Δύο φόρμουλες για εγγυήσεις στο Κυπριακό βλέπουν στην Τουρκία: Ή σχέδιο Άτσεσον ή ειδική εταιρική σχέση με ΕΕ
- Anna Andreou
- Κατηγορία: Κύπρος
Δύο φόρμουλες ξεχωρίζουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, σύμφωνα με έγκυρη τουρκική ιστοσελίδα, για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των εγγυήσεων στις οποίες επιμένει η Τουρκία: Είτε, λύση τύπου Σχέδιο Άτσεσον με την οποία θα παραχωρείται στρατιωτική βάση στην Τουρκία παρόμοια με εκείνη του Ηνωμένου Βασιλείου, είτε μοντέλο περιορισμένης εταιρικής σχέσης προς στην Τουρκία στην Κύπρο από την ΕΕ. Η εκτίμηση είναι πως η λύση του Κυπριακού είναι δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη, ότι η παρούσα στιγμή είναι μια κρίσιμη συγκυρία και πως οι πλευρές «μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με take it or leave it (ή το παίρνετε ή το ή το αφήνετε).
Σε άρθρο του στην έγκυρη ιστοσελίδα Yetkinreport, ο δημοσιογράφος τουρκοκυπριακής καταγωγής γνωστός στο παρελθόν για τη σκληρή στάση του στο Κυπριακό και την αντίθεσή του στο σχέδιο Ανάν, Γιουσούφ Κανλί, υποστηρίζει ότι «η παρουσία της Τουρκίας και τα εγγυητικά της δικαιώματα στην Κύπρο παραμένουν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στη διαδικασία επίλυσης. Ωστόσο, λύσεις όπως το Σχέδιο Acheson υποδεικνύουν ότι θα μπορούσε να αναδιοργανωθεί το καθεστώς του εγγυητή μέσω μιας de facto διευθέτησης, με την πρόταση να παραχωρηθεί στην Τουρκία μια στρατιωτική βάση παρόμοια με αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου». Υπενθυμίζει ότι το Σχέδιο Acheson ήταν μια λύση που είχε προτείνει ο Αμερικανός διπλωμάτης Dean Acheson τη δεκαετία του 1960, η οποία προέβλεπε την παραχώρηση στρατιωτικής βάσης στην Τουρκία στο νησί, παρόμοια με τις βρετανικές βάσεις Ακρωτηρίου και Δικελιάς. Μια τέτοιου είδους πρόταση διατηρεί ακόμη την ισχύ της ως μια φόρμουλα για την υπέρβαση των προβλημάτων του εγγυητικού καθεστώτος, ικανοποιώντας τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια στο νησί.
Φόρμουλα ΕΕ
Υποστηρίζει ακόμη ότι «επιπλέον στο τραπέζι υπάρχει και μια πρόταση για την Τουρκία ώστε να αποκτήσει κάποια δικαιώματα στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που αφορούν συγκεκριμένα την Κύπρο.
Ο Γιουσούφ Κανλί αναφέρει ότι «ξεχωρίζει η πρόταση να προσφερθεί στην Τουρκία ένα μοντέλο περιορισμένης εταιρικής σχέσης στο νησί στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Κύπρου, δηλαδή να παραχωρηθούν στην Τουρκία τα ίδια δικαιώματα που απολαμβάνει η Ελλάδα με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, τα οποία θα περιορίζονται στο νησί μετά τη διευθέτηση, παρόμοια με το βρετανο-ιρλανδικό παράδειγμα. Αυτό θεωρείται ως μια φόρμουλα που θα μπορούσε να εγγυηθεί την πρόσβαση της Τουρκίας στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και το πολιτικό καθεστώς της Κύπρου»
Αναφέρει πως «εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση εμπλακεί πιο ενεργά στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, η ιδέα να αποκτήσει η Τουρκία δικαιώματα παρόμοια με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα κέρδος για την Τουρκία».
Ο Γιουσούφ Κανλί υποστηρίζει ότι «η επιθυμία της Τουρκίας να αναζωογονήσει τις σχέσεις της με την ΕΕ και να αποκομίσει ένα κέρδος μέσω της Κύπρου μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία στη διαδικασία επίλυσης. Εάν η ΕΕ επιτρέψει στην Τουρκία να έχει κάποια δικαιώματα στην Κύπρο και υιοθετήσει μια πιο ευέλικτη στάση στο Κυπριακό, αυτό θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας νέας εποχής στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ». Ο Γιουσούφ Κανλί εκτιμά ότι «ορόλος της ΕΕ θα είναι κρίσιμος σε αυτή τη νέα διαδικασία».
«Η επίλυση Κυπριακού δύσκολη αλλά όχι αδύνατη»
Ο Γιουσούφ Κανλί υποστηρίζει ότι «η λύση του Κυπριακού προβλήματος είναι δύσκολη αλλά όχι αδύνατη». Είναι κρίσιμο για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο τα μέρη να βρουν κοινό έδαφος μέσω της περιφερειακής συνεργασίας και της διπλωματίας. Ωστόσο, αυτή η λύση απαιτεί μια πολυεπίπεδη διπλωματική διαδικασία διαπραγμάτευσης που πρέπει να εξισορροπεί όχι μόνο τα συμφέροντα των κοινοτήτων στο νησί, αλλά και τα συμφέροντα των παγκόσμιων και περιφερειακών παραγόντων. Σύμφωνα με τον Γιουσούφ Κανλί «σε περίπτωση που βρεθεί μια λύση στην Κύπρο, θα μπορούσε να γίνει εφικτός ένας δίκαιος διαμοιρασμός των ενεργειακών πόρων στο πλαίσιο της περιφερειακής συνεργασίας.
Εάν δεν επιτευχθεί η δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των μερών, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις να κολλήσουν εξαιτίας της ενεργειακής αντιπαλότητας».
«Θα διαρκέσει μέχρι τη επόμενη Άνοιξη»
Ο Γιουσούφ Κανλί αναφέρει ότι «παρόλο που οι αποφάσεις που ελήφθησαν στη σύνοδο κορυφής θεωρούνται μικρά βήματα προς μια συγκεκριμένη πρόοδο στο Κυπριακό, είναι προφανές ότι η διαδικασία αυτή θα είναι ένα μακρύ και πολύπλοκο ταξίδι που θα διαρκέσει μέχρι την επόμενη άνοιξη». Υποστηρίζει ότι «σε αυτή τη σύνοδο κορυφής θα συζητηθούν θέματα πολιτικής ισότητας, ασφάλειας και καθεστώτος του νησιού».
Αναφέρει ακόμη ότι «η σύνοδος κορυφής 2+1 στη Νέα Υόρκη άνοιξε την πόρτα για μια πιθανή διευθέτηση, αλλά η λύση στο νησί θα απαιτήσει να ξεπεραστούν οι πολύπλοκες περιφερειακές δυναμικές, ο ανταγωνισμός για τους ενεργειακούς πόρους και τα συμφέροντα των εγγυητών κρατών, καθώς και η εμμονή στη σημειολογία που συμβολίζουν οι προσεγγίσεις της ‘ομοσπονδίας’ και των ‘δύο κρατών’. Παρόλο που οι προηγούμενες ειρηνευτικές διαδικασίες απέτυχαν, η παρούσα στιγμή είναι μια κρίσιμη συγκυρία με την έννοια ότι μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία».
Υποστηρίζει ότι Ε/Κ και Τ/Κ καθώς και η Τουρκία και η Ελλάδα, «μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με μια στιγμή ‘Ή το παίρνετε ή το αφήνετε’. (take it or leave it)
Είναι μια ευκαιρία για λύση στην Κύπρο ή άλλη μια χαμένη ευκαιρία, και ίσως η τελευταία».
