Το Καζακστάν, ο εταίρος της Τουρκίας στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών εξόργισε την Άγκυρα και το ψευδοκράτος ανοίγοντας πρεσβεία στην Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Όπως αναφέρεται επιδίδοντας τα διαπιστευτήριά του στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο Πρέσβης του Καζακστάν αναφέρθηκε στην «Κυπριακή Δημοκρατία», όρο που η Τουρκία δεν αποδέχεται.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το Καζακστάν δεν προσκάλεσε το ψευδοκράτος στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών που πραγματοποιήθηκε στην Αστάνα το 2023, παρά το καθεστώς του παρατηρητή.
Αναφέρουν ότι  ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών είναι ένας διεθνής οργανισμός που ιδρύθηκε για να ενισχύσει την πολιτική, οικονομική, πολιτιστική και στρατηγική συνεργασία μεταξύ ανεξάρτητων τουρκικών κρατών. Ο οργανισμός, που ιδρύθηκε το 2009 με τη Συμφωνία του Ναχτσιβάν, στοχεύει να ενώσει τον τουρκικό κόσμο κάτω από μια κοινή στέγη.
Τα πλήρη μέλη του οργανισμού περιλαμβάνουν την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Η Ουγγαρία, το Τουρκμενιστάν και ψευδοκράτος έχουν καθεστώς παρατηρητή.
Ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών στοχεύει στην αύξηση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών μελών αναπτύσσοντας κοινά έργα στους τομείς του εμπορίου, της ενέργειας, των μεταφορών, της ασφάλειας και του πολιτισμού.

Φιάσκο πέντε αστέρων προβλέπει για την άτυπη Σύνοδο για το Κυπριακό στην Γενεύη ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Μουράτ Γεντκίν. Υποστηρίιζει ότι παρότι η συνάντηση της Γενεύης για το Κυπριακό «είναι μεταμφιεσμένη σε διαπραγμάτευση υψηλού προφίλ», στην πραγματικότητα «δεν αναμένεται να σημειώσει πρόοδο». Επισημαίνει ακόμη ότι «αν και δεν έχει προσκληθεί επίσημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προσπαθήσει, όπως πάντα, να επηρεάσει τη διαδικασία από τα παρασκήνια».

«Το πρόγραμμα κανονίστηκε προσεκτικά: ελάχιστη άμεση επαφή, μέγιστη διπλωματική βιτρίνα. Το αποτέλεσμα των συνομιλιών είναι ήδη σαφές: Δεν θα σημειωθεί πρόοδος, αλλά όλοι θα έχουν αποδείξει ότι ‘έκαναν προσπάθεια’», σχολιάζει ο Μουράτ Γετκίν.

Ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι «ημορφή των συνομιλιών σχεδιάστηκε για πρακτικότητα και επίδειξη, όχι για επιτυχία». «Όπως όλοι γνωρίζουν, αυτές οι συναντήσεις δεν θα αλλάξουν τίποτα. Όλοι θα επαναλάβουν τις προκαθορισμένες θέσεις τους, θα κατηγορήσουν την άλλη πλευρά και θα δείξουν ότι ‘εργάζονται αποφασιστικά για μια λύση»’», υποστηρίζει ο Μουράτ Γετκίν.
Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο, «η συνάντηση δεν αναμένεται να καταλήξει σε μακροπρόθεσμη λύση».

Διακοπές με διπλωματική εμφάνιση

Ο Μουράτ Γετκίν υποστηρίζει ότι «για την ελληνοκυπριακήπλευρά, αυτή η συνάντηση είναι πολύ πολύτιμη όσον αφορά τη δημιουργία της ψευδαίσθησης ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται». «Στόχος τους είναι να χρησιμοποιήσουν αυτή τη συνάντηση ως ένα βήμα προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων ομοσπονδιακής διευθέτησης. Φυσικά, όταν μιλούν για ‘ομοσπονδιακή λύση’, αυτό που στην πραγματικότητα θέλουν είναι να συνεχίσουν να κυβερνούν το νησί μονομερώς εκφοβίζοντας την τουρκική πλευρά με μικρές παραχωρήσεις», υποστηρίζει.
Ο Μουράτ Γετκίν αναφέρει ότι «για την τουρκοκυπριακή πλευρά η συνάντηση έχει διαφορετικό νόημα. Το βλέπει ως μια ευκαιρία να διεκδικήσει τη δική της κυριαρχική ισότητα. Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι δεν είναι πλέον δυνατή μια ομοσπονδιακή λύση και ότι θα πρέπει να δηλωθεί επίσημα. Αναμένουν από αυτές τις συνομιλίες να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι μια λύση ‘δύο κρατών’ θα πρέπει τώρα να συζητηθεί στην Κύπρο».

Το μακρινό σενάριο σύμφωνα με Γετκίν

Ωστόσο σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν «υπάρχει και μια τρίτη πιθανότητα—ένα μακρινό αλλά ενδιαφέρον σενάριο». Εάν η ελληνική πλευρά αποδεχτεί τα αιτήματα της τουρκοκυπριακής πλευράς  - θέσει τέλος στη διεθνή απομόνωση και οικονομικούς περιορισμούς της τουρκικής πλευράς και αποδεχτεί την ελεύθερη κυκλοφορία, το εμπόριο και τις επαφές με τον κόσμο χωρίς προϋποθέσεις— αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία. Αλλά αυτή η διαδικασία δεν θα είναι για μια ομοσπονδιακή Κύπρο, αλλά για μια Κυπριακή συνομοσπονδία δύο κρατών. Θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να σκεφτεί κανείς ότι η ελληνική πλευρά θα εγκαταλείψει τόσο εύκολα την πολιτική της να κρατά τους Τούρκους ως ‘απομονωμένη μειονότητα΄ στη διεθνή σκηνή», υποστηρίζει ο Μουράτ Γετκίν.

Εγγυητές που έχουν χάσει τον ρόλο τους

Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο, «η συμπερίληψη της Τουρκίας, της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου στη συνάντηση αποτελεί απαίτηση της Συνθήκης Εγγύησης του 1960. Στόχος της συμφωνίας ήταν η διατήρηση της ανεξαρτησίας και της δικοινοτικής δομής της Κύπρου. Όμως η ιστορία έχει δείξει ότι το σύστημα των εγγυητών έχει καταρρεύσει επανειλημμένα με την πάροδο του χρόνου».

Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο:
• Η Ελλάδα παραβίασε τη συμφωνία μόλις την υπέγραψε. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ανέπτυξε κρυφά περισσότερους από 20.000 στρατιώτες στο νησί και όπλισε Έλληνες υπερεθνικιστές για την Ένωση. Το 1974 προσπάθησε να συνδέσει το νησί με την Ελλάδα κάνοντας πραξικόπημα.
• Η Τουρκία χρειάστηκε να επέμβει το 1974 για να προστατεύσει την τουρκική πλευρά, η οποία είχε αποκλειστεί από την κοινή διοίκηση από το 1963, της οποίας τα χωριά κάηκαν και η οποία είχε φυλακιστεί σε γκέτο. Αν σήμερα υπάρχουν δύο ξεχωριστές δομές στην Κύπρο, ο μεγαλύτερος λόγος για αυτό είναι ότι η ελληνική πλευρά δεν μένει πιστή στις συμφωνίες του 1960 και αποκλείει τους Τούρκους.
• Αν και η Βρετανία διατηρεί ακόμα δύο στρατιωτικές βάσεις στο νησί, λειτουργεί ως ουδέτερος θεατής. Ούτε προσφέρει λύση ούτε προσπαθεί να δημιουργήσει μια σοβαρή ισορροπία μεταξύ των μερών.

Προβλέψιμο το αποτέλεσμα

Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, η πορεία της διήμερης συνάντησης είναι ήδη ξεκάθαρη:
• Την πρώτη ημέρα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα συναντηθεί χωριστά με τα μέρη. Όλοι θα εξηγήσουν τη θέση τους, αλλά κανείς δεν θα κινηθεί.
• Τη δεύτερη ημέρα, η κύρια συνάντηση θα διεξαχθεί σε μορφή πέντε συν ένα. Η ελληνική πλευρά θα επιστρέψει στις ομοσπονδιακές διαπραγματεύσεις, η τουρκική πλευρά θα επιδιώξει μια νέα διαδικασία βασισμένη στην κυριαρχική ισότητα, η Τουρκία και η Ελλάδα θα υπερασπιστούν τις δικές τους πολιτικές θέσεις και το Ηνωμένο Βασίλειο πιθανότατα θα παραμείνει σιωπηλό.
• Το απόγευμα θα έρθει μια αόριστη δήλωση από τον ΟΗΕ: Θα διανθιστεί με προτάσεις όπως «Υπήρχαν εποικοδομητικές συνομιλίες», «Τα μέρη θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για λύση», αλλά δεν θα περιέχει συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σύνοψη: Τα κόμματα θα φύγουν από τη Γενεύη και τίποτα δεν θα αλλάξει στην Κύπρο.

Ποιος είναι ο σκοπός της συνάντησης για το Κυπριακό;

Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, ο σκοπός αυτής της συνάντησης δεν είναι η επίλυση του Κυπριακού, αλλά η εκπλήρωση διπλωματικών διατυπώσεων. Ο ΟΗΕ πρέπει να δώσει το μήνυμα ότι «συνεχίζουμε να εργαζόμαστε». Η ελληνική πλευρά πρέπει να δημιουργήσει την εικόνα ότι «θέλουμε διαπραγματεύσεις αλλά οι Τούρκοι τις εμποδίζουν». Η τουρκική πλευρά πρέπει να ανακοινώσει στον κόσμο το μήνυμα ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ομοσπονδία, χρειάζεται μια νέα διαδικασία». Τα κράτη εγγυήτριες πρέπει επίσης να παίξουν το ρόλο του «είμαστε στη διαδικασία».
«Όλοι όμως γνωρίζουν ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις είναι καθαρά για επίδειξη. Εάν υπήρχε πραγματική πρόθεση για πρόοδο, το πρόγραμμα δεν θα είχε κρατηθεί τόσο σύντομο και θα είχε γίνει σοβαρός σχεδιασμός. Αλλά ο στόχος εδώ είναι να λάβουμε μέρος στη διπλωματική σκηνή, να περάσουμε μερικές μέρες σε πολυτελή ξενοδοχεία στη Γενεύη και τελικά να πούμε στον κόσμο ότι η πλευρά που εμποδίζει τη διαδικασία είναι η ‘άλλη πλευρά’.
Οι συνομιλίες της Γενεύης θα επιβεβαιώσουν για άλλη μια φορά τη μεγαλύτερη αλήθεια των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό: Αυτή η διαδικασία δεν γίνεται για να δοθεί λύση, αλλά για να διατηρηθεί το αδιέξοδο», υποστηρίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος.

«Τί ανοησίες είναι αυτές;» λέει ο Τούρκος ερευνητής στον Ταγίπ Ερντογάν για τη δήλωσή του ότι θα έπρεπε η Τουρκία να είχε κατακτήσει ολόκληρη την Κύπρο το 1974. Εκτιμά ότι στόχος του Τούρκου Προέδρου με αυτή τη δήλωση είναι να κερδίσει τους ψηφοφόρους του κόμματος Νέα Ευημερία του γιου του Νετζμεντίν Ερμπακάν ο οποίος ήταν εταίρος του τότε Πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετζεβίτ κατά την εισβολή στην Κύπρο.

«Γιατί τα είπε ο Ταγίπ Ερντογάν αυτά, ξέρετε; Τα λέτε αυτά τα πράγματα τώρα για τις εκλογές. Δίνει κατά τη γνώμημουένα μήνυμα σε αυτόν τον νεαρό, τον Φατίχ Ερμπακάν, τον σημερινό πρόεδρο του Κόμματος Ευημερίας. Θέλω να πω, ο Νετζμετίν Ερμπακάν (ο πατέρας του), θα έπρεπε να το είχε κάνει (να κατακτήσει όλη την Κύπρο), αλλά δεν το έκανε. Νομίζω ότι υπάρχει ένα κρυφό μήνυμα πίσω από αυτό και αυτό το μήνυμα δόθηκε εναντίον αυτού του τόπου εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου. Έτσι, τώρα, αν κάποιος σκοπεύει να κερδίσει ψήφους πατώντας πάνω σε αυτό ή να δώσει ένα μάθημα εδώ ή όποιος δίνει στον Ταγίπ Ερντογάν τέτοιες συμβουλές, αυτός ο νους δεν έχει καθόλου μυαλό», δήλωσε στο κανάλι Σοζτζού ο Τούρκος ερευνητής.

Προσθέτει ότι «Όποιος έβαλε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να το πει αυτό, έκανε το μεγαλύτερο κακό που θα μπορούσε να κάνει σε αυτή τη χώρα. Θα σας πω γιατί: Τί ανοησίες είναι αυτές; Τότε είσαι ένας εισβολέας, είσαι ένας κατακτητής, είσαι ένας ιμπεριαλιστής».

Η Κύπρος, που είναι ο φάρος της ΄Γαλάζιας Πατρίδας’, δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μεχμέτ Φατίχ Κατσίρ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα ΤΡΤ Χαμπέρ. Όπως είπε «ως Τουρκία στηρίζουμε την 'τδβκ' στην πορεία της να γίνει κέντρο τεχνολογίας, καινοτομίας και συνεργασίας, όπως κάνουμε σε όλα τα θέματα».

 Ο Τούρκος Υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας  έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στην ημερίδα για το Όραμα 'τδβκ' Νησί Πληροφορικής Ορίζοντας 2033.

Στο μήνυμά του, δήλωσε ότι η ημερίδα αποτελεί ένδειξη των ακλόνητων δεσμών μεταξύ των 'δύο αδελφών κρατών' και ότι θα αποτελέσει σημαντικό ορόσημο για την ενίσχυση των υποδομών και καινοτομίας της 'τδβκ' και την προώθηση της οικονομίας της γνώσης. Τονίζοντας ότι η ύπαρξη των T/K, του αρχαίου και ουσιαστικού στοιχείου του νησιού, και η επιβίωση της 'τδβκ' είναι μεταξύ των στοιχείων που η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ και δεν θα διστάσει στιγμή να αγωνιστεί για αυτά.

 «Συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα τις προσπάθειές μας για την κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς των Τ/Κ. Όλες μας οι προσπάθειες αποσκοπούν στην προστασία της κληρονομιάς του δίκαιου αγώνα των Φαζίλ Κιουτσιούκ και Ραούφ Ντνκτάς και στη διασφάλιση ότι η ειρήνη που φέραμε στο νησί το 1974 θα είναι μόνιμη. Η ειρήνη και η ασφάλεια των αδελφών μας στο νησί συνεπάγεται τη δική μας ειρήνη και ασφάλεια. Η Κύπρος, που είναι ο ‘φάρος της ΄Γαλάζιας Πατρίδας’  [σσ. εισαγωγικά στο Τ/πρωτότυπο], θα είναι πάντα τα μάτια, το μυαλό και το μέλημά μας. Ως Τουρκία, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την ύπαρξη, την ελευθερία και το μέλλον του 'Τ/κ λαού. Θα συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη της 'τδβκ'».

 Ο Τούρκος Υπουργός πρόσθεσε:

«Θα λάβουμε ταυτόχρονα μέτρα που θα ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις των αθέμιτων και παράνομων πρακτικών της διεθνούς κοινότητας στην οικονομία της 'τδβκ', θα ενισχύσουν την ενσωμάτωση της 'τδβκ' στην παγκόσμια οικονομία και θα προωθήσουμε περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά της».

 Σύμφωνα με τον Τούρκο Υπουργό, «με τον στόχο ‘Νησί της Πληροφορικής’, επιδιώκουμε η 'τδβκ' να ενσωματωθεί στον κόσμο, να αναπτύξει υποδομές πληροφορικής ώστε να γίνει μια από τις σημαντικές βάσεις πληροφορικής του κόσμου και να γίνει ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο πληροφορικής. Ως Τουρκία στηρίζουμε την 'τδβκ' στην πορεία της να γίνει κέντρο τεχνολογίας, καινοτομίας και συνεργασίας, όπως κάνουμε σε όλα τα θέματα. Ως τουρκικό Υπουργείο, θα συνεχίσουμε τη συνεργασία μας με τα αντίστοιχα ιδρύματα της 'αδελφής χώρας' χωρίς να καθυστερήσουμε, προκειμένου η 'τδβκ' να γίνει βάση πληροφορικής».

Το 2026 θα αρχίσει να λειτουργεί στην κατεχόμενη Κύπρο το ‘σύστημα υπηρεσιών κυκλοφορίας πλοίων ανατολικής Μεσογείου’ ανακοίνωσε ο Τούρκος Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Αμντουλκαντίρ Ουράλογλου, υποστηρίζοντας ότι με αυτό θα αυξηθεί η κυριαρχία της Τουρκίας και του ψευδοκράτους στη ‘γαλάζια πατρίδα’.

Σε ομιλία του στην 3η Θαλάσσια Σύνοδο Κορυφής της Τουρκίας, ο Τούρκος Υπουργός Μεταφορών είπε ότι «η Ημέρα Ναυτιλίας και Ενδομεταφορών, η 98η επέτειος της οποίας γιορτάσαμε με ενθουσιασμό χθες, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της μεγάλης σημασίας που αποδίδει το αγαπημένο μας έθνος στις θάλασσες και στη ναυτιλία του, που θεωρεί τη γαλάζια πατρίδα του».

«Προκειμένου να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά μας στην ανατολική Μεσόγειο, ξεκινήσαμε επίσης το έργο ‘συστήματος υπηρεσιών κυκλοφορίας πλοίων ανατολικής Μεσογείου’ που θα δημιουργηθεί στην ‘τδβκ’. Θεού θέλοντος, σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε το έργο μας το 2026. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, θα αυξήσουμε σημαντικά την κυριαρχία τόσο της χώρας μας όσο και της ‘τδβκ’ στη γαλάζια πατρίδα», είπε ο Τούρκος Υπουργός.

Ο Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου συνεχάρη την Ημέρα Ναυτιλίας και Ενδομεταφορών, «το σύμβολο της ανεξαρτησίας μας στις θάλασσες, τη διασφάλιση της γαλάζιας πατρίδας μας», όπως είπε.

Παρατηρητές που μίλησαν στην τουρκική υπηρεσία της DW αναφέρουν ότι οι θέσεις των μερών έχουν αποκλίνει ακόμη περισσότερο μεταξύ τους και ότι δεν είναι πολύ αισιόδοξοι ότι οι συνομιλίες μπορούν να αναζωπυρωθούν.

Σύμφωνα με την τουρκική υπηρεσία της DW, Ε

ενώ οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο για να χτυπήσουν τους Χούθι στην Υεμένη που επιτέθηκαν σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν επιταχύνει τις προσπάθειές τους να δημιουργήσουν έναν θαλάσσιο διάδρομο μέσω της Κύπρου για ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους στη Γάζα.

Η Κύπρος, που βρίσκεται στο επίκεντρο του ανταγωνισμού για ενεργειακούς πόρους, μεταφορά ενέργειας και θαλάσσια δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο, βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της ατζέντας μετά τις τελευταίες διεθνείς εξελίξεις. Πώς επηρεάζουν αυτές οι εξελίξεις το ενδεχόμενο επανένωσης της διχοτομημένης Κύπρου; Θα αποφέρει αποτελέσματα η προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία διευθέτησης; Η María Ángela Holguín Cuéllar, η προσωπική απεσταλμένη που διορίστηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres για να καθορίσει εάν οι διακοπείσες ειρηνευτικές συνομιλίες για την Κύπρο μπορούν να ανανεωθούν, συνεχίζει τις επαφές της με Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους καθώς και με τις εγγυήτριες χώρες,την Τουρκία, την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο από τον Ιανουάριο. Υπάρχει ελπίδα για επανένωση της Κύπρου;

Χωρίς αισιοδοξία για Κυπριακό

Παρατηρητές που μίλησαν στην τουρκική υπηρεσία της DW αναφέρουν ότι οι θέσεις των μερών έχουν αποκλίνει ακόμη περισσότερο μεταξύ τους και ότι δεν είναι πολύ αισιόδοξοι ότι οι συνομιλίες μπορούν να αναζωπυρωθούν. «Δεν υπάρχει πλέον συναίνεση μεταξύ των μερών για τις παραμέτρους μιας λύσης», δήλωσε ο καθηγητής Erol Kaymak. Ο καθηγητής Erol Kaymak επεσήμανε ότι φαίνεται δύσκολο για τα κόμματα στην Κύπρο να συμφωνήσουν στις παραμέτρους της λύσης. Ο Erol Kaymak, λέκτορας στο Eastern Mediterranean University και ειδικός στο Κέντρο Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) στο Ίδρυμα Επιστήμης και Πολιτικής που εδρεύει στο Βερολίνο, υποστηρίζει ότι «μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Crans Montana το 2017, όταν οι Ελληνοκύπριοι αποχώρησαν από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η τουρκική πλευρά έχει απομακρυνθεί από την ιδέα ότι μια λύση μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός ομοσπονδιακού κράτους». Ο Kaymak είπε, «Επιπλέον, η τουρκοκυπριακή πλευρά απαιτεί την καταχώριση της κυρίαρχης ισότητας και του ισότιμου διεθνούς της καθεστώτος προκειμένου να ξεκινήσει επίσημες διαπραγματεύσεις και προσπαθεί να επιβεβαιώσει ότι τα δικαιώματά της παραμένουν. Επειδή, όπως γνωρίζετε, τα μέρη κάθονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ισότιμες πλευρές, ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας και η ηγεσία της ελληνοκυπριακής κοινότητας, αλλά σε περίπτωση που οι Ελληνοκύπριοι αποχωρήσουν ξανά από το τραπέζι και οι διαπραγματεύσεις παραμείνουν ασαφείς, η τουρκική πλευρά δεν θέλει να παραμείνει στο τραπέζι αυτή τη φορά χάνοντας ξανά την ισότητα».

Το όνειρο φθίνει

Ο Δρ Ronald Meinardus, ανώτερος εμπειρογνώμονας στο Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) που εδρεύει στην Αθήνα, περιέγραψε το γεγονός ότι τα μέρη στην Κύπρο άρχισαν να συναντώνται με την προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ μετά από μια επταετή παύση ως «μικρό βήμα» προς την αναβίωση των ειρηνευτικών συνομιλιών. «Μπορούμε να το δούμε αυτό πρώτα και κύρια στο αίτημα της Τουρκίας να αναγνωριστεί η λύση των δύο κρατών», είπε ο Meinardus, σημειώνοντας ότι η απόσταση μεταξύ των θέσεων των μερών, που πλησίασαν τόσο κοντά σε έναν ιστορικό συμβιβασμό στο Crans Montana, αυξάνεται τώρα. Το αίτημα αυτό δεν είναι αποδεκτό από την ελληνοκυπριακή πλευρά, ούτε συνάδει με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, τα οποία θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για νέες μεσολαβητικές πρωτοβουλίες». Ο Δρ Ronald Meinardus, ανώτερος εμπειρογνώμονας στο Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με έδρα την Αθήνα, επισημαίνει ότι το όνειρο για ένα κοινό μέλλον για τα κόμματα στην Κύπρο φθίνει. Δηλώνοντας ότι είναι σημαντικό το πώς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θέλουν να κυβερνήσουν και να διαχειριστούν το μικρό νησί της Μεσογείου μαζί, ο Δρ Meinardus είπε: «Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι με κάθε χρόνο που περνά η επιθυμία και το όνειρο για ένα κοινό μέλλον κάτω από μια ενιαία πολιτική στέγη μειώνεται. Δεν βλέπω επίσης κανένα σημάδι αυτή τη στιγμή ότι η Άγκυρα θα αποδεχθεί μια λύση που θα άλλαζε το status quo (διαίρεση του νησιού) και δεν βλέπω καμία προθυμία από την ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχθεί το status quo (διαίρεση του νησιού)» .

Θα σπάσει το ΣΑ των ΗΕ το αδιέξοδο; Μπορεί όμως η Άγκυρα να επιτύχει αποτελέσματα μόνο μέσω της στρατηγικής της Τουρκίας αναγνώριση της ‘τδβκ’; Ο Γερμανός ειδικός Meinardus επισημαίνει ότι δεν βλέπει καμία προθυμία στη διεθνή κοινότητα να αποδεχθεί μια λύση δύο κρατών και ότι ακόμη και οι πιο στενοί φίλοι της Τουρκίας κρατούν αποστάσεις.

‘Τελικό παιχνίδι’ για τουρκική πλευρά

Ο ειδικός στο CATS, Erol Kaymak, διαφωνεί. Δηλώνοντας ότι εάν ο Guterres αποφασίσει ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος για τη συνέχιση της αποστολής καλής θέλησης, η έκθεση που θα εκπονήσει θα έχει καίρια σημασία, ο Kaymak υπενθυμίζει «την έκθεση του τότε Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Kofi Annan, ο οποίος κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ερμηνεύσει εκ νέου τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που απαγορεύουν την αναγνώριση της ‘τδβκ’, αφότου οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο διευθέτησης στο δημοψήφισμα το 2004». «Αυτή η έκθεση δεν εξετάστηκε ποτέ από το ΣΑ των ΗΕ. Ως εκ τούτου, δεν είναι σαφές εάν ο Guterres θα εκπονήσει παρόμοια έκθεση εάν αποφασίσει ότι δεν υπάρχει ‘κοινό έδαφος’ για τη συνέχιση της αποστολής καλής θέλησης και εάν θα συζητηθεί στο ΣΑ, σε αντίθεση με την Έκθεση Annan. Αυτό φαίνεται να είναι το ‘τελικό παιχνίδι’ για την τουρκική πλευρά βραχυπρόθεσμα». Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό παρέμειναν ατελέσφορες μετά την αποχώρηση των Ελληνοκυπρίων από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο Crans Montana το 2017. Επισημαίνοντας ότι κράτη κοντά στην Τουρκία, όπως το Αζερμπαϊτζάν, έχουν συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Kaymak είπε: «Μπορεί να μην υπάρξει άμεση αναγνώριση της ‘τδβκ’, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι θα βελτιώσουν τις διμερείς τους σχέσεις. Και αυτό θα μπορούσε να είναι το πραγματικό σημείο θραύσης. Νομίζω ότι η Δύση δεν θα μπορέσει να αποτρέψει το Αζερμπαϊτζάν σε αυτό το θέμα».

«Εξευρωπαϊσμό του Κυπριακού»

Ωστόσο, η Κύπρος κρατά πλέον το βάρος που θα καθορίσει την τύχη των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ. Η έκθεση της ΕΕ για την Τουρκία, που δημοσιοποιήθηκε στις 29 Νοεμβρίου, ορίζει ότι η υποστήριξη της Άγκυρας για μια διζωνική, δικοινοτική, ομοσπονδιακή λύση ενός κράτους στην Κύπρο αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων και τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλος της ΕΕ, Νίκος Χριστοδουλίδης, υπογράμμισε σε δήλωσή του την περασμένη εβδομάδα ότι «ο δρόμος για την προσέγγιση της Τουρκίας με την ΕΕ περνά από την Κύπρο». Στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί στις 21-22 Μαρτίου, αναφέρεται ότι ενδέχεται να ληφθεί εκ νέου απόφαση για την Τουρκία με έμφαση στην Κύπρο. Ο Ronald Meinardus είπε ότι γινόμαστε μάρτυρες του «εξευρωπαϊσμού του Κυπριακού» και ότι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση εργάζονται συντονισμένα, χρησιμοποιώντας την επιρροή τους στην ΕΕ για να ασκήσουν πίεση στην τουρκική πλευρά έμμεσα, δηλαδή μέσω των Βρυξελλών. Ο Meinardus είπε, «Χωρίς σημαντική πρόοδο στην Κύπρο, δεν μπορεί να αναμένεται σημαντική πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Δεν βλέπω μεγάλη αισιοδοξία για μια σημαντική πρόοδο στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, ενώ οι θέσεις για την Κύπρο βρίσκονται σε αδιέξοδο».

Κανένα ραντεβού για τον Tatar στο Βερολίνο

Εν τω μεταξύ, αναφέρθηκε ότι στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ersin Tatar, ο οποίος ταξίδεψε στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα για τη Διεθνή Έκθεση Τουρισμού, δεν δόθηκε ραντεβού στο Βερολίνο. Σχολιάζοντας αυτή τη στάση του Βερολίνου, ο Ronald Meinardus είπε: «Το γεγονός ότι ο κ. Tatar δεν έγινε δεκτός από καμία επίσημη αρχή στο Βερολίνο δείχνει ότι η γερμανική κυβέρνηση απορρίπτει τη λύση των δύο κρατών». Ο Erol Kaymak, από την άλλη, επεσήμανε ότι η Γερμανία αναθεώρησε τη στρατηγική της έναντι της Βόρειας Κύπρου από το 2018, η οποία ενισχύθηκε ιδιαίτερα μετά την εκλογή του Ersin Tatar στην προεδρία, και είπε, «Ωστόσο, το 2019, όταν ήρθε ο τότε πρόεδρος Akıncı στο Βερολίνο για μια τριμερή άτυπη συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ Guterres και τον Αναστασιάδη, οι Γερμανοί έδειξαν ευαισθησία στο όνομα της ισότητας και τον μετέφεραν από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο όπου θα έμενε υπό αστυνομική συνοδεία. Τώρα δεν έχουν καν συνάντηση με τον Tatar». Τι σημαίνει η αλλαγή στρατηγικής της Γερμανίας; Η επίσκεψη του Γερμανού Προέδρου Frank-Walter Steinmeier στην Κυπριακή Δημοκρατία, μέλος της ΕΕ, στις 11-13 Φεβρουαρίου θεωρείται σημαντικός δείκτης της αλλαγής στρατηγικής του Βερολίνου. Ο Steinmeier, ο οποίος δεν έχει επισκεφθεί την Τουρκία από την εκλογή του ως πρόεδρος το 2017, επισκέφθηκε την Κύπρο, σηματοδοτώντας την πρώτη επίσκεψη στο νησί από Γερμανό πρόεδρο.

Χωρίς Κυπριακό απίθανη η λύση ελληνοτουρκικών

Ο Γερμανός εμπειρογνώμονας Meinardus επισημαίνει ότι αυτή η επίσκεψη έχει μεγάλη συμβολική σημασία, καταδεικνύοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον του Βερολίνου για την Ανατολική Μεσόγειο, η οποία γίνεται όλο και περισσότερο πηγή αστάθειας δίπλα στην ΕΕ. Υπενθυμίζοντας ότι η παρασκηνιακή διαμεσολάβηση του Βερολίνου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, ο Meinardus είπε: «Οι Γερμανοί διπλωμάτες επαινούν την άμβλυνση της έντασης στο Αιγαίο. Ωστόσο, το Βερολίνο γνωρίζει επίσης ότι μια λύση στις διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας είναι απίθανη χωρίς λύση του Κυπριακού. Σε αυτό το πλαίσιο το Βερολίνο έχει εντείνει τις σχέσεις του με την Κύπρο τα τελευταία χρόνια». Ο Meinardus τονίζει ότι σε αυτές τις επαφές η γερμανική πλευρά έχει εκφράσει με κάθε ευκαιρία «την υποστήριξή της σε μια λύση στην οποία η Κύπρος θα γίνει ομοσπονδιακό κράτος με δύο περιφέρειες και στην οποία και οι δύο εθνότητες εκπροσωπούνται στη διακυβέρνηση αυτού του κράτους», προσθέτοντας ότι το Βερολίνο κατηγορηματικά απορρίπτει το αίτημα της Άγκυρας για λύση δύο κρατών για την Κύπρο. Σύμφωνα με τον Meinardus, οι Ελληνοκύπριοι αναμένουν από το Βερολίνο να ασκήσει πίεση στην Άγκυρα για να λάβει μέτρα για το κυπριακό ζήτημα και τα βήματα προς τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ θεωρούνται ως μοχλός, ένα μέσο πίεσης που μπορεί να ασκηθεί στην Άγκυρα. «Όμως αν αυτό θα αποφέρει αποτελέσματα ή όχι είναι άλλο θέμα», είπε ο Γερμανός ειδικός, υπογραμμίζοντας ότι η συμπεριφορά της Άγκυρας θα είναι καθοριστική ως προς αυτό. «Η στάση της Γερμανίας θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ της Άγκυρας»

«Η Γερμανία άρχισε να χάνει την ουδετερότητά της»

Ο Erol Kaymak είναι της άποψης ότι η Γερμανία υφίσταται μια αλλαγή, ότι γίνεται ένας περισσότερο γεωστρατηγικά προσανατολισμένος παράγοντας και ότι αυτό έχει οδηγήσει σε αλλαγή της άποψής της για την Κύπρο. Επισημαίνοντας ότι ταυτόχρονα με την επίσκεψη του Steinmeier, η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε την παροχή επιθετικών ελικοπτέρων στην ελληνοκυπριακή πλευρά και για πρώτη φορά αποφάσισε να στείλει αστυνομικούς στην Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ (UNFICYP) στην Κύπρο, ο Kaymak είπε: «Η Γερμανία άρχισε να χάνει την ουδετερότητά της. Ασπάζονται την ελληνοκυπριακή πλευρά με το όνομα Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό δείχνει ότι η γεωπολιτική σημασία της Κύπρου γίνεται αντιληπτή και από τη Γερμανία». Δηλώνοντας ότι αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν πράγματι να ωφελήσουν την Τουρκία, ο Kaymak είπε: «Προηγουμένως, η απόσυρση στρατευμάτων από την Κύπρο θεωρούνταν ως τίμημα για να γίνει μέλος της ΕΕ. Αλλά τώρα που η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ φαίνεται να έχει πέσει εκτός ατζέντας, και αφού ακόμη και η Γερμανία, όπως πολλές άλλες χώρες, παρέχει στρατιωτική υποστήριξη, οι επιχειρήσεις στην Υεμένη πραγματοποιούνται μέσω Κύπρου και ο ανθρωπιστικός διάδρομος προς τη Γάζα σχεδιάζεται μέσω της Κύπρου, τότε η Τουρκία δεν θα είναι διατεθειμένη να αποσύρει τα στρατεύματά της από το νησί. Με αποτέλεσμα να είναι ακόμα πιο ριζωμένη στην Κύπρο, της οποίας η γεωστρατηγική σημασία αυξάνεται».

Θα κάνει στροφή ο Erdoğan μετά τις εκλογές της 31ης Μαρτίου;

Σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία μπορεί να κάνει παραχωρήσεις στην Κύπρο μετά τις εκλογές της 31ης Μαρτίου που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της ΕΕ λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην οικονομία, ο Kaymak είπε «δεν νομίζω ότι αυτό είναι πιθανό» και ολοκλήρωσε τα λόγια του ως ακολούθως: «Νομίζω ότι είναι δυνατό να προχωρήσουμε στην Κύπρο στο πλαίσιο της ισότητας. Στην πραγματικότητα, ναι, η ΕΕ προσπαθεί να επιβάλει όρους στην Τουρκία, αλλά η Άγκυρα ανταποδίδει με τους δικούς της όρους, απαντώντας στην αποτροπή με αποτροπή. Με άλλα λόγια, η τουρκική πλευρά λέει «Αν περιμένετε να αναγνωρίσουμε την ‘ελληνοκυπριακή πλευρά’ έμμεσα στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας, τότε θέλουμε να αναγνωρίσετε την ‘τδβκ’ με τον ίδιο τρόπο». Η Τουρκία και η ελληνοκυπριακή πλευρά εισέρχονται σε μία σχέση υπό το πρίσμα της Τελωνειακής Ένωσης, το άνοιγμα της Τουρκίας στα λιμάνια της σε πλοία και αεροπλάνα υπό ελληνοκυπριακή σημαία θα πρέπει να εξαρτηθεί από την άρση της απομόνωσης της τουρκοκυπριακής πλευράς να εμπορεύεται με την ΕΕ».

«Υπάρχει μια πραγματικότητα στο νησί και πρέπει να αποκατασταθεί», δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν λέγοντας ότι «στην Κύπρο υπάρχουν δύο κοινότητητες που ζουν χωριστά με τους δικούς τους θεσμούς». Συγκρίνοντας τη σημερινή διαδικασία για επίλυση του Κυπριακού με παλαιότερες, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είπε ότι «σήμερα υπάρχει διαφορετική κατάσταση στο πεδίο. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην αναζήτηση πολιτικής λύσης»

Σε δηλώσεις του σε Τούρκους δημοσιογράφους στην Άγκυρα, ο Χακάν Φιντάν είπε ότι «ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είναι ένας πραγματικά καταρτισμένος ηγέτης τον οποίο εκτιμούμε: ένα αξίωμα που αντανακλά τη συνείδηση ​​του διεθνούς συστήματος σε κάποιο βαθμό. Ο Πρόεδρός μας αποδέχθηκε αυτή την πρόταση άτυπης συνάντησης για το Κυπριακό προκειμένου να δείξουμε την εποικοδομητική μας στάση».

«Όπως γνωρίζετε, ο Γενικός Γραμματέας διόρισε έναν ειδικό προσωπικό αντιπρόσωπο πριν από ένα χρόνο. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας, ήρθε, είδε, μίλησε με όλες τις πλευρές για έξι μήνες και ετοίμασε έκθεση. Αυτή η έκθεση κατατέθηκε επίσης και ανέφερε: ‘Δεν υπάρχει κοινό έδαφος μεταξύ των δύο πλευρών’. Τώρα τι σημαίνει αυτό; Υπάρχει ένα θέμα που υποστηρίζουμε εδώ και χρόνια. Υπάρχει μια πραγματικότητα στο νησί ότι δύο κοινότητες ζουν χωριστά, με τους δικούς τους θεσμούς. Το γεγονός ότι ο ένας είναι αναγνωρισμένος ως κράτος και έχει πρόσβαση σε κάθε είδους ευκαιρίες ενώ ο άλλος όχι είναι ο κύριος λόγος της αδικίας στο νησί. Αυτή η αδικία πρέπει να αποκατασταθεί», υποστήριξε ο Τούρκος Υπουργός.

Ο Χακάν Φιντάν είπε «στο παρελθόν, είπαμε ναι στα προσχέδια λύσεων του ΟΗΕ που εκπονήθηκαν με εμπιστοσύνη στη διαιτησία του διεθνούς συστήματος, αλλά οι Ελληνοκύπριοι δεν συμφώνησαν σε αυτό. Σήμερα υπάρχει διαφορετική κατάσταση στο πεδίο. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην αναζήτηση πολιτικής λύσης.