχυρίστηκε ότι «η συνάντηση της Γενεύης πήρε τη θέση της στην ιστορία ως άλλη μια διπλωματική επιτυχία της τουρκοκυπριακής πλευράς». «Η ‘τδβκ’, η οποία έχει καταδικαστεί σε ασύμμετρη σιωπή στις διεθνείς πλατφόρμες, σε αντίθεση με την ελληνοκυπριακή πλευρά, λόγω παράνομων και απάνθρωπων απομονώσεων που δεν ανήκουν σε αυτήν την εποχή, παρουσίασε το όραμά της για μια επαναστατική λύση που θα αλλάξει ριζικά τις παραμέτρους στο νησί και τις προτάσεις συνεργασίας», υποστήριξε. Ισχυρίστηκε ότι «επιπλέον, η ‘τδβκ’ κατάφερε να καταγράψει αυτές τις προτάσεις στα αρχεία του ΟΗΕ σε μια πλατφόρμα όπου είναι παρών ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ».

«Θεσμικό και λειτουργικό μοντέλο συνεργασίας»

Σύμφωνα με τον σύμβουλο του Ερσίν Τατάρ, «ητουρκοκυπριακή πλευρά έχει αποδείξει ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε από μια νέα βάση, αφήνοντας πίσω τις αποτυχημένες εμπειρίες του παρελθόντος και ότι αυτή η νέα βάση θα πρέπει να βασίζεται στην τρέχουσα πραγματικότητα στο νησί, δηλαδή σε ένα θεσμικό και λειτουργικό μοντέλο συνεργασίας βασισμένο στην κυριαρχική ισότητα των δύο πλευρών».

Υποστήριξε ότι «αντί να παίζει για το χρόνο και να περιφρουρεί το status quo, ο ‘πρόεδρος’ Τατάρ παρουσίασε στην ελληνοκυπριακή πλευρά παρουσία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και των εγγυήτριων χωρών την πρόταση του Κυπριακού Συμβουλίου Συνεργασίας (ΚΣΣ), η οποία περιλαμβάνει μηχανισμό θεσμικής συνεργασίας που θα αγγίξει την καθημερινότητα των ‘δύο λαών’ και θα είναι επωφελής».

‘Όπως είπε, «σύμφωνα με αυτήν την επαναστατική πρόταση που θα συνδέει το παρόν με το μέλλον, το ΣΣΚ, το οποίο θα αποτελείται από δύο προέδρους, διαπραγματευτές και αξιωματούχους για συναφή θέματα, θα συζητήσει θέματα όπως η κοινή χρήση των πόρων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, που είναι ζωτικής σημασίας για τους ‘δύο λαούς’, και η σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μέσω Τουρκίας, που είναι ο φθηνότερος και πιο βολικός τρόπος. Θα παράγει γρήγορες και πρακτικές λύσεις σε ζητήματα που θα συνδέουν το παρόν με το μέλλον, όπως εμπόριο, τουρισμός, τραπεζικές και χρηματοοικονομικές συναλλαγές, μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, παράτυπη μετανάστευση, δικαστικά ζητήματα, κλιματική αλλαγή, διαχείριση των υδάτινων πόρων του νησιού, κοινή καταπολέμηση φυσικών καταστροφών και εκκαθάριση του νησιού από νάρκες.

Σύμφωνα με την πρόταση της τουρκοκυπριακής πλευράς, οι αποφάσεις του ΣΣΚ θα ισχύουν ομόφωνα και οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα είναι δεσμευτικές καθώς θα αντικατοπτρίζονται στην εσωτερική νομοθεσία και των δύο μερών. Έχει αναφερθεί ότι σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των δύο μερών, τα μέρη μπορούν να συνεχίσουν με την εσωτερική μέθοδο λήψης αποφάσεων».

Ο σύμβουλος του Ερσίν Τατάρ ανέφερε ότι «επιπλέον, η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν απέρριψε τις προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και δήλωσε ότι είναι ανοιχτή να προσθέσει νέους τομείς συνεργασίας με αυτούς τους τομείς εάν χρειαστεί. Αναφέρθηκε επίσης ότι οι εγγυήτριες χώρες, τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στο ΣΣΚ ως παρατηρητές».

Η ελληνική πλευρά εμπόδισε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων

«Ο Χριστοδουλίδης δεν μπορεί να αποτινάξει την εμμονή του»

Ο σύμβουλος Τατάρ, υποστήριξε ότι «η τουρκοκυπριακή πλευρά έδειξε για άλλη μια φορά την επιθυμία της να επιλύσει τα προβλήματα ειρηνικά μέσω διαλόγου και διπλωματίας, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη». «Η ‘Διευρυμένη Άτυπη Συνάντηση της Γενεύης 2025’ έμεινε στην ιστορία με τη νέα πρόταση της τουρκοκυπριακής πλευράς που θα συνδέσει το παρόν με το μέλλον και θα δημιουργήσει κουλτούρα και πρακτική συνεργασίας και συμφιλίωσης. Δυστυχώς, ο Ε/Κ ηγέτης Χριστοδουλίδης, που ακόμα δεν μπορεί να αποτινάξει την εμμονή του να είναι ο μοναδικός κυρίαρχος του νησιού, απέρριψε αυτή την πρόταση, η οποία περιελάμβανε ιδέες ζωτικής σημασίας για το νησί, όπως η κοινή χρήση των πόρων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και η σύνδεση στο ηλεκτρικό δίκτυο της ΕΕ, που θα ωφελούσαν και τους δύο λαούς, χωρίς καν να αισθάνονται την ανάγκη να την αξιολογήσουν. Με άλλα λόγια, ο Χριστοδουλίδης, αποφασισμένος να διατηρήσει την ιδιότητά του ως θεματοφύλακας του status quo, έχει αναβάλει την ευκαιρία για Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους να χτίσουν μαζί το μέλλον του νησιού και προτίμησε να ζήσει για λίγο ακόμα με την εικονική πραγματικότητα που του παρέχει η διεθνής κοινότητα, αγνοώντας την πραγματικότητα», υποστήριξε ο σύμβουλος Τατάρ.

Προσθέτει ότι «ως αποτέλεσμα, η συνάντηση της Γενεύης περιορίστηκε στις συνομιλίες των ηγετών στην Κύπρο για το άνοιγμα τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης (να τονιστεί σε αυτό το σημείο ότι δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση για το ποιες πύλες θα είναι αυτές), τη σύσταση τεχνικών επιτροπών για την κλιματική αλλαγή που θα εξετάσουν επίσης τις αρνητικές πτυχές της νεολαίας και της εξόρυξης, τη συζήτηση του έργου για την ίδρυση ηλιακής ενέργειας στη ζώνη αντιστάθμισης από τα μέρη». Αναφέρει ότι οΓενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα προετοιμάσει τα επόμενα βήματα και θα πραγματοποιηθεί μια άλλη άτυπη συνάντηση με την ίδια μορφή στη Γενεύη στα τέλη Ιουλίου του τρέχοντος έτους.

«Εάν η ελληνική πλευρά είχε καταφέρει να αδράξει αυτή την ιστορική ευκαιρία και να προσεγγίσει την πρόταση του Προέδρου Τατάρ με πραγματισμό, όχι μόνο οι ‘δύο λαοί’ που ζουν στο νησί αλλά και ολόκληρη η περιοχή, ιδιαίτερα οι πατρίδες Τουρκία και Ελλάδα, θα είχαν ωφεληθεί πολύ από αυτό. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να επιτευχθεί σημαντική επιτυχία σε αυτήν την ταραχώδη εποχή όπου η συνεργασία και η σταθερότητα χρειάζονται περισσότερο», υποστηρίζει ο σύμβουλος Τατάρ.

Χωρίς τις εγγυήσεις της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974 θα μπορούσαν να εξελιχθούν σκηνές παρόμοιες με αυτές στη Γάζα, υποστήριξε ο Τούρκος Αντιπρόεδρος Τζεβντέτ Γιλμάζ ενώ είπε ότι για τα 50χρονα της εισβολής θα οργανώσουν τη μετάβαση ενός πλοίου από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Ο Τούρκος Αντιπρόεδρος παράλληλα κάλεσε τους Ε/Κ να συνδεθούν με το νερό και το ηλεκτρικό που φτάνει από την Τουρκία στα κατεχόμενα.

Για τους Τουρκοκύπριους είπε ότι,θα πρέπει να επωφελούνται από τις ίδιες υπηρεσίες με τους πολίτες της Τουρκίας. Από την πλευρά του ο Τ/Κ ηγέτης είπε «όχι σε ίντριγκες που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε κίνδυνο με μια συμφωνία σε ομοσπονδιακή βάση».

Σε ομιλία του στο ιφτάρ (πρώτο γεύμα μετά την ολοήμερη νηστεία) στην Κωνσταντινούπολη κατά την οποία συμμετείχαν και Τ/Κ, ο Τούρκος αντιπρόεδρος είπε ότι «ηΤουρκία και η ‘τδβκ’ είναι δύο ‘κράτη’ με δεσμούς που έχουν τις ρίζες τους στην Ιστορία. Αυτοί οι δεσμοί διατηρήθηκαν ως τις μέρες μας τρεφόμενοι από την ενότητα του έθνους μας και του ‘τουρκοκυπριακού λαού’ τόσο στη θλίψη όσο και στη χαρά και από την πίστη στην εθνική υπόθεση. (Αυτή η υπόθεση) Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του τουρκικού έθνους καθώς και ουσιαστικό στοιχείο της νήσου Κύπρου από το 1571. Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τον Τουρκοκύπριο από το πνεύμα Malazgirt που άνοιξε τις πύλες της Ανατολίας το 1071 ούτε από την εθνική πεποίθηση χάρη στην οποία ξεκίνησε μια νέα εποχή το 1453 στην Κωνσταντινούπολη. Γι' αυτό το έθνος μας δεν έμεινε σιωπηλό στην καταπίεση που άρχισε στο νησί από το 1878. Ενώ ο ‘τουρκοκυπριακός λαός’ αντιστεκόταν ενάντια στις ελληνοκυπριακές θηριωδίες, το γεγονός ότι όλη η Τουρκία στάθηκε στο πλευρό του είναι αποτέλεσμα αυτής της ενότητας του πεπρωμένου από το μακρύ παρελθόν».

Πλοίο από Τουρκία στα κατεχόμενα για 50χρονα

Υποστήριξε ότι η τουρκική εισβολή «έβαλε τέλος στην καταπίεση, τον τρόμο και τις απάνθρωπες προσπάθειες εκφοβισμού που στόχευαν τους Τουρκοκύπριους». «Φέτος θα γιορτάσουμε την 50ή επέτειο της ‘επιχείρησης χαρούμενη ειρήνη’ (όπως αποκάλεσε την τουρκική εισβολή) με ενθουσιασμό και, Θεού θέλοντος, με διαφορετικές εκδηλώσεις», ανέφερε. Ο Τούρκος Αντιπρόεδρος είπε ότι «πρόθεσή μας είναι να οργανώσουμε μετάβαση με πλοίο στην ‘τδβκ’ από την Τουρκία. Εκεί, θα προσθέσουμε μια διαφορετική πινελιά σε αυτή την όμορφη μέρα με βετεράνους μας και ανθρώπους από διάφορα κοινωνικά στρώματα. Θα οργανώσουμε αυτές τις εκδηλώσεις μαζί με την ‘κυβέρνηση’ της ‘τδβκ’»

Αναφερόμενος στους Τ/Κ, ο Τούρκος Αντιπρόεδρος είπε ότι «η βασική μας φιλοσοφία είναι ότι οι αδελφοί και οι αδελφές μας που ζουν στην ‘τδβκ’, οι Τουρκοκύπριοι, θα πρέπει να επωφελούνται από τις ίδιες υπηρεσίες με τους πολίτες της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Μόλις αναφέρθηκε επίσης ότι τώρα έχουμε ένα νέο έργο, είχε προηγηθεί μεταφορά νερού μέσω της θάλασσας στο παρελθόν, κάναμε τότε ένα έργο που είχε χαρακτηριστεί ‘αδύνατο’, τώρα έχουμε μπροστά μας ένα έργο καλωδίων διπλής γραμμής, ένα πολύ κρίσιμο έργο. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει η νησιωτική οικονομία της ‘βόρειας Κύπρου’. Το κόστος είναι γενικά υψηλό στα νησιά λόγω κλίμακας. Όταν όμως συνδέεις το νησί με μια μεγάλη ηπειρωτική χώρα, μειώνεις και τα κόστη. Το κάναμε αυτό με το νερό, τώρα θα το κάνουμε και με το ρεύμα. Όταν το πετύχουμε, αυτό το καλωδιακό σύστημα θα μπορεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της ‘τδβκ’ στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς θα είναι αμφίδρομη και ευρεία η λειτουργία του συστήματος σύνδεσης. Ως εκ τούτου, ξεκινήσαμε τις μελέτες σκοπιμότητας αυτού του έργου. – Και θα ήθελα να το τονίσω εδώ: οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να έρθουν και να επωφεληθούν από αυτό το έργο. Δεν έχουμε τόσο κλειστή αντίληψη. Κάτι τέτοιο θα ήταν λογικό. Αντί να συνδέονται με αέριο και ηλεκτρισμό με πολύ ακριβούς τρόπους, εάν συνδεθούν με την Τουρκία, με τα διασυνδεδεμένα συστήματα μέσω Τουρκίας, θα είναι προς το συμφέρον τους και προς το συμφέρον όλων μας».

«Χωρίς Τουρκία, θα γινόταν Γάζα»

Ο Τούρκος Αντιπρόεδρος υποστήριξε ότι «χωρίς την εγγύηση της Τουρκίας, χωρίς την ‘Ειρηνευτική Επιχείρηση’, θα μπορούσαν να εξελιχθούν σκηνές παρόμοιες με αυτές στη Γάζα στην ‘τδβκ’. Η Τουρκία δεν το επέτρεψε».

Για το Κυπριακό, ο  Τούρκος Αντιπρόεδρος είπε ότι «δεν έχει νόημα να δοκιμάζουμε ξανά και ξανά τις μεθόδους που έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν και δεν έχουν αποφέρει αποτελέσματα. Υπάρχει ένα κράτος 40 ετών, υπάρχει μια ιστορία 50 χρόνων της ‘ειρηνευτικής επιχείρησης’, υπάρχει μια πραγματικότητα. Όλος ο κόσμος πρέπει να δει και να κατανοήσει αυτήν την πραγματικότητα. Η κυριαρχική ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς των Τουρκοκυπρίων, που είναι εγγενή δικαιώματά τους, πρέπει να καταγραφούν. Αυτό πιστεύουμε. Ως Δημοκρατία της Τουρκίας, στεκόμαστε πάντα στο πλευρό των Τουρκοκυπρίων σε αυτό το θέμα», ανέφερε.

Τατάρ: Όχι σε ίντριγκες που οδηγούν στην ομοσπονδία

Στην  ομιλία του ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι «η ‘τδβκ’ θα γνωρίσει μια διαφορετική εποχή με την άφιξη της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω καλωδίου την επόμενη περίοδο, μετά τις επενδύσεις σε δρόμους, υποδομές και επικοινωνίες».

Ο Τατάρ δήλωσε ότι θα ανακοινώσουν για άλλη μια φορά σθεναρά στον κόσμο τι σημαίνει κυρίαρχη ισότητα και ισότιμο διεθνές καθεστώς στην Κύπρο και πρόσθεσε: «Λέμε για άλλη μια φορά όχι σε ίντριγκες που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε κίνδυνο με μια συμφωνία σε ομοσπονδιακή βάση». 

«Η ‘τδβκ’ ως ανεξάρτητο τουρκικό κράτος, είναι ο νοτιότερος εκπρόσωπος των τουρκικών κρατών και επομένως μια πόρτα και ένα παράθυρο όλων αυτών που ανοίγουν στη Μεσόγειο», υποστήριξε ο Ερσίν Τατάρ.

Από την πλευρά του ο ‘πρωθυπουργός’ Ουνάλ Ουστέλ υποστήριξε ότι η «’τδβκ’ δεν έχει χωριστεί ποτέ από τη μητέρα πατρίδα Τουρκία» και ότι η Τουρκία ήταν πάντα υποστηρικτής μεγάλων έργων στην ‘τδβκ’. Δήλωσε ότι πολύ σύντομα θα φέρουν το νερό που έρχεται από την Τουρκία και την Ανατολία στις πεδιάδες της Μεσαρίας και είπε ότι οι εργασίες για αυτό έχουν ξεκινήσει.

Δηλώνοντας ότι υπέγραψαν ένα πρωτόκολλο για τη μεταφορά ενέργειας από την Τουρκία στα κατεχόμενα μέσω καλωδίου, ο Ουστέλ είπε ότι δεν θα υπάρχει πλέον ενεργειακό πρόβλημα στο ψευδοκράτος

«Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την ανάπτυξη της κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών στο Νησί», δηλώνει το τουρκικό ΥΠΕΞ με ανακοίνωσή του έπειτα από την ολοκλήρωση της άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό στη Γενεύη, αν και αναφέρει ότι «στο σημερινό περιβάλλον δεν υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των μερών στο νησί για την τελική λύση του Κυπριακού»

Στη δήλωσή του ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Οντσού Κετσελί αναφέρει ότι «στην άτυπη συνάντηση διευρυμένης μορφής για την Κύπρο που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη στις 17-18 Μαρτίου 2025, συζητήθηκαν τομείς όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί συνεργασία προς όφελος των ‘δύο λαών’ στο σημερινό περιβάλλον όπου δεν υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των μερών στο νησί για την τελική λύση του Κυπριακού». 

«Οι ηγέτες συμφώνησαν να σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, την αποναρκοθέτηση του νησιού, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, την παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη νεκρή ζώνη, την αποκατάσταση νεκροταφείων και τη σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία. 

Στη συνάντηση έγινε ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη σχέσεων ‘καλής γειτονίας’ μεταξύ των ‘δύο κρατών’ στο νησί.  Αποφασίστηκε επίσης να πραγματοποιηθεί μια δεύτερη άτυπη συνάντηση σε παρόμοια μορφή στα τέλη του ερχόμενου Ιουλίου. Προβλέπεται ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα διορίσει Προσωπικό Αντιπρόσωπο για το θέμα», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του τουρκικού ΥΠΕΞ, «το επόμενο διάστημα θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την ανάπτυξη της κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών στο Νησί, σε στενή συνεννόηση με την τουρκοκυπριακή πλευρά».

Ενδέχεται να ξεκινήσει διαδικασία γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας Αλπαρσάν Μπαϊρακτάρ ενώ επέκρινε την τουρκική αντιπολίτευση λέγοντας «εμείς λέμε ‘Γαλάζια Πατρίδα, αυτοί λένε ‘παραμύθι Γαλάζιας Πατρίδας’.

Ο Τούρκος Υπουργός είπε ότι τα τέσσερα ερευνητικά πλοία της Τουρκίας, Fatih, Yavuz, Kanuni και Adbulhamit Han, τα οποία είναι τα πιο σύγχρονα πλοία της κατηγορίας τους στον κόσμο

βρίσκονται σε ενεργό υπηρεσία στη Μαύρη Θάλασσα. 

Ο Τούρκος Υπουργός είπε ότι «υπάρχει ένα πρόγραμμα προτεραιότητας για την παραγωγή 710 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αποθεμάτων. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια αναζήτηση για το αν μπορούμε να αυξήσουμε την ποσότητα ανακάλυψης με τη διάνοιξη νέων γεωτρήσεων. Αυτή τη στιγμή συνεχίζουμε στη Δυτική Μαύρη Θάλασσα. Αλλά έχουμε σχέδια για την Κεντρική Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μαύρη Θάλασσα». 

Ο Τούρκος Υπουργός είπε: «Μπορεί να υπάρξει μια νέα διαδικασία στη Μεσόγειο. Έχουμε μια συνεχιζόμενη επιχείρηση στη Σομαλία. Συνεχίζουμε εντατικά με τα 4 πλοία μας». 

Γενί Σαφάκ: Νέα σχέδια για 2026

Πάντως η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Γενί Σαφάκ 

με τίτλο «Εξερεύνηση και πάλι στη Μεσόγειο» με άρθρο της στις 22 Φεβουαρίου  έγραψε ότι «η Τουρκία επιστρέφει στην Ανατολική Μεσόγειο ως απάντηση στη συνεργασία για το φυσικό αέριο μεταξύ της 'Ε/κ διοίκησης της νότιας Κύπρου' και της Αιγύπτου. Η Άγκυρα θα απαντήσει στις γεωτρήσεις της ‘Ε/κ διοίκησης’ σε περιοχές που επικαλύπτονται με την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας με νέες ερευνητικές δραστηριότητες. 

Η εφημερίδα είχε μάλιστα επικαλεστεί 

πηγές του τουρκικού Υπουργείου Ενέργειας σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία προετοιμάζεται για νέες έρευνες στη Μεσόγειο. Η Άγκυρα θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις της στη Μεσόγειο, υιοθετώντας τη στρατηγική της εισόδου σε ανεξερεύνητες περιοχές. Ανέφερε ότι τουρκικό Υπουργείο κάνει νέα σχέδια για το 2026 και επεσήμανε ότι υπάρχουν πολλές υποσχόμενες περιοχές στην περιοχή. 

Στη Γενεύη είναι δυνατή μόνο μια συμφωνία για τη συνεργασία των ‘δύο κρατών’», υποστήριξε  ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ, αναφερόμενος στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στις 17-18 Μαρτίου στην πρωτεύουσα της Ελβετίας με τη συμμετοχή Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ υποστήριξε ότιτο Κυπριακό ουσιαστικά επιλύθηκε το 1974.

Σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Başkent στην Άγκυρα, που διοργάνωσε το Ίδρυμα Φαζίλ Κιουτσιούκ, ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι 

Τατάρ υποστήριξε ότι ο Κιουτσιούκ είχε θέσει τα θεμέλια της πολιτικής του ‘υπάρχει ένας ξεχωριστόςλαός στην Κύπρο’ το 1942.

«Όπως είχε δηλώσει  ο Δρ Φαζίλ Κιουτσιού, ο ‘τουρκοκυπριακός λαός’ είναι ξεχωριστός λαός. Είναι ξεχωριστός λαός με τη γλώσσα, τη θρησκεία, τον πολιτισμό, τον αγώνα και όλες τις άλλες πτυχές του», είπε ο Τ/Κ ηγέτης.

Ο Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι αγωνίζονται για μια συμφωνία βασισμένη στην κυριαρχία για την προστασία των νόμιμων δικαιωμάτων και συμφερόντων του ‘τουρκοκυπριακού λαού’.

Υποστήριξε ότι «η Τουρκία είναι ο εγγυητής της συμφωνίας του 1960. Η Συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας που υπέγραψε ο Δρ Φαζίλ Κιουτσιούκ μας έφερε μέχρι σήμερα. Αυτή η συμφωνία ήταν πολύ σημαντική όσον αφορά την αναγνώριση του ‘τουρκοκυπριακού λαού’ ως κυρίαρχου και ισότιμου λαού».

Ο Ερσίν Τατάρ δήλωσε ότι κατάφεραν να συνεχίσουν με επιτυχία τον αγώνα τους για μια «συμφωνία βασισμένη στην κυριαρχία που έχει την υπογραφή του Κιουτσιούκ»και ότι θα εκφράσει αυτά τα θέματα στη συνάντηση που θα συμμετάσχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας και Ελλάδας στη Γενεύη την επόμενη εβδομάδα.

Ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι «ο ‘τουρκοκυπριακός λαός’, που έχει ανεξάρτητο τουρκικό κράτος, έχει τόσα δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο όσα και ο‘ελληνοκυπριακός λαός’». 

Αναφερόμενος στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό που 

θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη στις 17-18 Μαρτίου, με οικοδεσπότη τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Αντόνιο Γκουτέρες ο Ερσίν Τατάρ είπε:

«Αν πρόκειται να γίνει κάτι στη Γενεύη για τη συνέχιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της ηρεμίας από το 1974, μια νέα συμφωνία μπορεί σίγουρα να γίνει μόνο με τη συνεργασία των δύο κρατών. Στόχος μιας συμφωνίας σε ομοσπονδιακή βάση είναι η απομάκρυνση της Τουρκίας από το νησί. Η ελληνοκυπριακή διοίκηση το λέει καθημερινά έτσι κι αλλιώς». Ο Ερσίν Τατάρυποστήριξε ότι το Κυπριακό ουσιαστικά επιλύθηκε το1974.

Κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα και τώρα θέλουν την Κύπρο ως το 13ο νησί, δήλωσε ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ κατηγορώντας την Ελλάδα για ‘κατοχή’. Για το Κυπριακό ο Ερσίν Τατάρ υποστήριξε ότι η λύση της ομοσπονδία σημαίνει την αρχή του τέλους για τους Τ/Κ. «Αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει», είπε ο Ερσίν Τατάρ. 
Σε συνέντευξή του στο κανάλι Bengü Türk, ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι «η πολιτική δύο κρατών είναι η σωστή πολιτική. Είναι η σωστή απόφαση και για τους Ελληνοκύπριους. Διότι, για να αναπτυχθεί μια χώρα, για να ευημερήσει η οικονομία της, χρειάζεται σταθερότητα. Αυτή η σταθερότητα στο νησί της Κύπρου επιτεύχθηκε με την ‘ειρηνευτική επιχείρηση’ στην Κύπρο το 1974».

«Δεν πάμε για διαπραγμάτευση στην πενταμερή»

Ερωτηθείς για την πενταμερή για το Κυπριακό, ο Τ/Κ ηγέτης είπε ότι «υπάρχουν θέματα που έχουμε ήδη συζητήσει με την Δημοκρατία της Τουρκίας, θα τα διατυπώσουμε εκεί. Δεν πάμε για διαπραγμάτευση. Για μια διαπραγμάτευση, πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο, πρέπει να υπάρχει κοινό έδαφος. Πότε όμως θα υπάρξει αυτό το κοινό έδαφος; Εφόσον αποδεχτούν την κυριαρχία μας. Δεν πάμε εκεί για διαπραγματεύσεις, πάμε για να πούμε πώς οραματιζόμαστε το μέλλον της Κύπρου. Θα πούμε ότι, αν είναι να υπάρξει συμφωνία στην Κύπρο, αυτή μπορεί να υπάρξει μόνο με συμφωνία μεταξύ δύο κρατών». 
Ο Τ/Κ ηγέτης είπε ότι «το σημαντικό για εμάς είναι η διατήρηση των εγγυήσεων της Τουρκίας, η συνέχιση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας. Η Τουρκική κυβέρνηση το υπερασπίζεται αυτό. Επομένως, η πολιτική των δύο κρατών είναι η σωστή πολιτική».

«Η συμφωνία με Αίγυπτο απαιτεί την έγκρισή μου»

Ερωτηθείς για τη συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατιας με την Αίγυπτο, ο Ερσίν Τατάρ είπε:  «Είμαστε στενοχωρημένοι, διότι υπάρχουν δύο λαοί στην Κύπρο. Αυτό το λένε και οι διεθνείς συμφωνίες και οι Ιδρυτικές Συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι, δύο ξεχωριστοί ‘λαοί’, ίδρυσαν αυτή τη Δημοκρατία μαζί. Οι Ελληνοκύπριοι όμως κατέλαβαν αυτήν τη Δημοκρατία και εμφανίζονται να εκπροσωπούν αυτή τη Δημοκρατία. Δεν είναι άλλο κράτος, είναι το κράτος που ιδρύθηκε το 1960 αλλά άλλαξε μορφή και το έχουν καταλάβει οι Ελληνοκύπριοι». «Τώρα κάνουν συμφωνίες χρησιμοποιώντας αυτό το κράτος όπως θέλουν. Ωστόσο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αλλά και κατά συνείδηση, σύμφωνα με κάθε είδους εθιμικό δίκαιο, εφόσον οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι εκεί, δεν θα έπρεπε να μπορούν να κάνουν αυτήν τη συμφωνία μόνοι τους. Η εξόρυξη και η εκμετάλλευση του πλούτου αυτού του νησιού, η οικονομική του αξιοποίηση, απαιτεί την έγκρισή μου. Το διεθνές δίκαιο το υπαγορεύει, αλλά δεν υπάρχει νόμος», υποστήριξε ο Τ/Κ ηγέτης.

«Βλέπουν την Κύπρο ως το 13ο νησί»

Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση του αρχηγού του του Κόμματος Εθνικής Δράσης [MHP], Ντεβλέτ Μπαχτσελί, «η Ελλάδα έχει εγκατασταθεί στα Δωδεκάνησα σφετεριζόμενη τα δικαιώματά της Τουρκίας», ο Ερσίν Τατάρ είπε: «Οι σχέσεις τους είναι πολύ κακές! Ακούμε κάποιες παράλογες κατηγορίες ότι η Τουρκία είναι ο κατακτητής στην Κύπρο, αλλά στην πραγματικότητα αυτοί είναι οι κατακτητές». «Η Ελλάδα αδικεί τους Ελληνοκύπριους. Αφού κατέλαβαν εκείνα τα 12 νησιά, θέλουν, καταλαμβάνοντας την Κύπρο, την οποία βλέπουν ως το 13ο νησί, να ιδρύσουν αυτό που ονομάζουν’ Ένωση’, δηλαδή να συνδέσουν την Κύπρο με την Ελλάδα, να την ενώσουν με την Ελλάδα. Η Κύπρος είναι ανεξάρτητη Δημοκρατία, σίγουρα όχι μέρος της Ελλάδας, αλλά η Ελλάδα προσπαθεί συνεχώς να πραγματοποιήσει την Ένωση», ανέφερε.

«Όσοι υποστηρίζουν ομοσπονδία κάνουν πολύ μεγάλο λάθος»

Ο Ερσίν Τατάρ υποστήριξε πως «αυτοί που υπερασπίζονται την ομοσπονδία, όσοι εξακολουθούν να εγκρίνουν μια συμφωνία σε ομοσπονδιακή βάση, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος. Ομοσπονδία, ομοσπονδιακή λύση, θα σημαίνει το τέλος των εγγυητικών δικαιωμάτων της Τουρκίας, την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, δηλαδή την αρχή του τέλους για εμάς. Επομένως, δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ να γίνεται λόγος για ομοσπονδία, αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει. Το ίδιο λέει ο κ. Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, το ίδιο λέει ο κ. Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το ίδιο λέει η Τουρκία γενικότερα», ανέφερε.

Πρόταση στην Ε/κ πλευρά να χρησιμοποιήσει το νερό από την Τουρκία ως ‘νερό ειρήνης’ υπέβαλε ο Τ/Κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ με την έγκριση του Τούρκου Προέδρου Ταγίπν Ερντογάν, όπως ο ίδιος είπε.
Σε δηλώσεις του στην τουρκική εφημερίδα Σαμπαχ με την ευκαιρία των 10 χρόνων από την μεταφορά του νερού από το Άναμουρ της Μερσίνας στην Κερύνεια μέσω υποθαλάσσιου αγωγού,  ο Τ/Κ ηγέτης είπε: «Πρόσφατα συναντηθήκαμε με τον Ελληνοκύπριο ηγέτη. Είπε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ‘νότιας Κύπρου’ είναι το νερό. Κι εμείς προτείναμε στην Ε/κ πλευρά με την έγκριση του αξιότιμου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να χρησιμοποιήσει το τουρκικό νερό ως ‘νερό ειρήνης’. Είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασία με τρόπο που θα ωφελήσει και τους ‘δύο λαούς’ σε θέματα όπως η αξιολόγηση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένου και του νερού. Μπορούμε να πραγματοποιήσουμε κοινά έργα».
Σύμφωνα με τον Ερσίν Τατάρ «ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έλυσε το πρόβλημα του νερού της Κωνσταντινούπολης το 1996, όταν ήταν Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης». «Στη συνέχεια πήγε νερό στα νησιά. Τότε του είχαμε πει ‘Μπορείτε να φέρετε νερό και στην Κύπρο’ και μας είπε ‘αν έρθουμε στην εξουσία θα φέρουμε νερό και στην ‘μικρή πατρίδα’», είπε στη Σαμπάχ ο Τ/Κ ηγέτης.

Ο Ερσίν Τατάρ ανέφερε: «Τελικά, αυτό έγινε. Χάρη στο έργο που εφαρμόστηκε το 2015, λύθηκε το πρόβλημα με το νερό. Η ‘τδβκ’, που λαμβάνει 75 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό ετησίως, συνδέθηκε με την πατρίδα με ομφάλιο λώρο. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και όλους όσους συνέβαλαν, ιδιαίτερα όσους υπερασπίζονταν πάντα τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων».
Σύμφωνα με την Σαμπάχ 263 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού έχουν μεταφερθεί από την Τουρκία στα κατεχόμενα μέχρι σήμερα.
Μέσω του αγωγού μήκους 80 χιλιομέτρων που τοποθετήθηκε στη Μεσόγειο και λειτουργεί από το 2015, υπάρχει  δυνατότητα μεταφοράς νερού 75 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως, καλύπτοντας τόσο τις ανάγκες σε πόσιμο νερό όσο και τις αγροτικές αρδευτικές ανάγκες της κατεχόμενης Κύπρου.
Οι πεδιάδες Μόρφου και της Μεσαορίας έχουν επίσης γεωργικό νερό από τον Αύγουστο του 2024.