Της Μαίρης Τσεβίκ Συμεωνίδου
Κάποιοι μεζετζήδες γράφουν το όνομά τους σε κάθε εποχή και μένουν στην ιστορία σαν θρύλοι. Ένας απ’ αυτούς ήταν σίγουρα ο μάστορας Θοδωρής. Η ‘Ταβέρνα του Θοδωρή’ είχε ιδρυθεί το 1927 στο Καλαμίς, εκεί που σήμερα βρίσκονται οι Εγκαταστάσεις του Αθλητικού Συλλόγου Φενέρμπαχτσε.
Ήταν απλός, ευγενικός και αγαπητός, κι έτσι το μεζεδοπωλείο του έγινε το αγαπημένο στέκι των πρώτων χρόνων της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Ας γυρίσουμε λοιπόν πίσω σ’ εκείνες τις μέρες και μετά ας καθίσουμε σ’ ένα από τα τραπέζια των “φιλικών βραδιών” της δεκαετίας του ’50.
Ανάμεσα στην ελληνική εκκλησία και το ελληνικό σχολείο
Στη Χαλκηδόνα, κατεβαίνοντας από την οδό Καλαμίς–Φενέρ προς το λιμάνι, στη δεξιά πλευρά βρισκόταν το μεζεδοπωλείο του Βασίλη και στην αριστερή εκείνο του Θοδωρή.
Ο Βασίλης ζούσε με την οικογένειά του στο σπίτι στη γωνία. Το υπόγειο —διαμορφωμένο λόγω της κλίσης του εδάφους— ήταν ο κλειστός χειμωνιάτικος χώρος του μαγαζιού. Το καλοκαίρι, όμως, τα τραπέζια στήνονταν έξω, κάτω από τα πλατάνια, δίπλα στη θάλασσα.
Ο γιατρός Μυφίτ Εκντάλ, λάτρης της Χαλκηδόνας, περιέγραψε αυτές τις μέρες με νοσταλγία.
Ανάμεσα στους πελάτες του Βασίλη ήταν άνθρωποι γνωστοί και καλλιεργημένοι. Όταν όμως ο Βασίλης σταμάτησε, ο Θοδωρής ανέβηκε.
Ήταν γεματούλης, φαλακρός, πάντα χαμογελαστός και ήξερε καλά τι ήθελε κάθε πελάτης του. Το μεζεδοπωλείο του βρισκόταν ανάμεσα στην ελληνική εκκλησία και το ελληνικό σχολείο, κάτω από τα μεγάλα πλατάνια.
Τα τουρσιά μελιτζάνας και το τηγανητό συκώτι
Ο Θοδωρής έγινε διάσημος για δύο μεζέδες: τα τουρσιά μελιτζάνας —που σχεδόν έλιωναν στο στόμα— και το τηγανητό συκώτι, το οποίο ετοίμαζε με τέτοια φροντίδα ώστε να μένει μαλακό και να μην έχει πολύ λάδι.
Η κόρη του είχε παντρευτεί τον Φίλιππο, που δούλευε κοντά του στο μαγαζί. Ο γιος του, ο Σταύρος, και ο γαμπρός του βοηθούσαν επίσης. Συχνά τους επισκέπτονταν άνθρωποι όπως ο Πρίγκιπας Αλή Χαϊντάρ Μπέης, ο συγγραφέας Φεριντούν Φαζίλ Τυλμπεντσί και ο μουσικός Ασήκ Γιαχιά.
Ανάμεσα στους πιο αγαπητούς θαμώνες ήταν ο συνθέτης Σελαχαττίν Πινάρ. Έγραφε τραγούδια όπως “Ο πόνος της νύχτας να σκεπάσει την αγάπη μου”, “Η καρδιά μου είναι λυπημένη όταν σε θυμάμαι” και “Ο χωρισμός είναι μισός θάνατος”.
Κάθε Τρίτη βράδυ, στα χρόνια του ’50, στο μαγαζί του Θοδωρή γίνονταν οι περίφημες “βραδιές φίλων” — με καλό κρασί, μεζέδες και μουσική.
Το τέλος μιας Εποχής
Με τα χρόνια ο Θοδωρής γέρασε, και το μαγαζί πέρασε πρώτα στον Σταύρο και αργότερα στον Σαμπρί Εφέντη. Παρ’ όλες τις ανακαινίσεις, η παλιά ατμόσφαιρα χάθηκε λίγο. Οι παλιοί πελάτες νοσταλγούσαν τον καιρό του Θοδωρή.
Ένα βράδυ, στις 6 Φεβρουαρίου 1960, ενώ οι φίλοι είχαν καθίσει στα συνηθισμένα τραπέζια τους, ο Σελαχαττίν Πινάρ έγειρε το κεφάλι του στο τραπέζι και έφυγε από τη ζωή. Μετά από αυτό, το θρυλικό μεζεδοπωλείο άρχισε να χάνει την παλιά του δόξα και τελικά, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, έκλεισε οριστικά.
Σήμερα, στο σημείο εκείνο υπάρχει μια προτομή του Σελαχαττίν Πινάρ.
Όταν ρώτησα τον Ίρμακ Τυλμπεντσί, που έζησε εκείνες τις μέρες, να μου περιγράψει τον Θοδωρή με μια φράση, μου είπε:
«Ήταν ένα σχολείο μεζεδοποιίας, αλλά στην ταμπέλα του έγραφε Δημοκρατικός Οικογενειακός Κήπος».
Το μαγαζί, τα τελευταία χρόνια, λειτουργεί ως Κοινωνική Λέσχη Φενερμπαχτσέ.
