Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι απλώς μια πόλη. Είναι ένα αρχιτεκτονικό σύμπαν. Κάθε δρόμος, κάθε προσόψη, κάθε φθαρμένη πέτρα διηγείται μια ανθρώπινη ιστορία. Αυτήν ακριβώς τη μυστική αφήγηση των κτιρίων επιχειρεί να αποκαλύψει η Τουρσούν Φαράζοβα στο βιβλίο της «Τα Κτίρια της Κωνσταντινούπολης», το οποίο παρουσίασε χθες βράδυ σε μια λαμπρή εκδήλωση στο Σισμανόγλειο υπό την αιγίδα του Γενικού Πρόξενου της Ελλάδος, Πρέσβη Κωνσταντίου Κούτρα.
Το βιβλίο δεν περιορίζεται σε απλές περιγραφές· χαρτογραφεί τη μνήμη, τις διαδρομές των κοινοτήτων, τις ζωές που σφράγισαν το Πέραν, την Ιστικλάλ και τις γειτονιές γύρω τους. Η Φαράζοβα τονίζει ότι «η αρχιτεκτονική της Κωνσταντινούπολης είναι το ημερολόγιο της Πόλης — και κάθε κτίριο μια σελίδα που πρέπει να διαβάσουμε πριν χαθεί».
Η παρουσίαση στο Σισμανόγλειο μέγαρο
Σε αυτό το πνεύμα, η συγγραφέας παρουσίασε το έργο της στο ιστορικό Σισμανόγλειο Μέγαρο, σημειώνοντας τη συγκίνηση της για τη στήριξη και το ενδιαφέρον γύρω από την έκδοση. Παρότι στην αίθουσα βρέθηκαν αρκετοί διπλωμάτες και εκπρόσωποι σημαντικών φορέων, η Φαράζοβα φρόντισε να κρατήσει το επίκεντρο εκεί που ανήκει: στα κτίρια και στις ιστορίες της Πόλης.
Έκανε ειδική μνεία σε όσους συνέβαλαν στην έκδοση — από τους εκδότες και φωτογράφους μέχρι τις διπλωματικές αποστολές και τους τοπικούς φορείς που στήριξαν το εγχείρημα.
Το Σισμανόγλειο ως ζωντανό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής αφήγησης
Η συγγραφέας στάθηκε ιδιαίτερα στο ίδιο το κτίριο της εκδήλωσης, εξηγώντας ότι το Σισμανόγλειο αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα του κοσμοπολίτικου ύφους του Πέραν, αλλά και της συμβολής της Ρωμαίικης κοινότητας στη φυσιογνωμία της περιοχής.
Απόσπασμα από το βιβλίο για το Σισμανόγλειο
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα για το Σισμανόγλειο από το ίδιο της το βιβλίο:
«Βρίσκεται δίπλα στο Aleppo Passage και ανήκε στη ρωμαίικη οικογένεια Σισμάνογλου, μία οθωμανική ελληνική οικογένεια που μετανάστευσε νωρίς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο διάσημος Αμερικανός σκηνοθέτης Ηλίας Καζάν (Καζαντζόγλου) ήταν επίσης μέλος αυτής της οικογένειας. Το κτίριο, χτισμένο το 1909 σε μπαρόκ και κλασικά στιλ, δωρήθηκε στο Ελληνικό Προξενείο το 1939 από την οικογένεια Σισμάνογλου. Σήμερα χρησιμοποιείται ως κτίριο συνδεδεμένο με το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας.»
Η σημερινή λεωφόρος Ιστικλαλ στο Πέραν
Για την λεωφόρο Ιστικλάλ η συγγραφέας αναφέρει ότι τον 19ο και 20ό αιώνα, ο πληθυσμός του Πέραν συγκεντρωνόταν κυρίως κατά μήκος της κύριας αρτηρίας του: της Cadde-i Kebir, η οποία αργότερα έγινε γνωστή ως Λεωφόρος Ίστικλαλ. Η περιοχή περιβαλλόταν από το Tepebaşı, τα Ταταύλα και άλλες εξωτερικές συνοικίες του Μπεϊόγλου (Πέραν).
Σύμφωνα με την συγγραφέα, η Ίστικλαλ φιλοξένησε —και συνεχίζει να φιλοξενεί— πολλά από τα πιο εμβληματικά ιστορικά κτίρια του Πέρανκαι αποτέλεσε τον σημαντικότερο χώρο διασκέδασης και κοινωνικής ζωής της περιοχής.
Η λεωφόρος κατοικούνταν κυρίως από μη μουσουλμανικές κοινότητες και Λεβαντίνους. Η έντονη παρουσία Ελλήνων, Αρμενίων και Λεβαντίνων εξηγεί και το γεγονός ότι τα περισσότερα κτίρια κατά μήκος της λεωφόρου χτίστηκαν σε ευρωπαϊκά αρχιτεκτονικά στιλ, που χαρακτήρισαν την κοσμοπολίτικη ταυτότητα του Πέραν.
