Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχει μπει σε φάση «απόρρητων προετοιμασιών» για ένα νέο Σύνταγμα – και, όπως όλα δείχνουν, για πρόωρες εκλογές μέσα στους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Νουράι Μπαμπατζάν, όλο το καλοκαίρι πραγματοποιούνταν εβδομαδιαίες συναντήσεις στο Προεδρικό Παλάτι, με τη συμμετοχή κορυφαίων στελεχών του κόμματος και στενών συμβούλων του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.

Εκεί εξετάστηκαν άρθρο προς άρθρο όλα τα προηγούμενα Συντάγματα και θεσμικά πλαίσια, με έμφαση στη δικαιοσύνη και το εκλογικό σύστημα, ενώ πλέον –όπως αποκαλύπτει το ρεπορτάζ του Nefes– η διαδικασία έχει περάσει στο τελικό στάδιο: σύνταξη αναφοράς και παρουσίαση πλαισίου-προσχεδίου στον ίδιο τον Ερντογάν.

Ερντογάν παίρνει στα χέρια του το νέο Σύνταγμα

Το προσχέδιο αναμένεται να παραδοθεί μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Στη συνέχεια, ο Ερντογάν θα αποφασίσει ποιες αλλαγές θα ενταχθούν στο τελικό συνταγματικό πακέτο – μεταξύ αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες, και τροποποιήσεις στο προεδρικό σύστημα, καθώς και αναφορές στην “πορεία ειρήνης”.

Αφού ολοκληρωθούν οι εσωτερικές διαβουλεύσεις, το AKP σκοπεύει να συζητήσει το νέο Σύνταγμα με το MHP και να εξασφαλίσει πολιτικές συμμαχίες πριν το φέρει στη Βουλή. Αν υπάρξει συναίνεση, θα προχωρήσει σε δημοψήφισμα, το οποίο –σύμφωνα με πολιτικούς κύκλους– μπορεί να συνδυαστεί με πρόωρες εκλογές.

«Διπλή κάλπη» στο τραπέζι

Το μεγάλο ερώτημα, γράφει η Μπαμπατζάν, είναι αν το AKP θα ρισκάρει διπλή κάλπη – δημοψήφισμα και εκλογές την ίδια μέρα. Ορισμένοι νομικοί σύμβουλοι προειδοποιούν για κινδύνους, ωστόσο στο Παλάτι εξετάζουν το ενδεχόμενο ως πολιτικά κερδοφόρο σενάριο.

Στόχος, όπως λένε, είναι να κεφαλαιοποιηθεί το κλίμα συσπείρωσης γύρω από τη συνταγματική αναθεώρηση, είτε το αποτέλεσμα είναι υπέρ είτε κατά.

Το ερώτημα που μένει ανοιχτό: θα μπορέσει ο Ερντογάν να μετατρέψει τη συνταγματική ατζέντα σε πολιτικό όπλο για μια νέα εκλογική νίκη;

Η νέα δημοσκόπηση της GENAR που πρόσκειται στο κυβερνών κόμμα δείχνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πλησιάζει επικίνδυνα το AKP – Ενισχύεται η πίστη στη “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία”

Πολιτικός συναγερμός στην Άγκυρα!

Σύμφωνα με τη νέα δημοσκόπηση της GENAR, που δημοσιεύει η Χουριέτ, το CHP σημειώνει εντυπωσιακή άνοδο δύο μονάδων μέσα σε έναν μήνα, ενώ το AKP παραμένει σταθερό. Η ψαλίδα μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων έκλεισε επικίνδυνα, μόλις στο 1,7%!

 Τα ποσοστά του Σεπτεμβρίου

• AKP: 33,9%
• CHP: 32,2%
• DEM : 9,9%
• MHP: 8,5%
• Καλό Κόμμα (İYİ): 5,2%
• Κόμμα της Νίκης: 3,6%
• Νέα Ευημερία: 2,2%

Γιατί ανεβαίνει το CHP

Σύμφωνα με τον αναλυτή της Χουριέτ Αμπντουλκαντίρ Σελβί, η άνοδος του CHP οφείλεται σε αντίδραση των ψηφοφόρων στις παρεμβάσεις στο εσωτερικό του κόμματος, όπως:

• Ο διορισμός του Γκιουρσέλ Τεκίν ως “επιτρόπου” στην Κωνσταντινούπολη.
• Οι έκτακτες συνελεύσεις.
• Οι φήμες περί επιστροφής Κιλιτσντάρογλου ως επιτηρητή του κόμματος.

«Όσο περισσότερο πιέζουν το CHP, τόσο περισσότερο ενισχύεται», σχολιάζει ο Σελβί.

Σταθερό το φιλοκουρδικό κόμμα DEM – μικρή άνοδος για το MHP

Το DEM  παραμένει στο 9,9%, ενώ το ακροδεξιό MHP ανεβαίνει στο 8,5%, κερδίζοντας στήριξη από εθνικιστές ψηφοφόρους χάρη στη συμμετοχή του στο πρόγραμμα “Τουρκία χωρίς τρομοκρατία”.

Πτώση για μικρότερα κόμματα

Το Καλό Κόμμα (İYİ) και το Κόμμα της Νίκης χάνουν έδαφος, ενώ Νέα Ευημερία βρίσκεται πλέον κάτω από το 2%.

Ο Σελβί σημειώνει πως η αύξηση εμπιστοσύνης στη “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία” έχει αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς.

Η “διαδικασία χωρίς τρομοκρατία” κερδίζει έδαφος

Τα στοιχεία της GENAR δείχνουν σαφή μεταστροφή της κοινής γνώμης:

• Το 56% των πολιτών πιστεύει ότι η διαδικασία θα πετύχει (από 34% τον Μάρτιο).
• Η δυσπιστία μειώθηκε στο 44% (από 54% τον Μάρτιο).

Θύελλα αντιδράσεων από το φιλοκουρδικό κόμμα DEM: «Επιμονή στην ανομία – ο Ντεμιρτάς είναι όμηρος εδώ και 9 χρόνια»

Η Άγκυρα προχώρησε σε έφεση κατά της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), που στις 8 Ιουλίου είχε αποφανθεί ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα του Σελαχαττίν Ντεμιρτάς, πρώην ηγέτη του HDP.

Σύμφωνα με το NTV, η Τουρκία υπέβαλε τελευταία στιγμή το αίτημα επανεξέτασης στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, λίγες ώρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία!

Η απόφαση που «πονά» την Άγκυρα

Ο Ντεμιρτάς έχει καταδικαστεί σε 42 χρόνια φυλάκισης για τα αιματηρά επεισόδια του Κομπάνι το 2014, με το ΕΔΑΔ να τονίζει ότι η παρατεταμένη κράτησή του είχε πολιτικά κίνητρα.

Η Άγκυρα απάντησε ζητώντας αναθεώρηση της απόφασης, προκαλώντας νέα πολιτική θύελλα.

«Πλήγμα στην ειρήνη»

Ο βουλευτής του DEM Τζενγκίζ Τζαντάρ, μιλώντας στο T24, έκανε λόγο για πράξη κακής πίστης:

«Η προσφυγή αυτή καταστρέφει το κλίμα εμπιστοσύνης και τραυματίζει σοβαρά τη διαδικασία ειρήνης. Αγνοεί τα αισθήματα των Κούρδων και του τουρκικού λαού.»

«Επιμονή στην ανομία»

Οι συμπρόεδροι του DEM, Τουλάι Χατιμογλουλάρι και Τουντζέρ Μπακιρχάν, μίλησαν για “ντροπή της δημοκρατίας”.

Η Χατιμογλουλάρι είπε:

«Η Τουρκία επιμένει στην ανομία! Ο Ντεμιρτάς, η Φιγκέν Γιουκσεντάγ και δεκάδες αγωνιστές κρατούνται όμηροι εδώ και εννέα χρόνια με μια στημένη υπόθεση!»

Ο Μπακιρχάν συμπλήρωσε:

«Όταν ένα κράτος αρνείται να εφαρμόσει διεθνείς δικαστικές αποφάσεις, παραδέχεται ουσιαστικά την ίδια του την παρανομία.»

Πολιτική καταιγίδα

Η νέα αυτή κίνηση της κυβέρνησης αναζωπυρώνει την αντιπαράθεση για τη δικαιοσύνη, το κράτος δικαίου και το Κουρδικό ζήτημα. Αναλυτές σημειώνουν ότι η Άγκυρα επιλέγει αντιπαράθεση με το Στρασβούργο, την ώρα που δηλώνει πως επιδιώκει «νέα εποχή ειρήνης» στο εσωτερικό.

Ο Χουσεϊν Κοτζαμπιγίκ προκαλεί πολιτικό σεισμό: «Κανείς δεν θα με κάνει να σωπάσω!»

Η τουρκική κοινή γνώμη συγκλονίζεται από τη σύλληψη του πρώην βουλευτή του φιλοκουρδικού κόμματος AKP, Χουσεϊν Κοτζαμπιγίκ, ο οποίος κατηγορείται για «προσβολή του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Ο ίδιος ανακοίνωσε τη σύλληψή του μέσα από τα social media, προκαλώντας πολιτικό πανικό στην Άγκυρα!

 «Αν δεν με συλλάμβαναν, θα ήταν χειρότερο!»

Από τα κρατητήρια, ο Κοτζαμπιγίκ έστειλε μήνυμα αντίστασης:

«Κανείς δεν μπορεί να με φιμώσει με τη φυλάκιση. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για ένα συνταγματικό και δημοκρατικό κράτος δικαίου. Το να με συλλάβουν είναι τιμή – αν δεν το έκαναν, ίσως να ήταν χειρότερο!»

 Από «πιστός» του AKP σε εσωτερικό αντίπαλο

Ο Κοτζαμπιγίκ υπήρξε για χρόνια πιστός βουλευτής του AKP, όμως τα τελευταία χρόνια στράφηκε ανοιχτά κατά του κόμματος και του Ερντογάν.

Κατηγόρησε το κόμμα ότι «μοιράζει θέσεις και αξιώματα σε όλους, ακόμη και στη σύζυγό του», ενώ αποκάλυψε ότι είχε στείλει τέσσερις προσωπικές επιστολές στον Ερντογάν (2019–2022) με προτάσεις για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Όλα άλλαξαν τον Μάρτιο, όταν, μετά τις συλλήψεις στο Δήμο Κωνσταντινούπολης, έκανε αιχμηρές αναρτήσεις κατά του Προέδρου.

Στις 11 Απριλίου, το AKP τον διέγραψε οριστικά.

 Κατηγορείται για «προσβολή του Προέδρου»

Η κατηγορία που του αποδόθηκε προβλέπει φυλάκιση έως και 4 χρόνια, ενώ η σύλληψη του πρώην βουλευτή αναζωπυρώνει τη συζήτηση για την ελευθερία λόγου στην Τουρκία.

Ο ίδιος δήλωσε πως η δίωξη του είναι «πολιτική εκδίκηση» για τις δημόσιες επικρίσεις του.

Σκηνές έντασης και πολιτική αναταραχή στην Άγκυρα μετά την ομιλία της βουλευτού του φιλοκοουρδικού κόμματος DEM Γκιουλιστάν Κιλιτς Κοτζιγίτ, η οποία –μέσα στο Κοινοβούλιο– μίλησε για «Κουρδιστάν» και αναφέρθηκε στην «ελευθερία του Αμπντουλάχ Οτσαλάν».

«Από το Ντιγιάρμπακιρ και κάθε γωνιά του Κουρδιστάν!»

Όπως μετέδωσε η T24, η Κοτζιγίτ είπε: «Καλωσορίζουμε τις γυναίκες που πορεύονται για ελευθερία, ισότητα, δημοκρατία και για την ελευθερία του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, από το Ντιγιάρμπακιρ και όλες τις γωνιές του Κουρδιστάν!»

Η φράση της προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, ενώ μέσα στην αίθουσα ακούστηκαν συνθήματα “Biji Serok Apo” (“Ζήτω ο αρχηγός Άπο”), υπέρ του φυλακισμένου ηγέτη του PKK.

Οργή από το AKP

Ο βουλευτής του κυβερνώντος AKP, Σαμίλ Ταγιάρ, ξέσπασε στα κοινωνικά δίκτυα: «Η αναφορά σε ‘Κουρδιστάν’ και τα συνθήματα υπέρ του Οτσαλάν κάτω από τη στέγη του κοινοβουλίου είναι απαράδεκτα! Δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη προκαλώντας τις ευαισθησίες του λαού!»

Ο Ταγιάρ κάλεσε το DEM να «παραδώσει τα όπλα πριν το κάνει το PKK».

Sözcü: «Προσβολή στις οικογένειες των μαρτύρων»

Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Sözcü έγραψε πως τα συνθήματα υπέρ του Οτσαλάν πλήγωσαν βαθιά τις οικογένειες των μαρτύρων και σημείωσε ότι η εικόνα αυτή «προκάλεσε σοκ» στην τουρκική κοινή γνώμη.

Το Κουρδικό ξανά στο προσκήνιο

Το περιστατικό ήρθε αμέσως μετά την πρόταση του ηγέτη του MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί να σταλεί κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία στο Ίμραλι για να λάβει «μήνυμα από τον Οτσαλάν», με πολλούς να βλέπουν ότι το Κουρδικό ζήτημα επιστρέφει δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο.

Πολιτικό σεισμό προκαλεί στην Άγκυρα η δήλωση–βόμβα του ηγέτη του MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος πρότεινε να επισκεφθούν Τούρκοι βουλευτές τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, στο Ίμραλι, ώστε –όπως είπε– να «μεταφέρουν το μήνυμά του στην κοινή γνώμη».

«Να πάρουν το μήνυμα από την πηγή!»

Σύμφωνα με την εφημερίδα Sözcü, ο Μπαχτσελί πήγε ένα βήμα παραπέρα:

«Ας πάνε οι βουλευτές στο Ίμραλι και ας πάρουν το μήνυμα κατευθείαν από την πηγή!»

Η τοποθέτηση αυτή πυροδότησε σειρά αντιδράσεων στο πολιτικό σκηνικό, καθώς για πρώτη φορά μετά από χρόνια γίνεται ανοιχτή αναφορά σε ενδεχόμενη κοινοβουλευτική επαφή με τον Οτσαλάν, τον οποίο η Άγκυρα θεωρεί αρχηγό τρομοκρατικής οργάνωσης.

«Το Ίμραλι να κάνει ειδική έκκληση»

Η Χουριέτ σημειώνει ότι ο Μπαχτσελί θεωρεί πως η ιδρυτική ηγεσία του PKK έχει αναλάβει τις ευθύνες της, αλλά η SDF/YPG στη Συρία δεν έχει ακόμη καταθέσει τα όπλα.

Ο ηγέτης του MHP ζήτησε από το Ίμραλι να γίνει “ειδική έκκληση” προς τις κουρδικές δυνάμεις ώστε να τηρήσουν τη συμφωνία της 10ης Μαρτίου με τη Δαμασκό.

Η εφημερίδα Karar έδωσε στο θέμα πρωτοσέλιδο τίτλο:

«Το Ίμραλι πρέπει να κάνει ειδική έκκληση στο SDF».

Νέα φάση στο Κουρδικό;

Τα λόγια του Μπαχτσελί θεωρούνται ιστορική μετατόπιση για τον σκληροπυρηνικό εταίρο του Ερντογάν, που μέχρι τώρα απέρριπτε κάθε ιδέα διαλόγου με τον Οτσαλάν.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η πρόταση αυτή ενδέχεται να σηματοδοτεί “ελεγχόμενο άνοιγμα” στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων Άγκυρας–Δαμασκού για τη Συρία και την αποστράτευση των κουρδικών δυνάμεων.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) αλλάζει τακτική ενόψει εκλογών – και αυτή τη φορά το κάνει με απόλυτη μυστικότητα και αυτοσυγκράτηση. Σύμφωνα με ανάλυση του Μουράτ Γετκίν στο Yetkin Report, ο αρχηγός του κόμματος Οζγκιούρ Οζέλ έστειλε από τη Μπολού τέσσερα ‘μηνύματα-φωτιά’ που δείχνουν πως η αντιπολίτευση ετοιμάζει πλήρη επαναχάραξη πορείας.

Τέλος τα σενάρια για Ιμάμογλου!

Η ηγεσία του CHP φαίνεται να προετοιμάζει το έδαφος για εκλογές χωρίς τον φυλακισμένο δήμαρχο Κωνσταντινούπολης. Ο Οζέλ, γνωρίζοντας τα νομικά εμπόδια, ρίχνει τους τόνους και αποφεύγει να «κάψει» πρόωρα την υποψηφιότητά του.

 Προσοχή με τον Γιαβάς.

Μετά το «φιάσκο» της πρόωρης ανακοίνωσης Ιμάμογλου, το CHP χειρίζεται με απόλυτη μυστικότητα τον δήμαρχο Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, αποφεύγοντας διαρροές και «φούσκες» στα ΜΜΕ.

 Ανοιχτό παράθυρο σε νέο σύστημα.

Ο Οζέλ έβαλε τέλος στις φήμες περί κατάργησης της άμεσης εκλογής προέδρου, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός ημιπροεδρικού μοντέλου – μια «ισορροπία εξουσίας» που θα μπορούσε να αλλάξει το πολιτικό τοπίο.

Σήμα αποκλιμάκωσης προς τον Ερντογάν.

Ίσως το πιο ηχηρό μήνυμα: αν ο πρόεδρος σταματήσει τις επιθέσεις κατά του CHP, ο Οζέλ είναι έτοιμος να κατεβάσει τους τόνους. Ένα ‘πάγωμα των όπλων’ που δείχνει διάθεση για πολιτική εκεχειρία.

Οι κινήσεις αυτές, σχολιάζει ο Γετκίν, δείχνουν πως το CHP μπαίνει σε φάση ‘ψυχρής λογικής’ — εγκαταλείπει τα συνθήματα και χτίζει βήμα-βήμα τη στρατηγική της επόμενης μέρας.

 Όλα δείχνουν πως ο Οζγκιούρ Οζέλ θέλει να γίνει ο ηγέτης της «νέας γενιάς αντιπολίτευσης», μακριά από τις παγίδες και τα λάθη του παρελθόντος.