Άννα Ανδρέου
«Στόχος μου ήταν να μάθουν οι Τούρκοι την αλήθεια για τη Σύνοδο της Νίκαιας, γιατί κυκλοφορούν πολλές λανθασμένες φήμες στην Τουρκία γύρω από αυτό το θέμα». Η Μελικέ Τσαπάν, η Τουρκάλα δημοσιογράφος η οποία εξειδικεύεται σε θέματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της ομογένειας στην Κωνσταντινούπολης, αυτή τη φορά εξέπληξε με ένα ντοκιμαντέρ για την επέτειο των 1700 χρόνων από την Α Οικομενική Σύνοδο της Νίκαιας, η οποία υπήρξε ιστορικό ορόσημο για τη χριστιανική Εκκλησία. Τίτλος του ντοκιμαντέρ «Σύνοδος Νίκαιας 325-2025» . Άλλωστε αυτή την περίοδο η Νίκαια άρχισε να συζητείται και στα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια λόγω και της επικείμενης επίσκεψης του Πάπα Λέοντος του 14ου ο οποίος αναμένεται να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη για την Θρονική Εορτή της 30ης Νοεμβρίου και μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη να επισκεφθούν τη Νίκαια τιμώντας την κοινή επέτειο των 1700 χρόνων.
Πρώτη προβολή στο Μαράσλειο Μέγαρο
Η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ έγινε στις 30 Ιουνίου στο Μαράσλειο Μέγαρο στο Φανάρι παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και Αρχιερέων της Ιεράς Συνόδου, παραμονή της Θείας Λειτουργίας στο Φανάρι η οποία τίμησε την επέτειο των 1700 ετών από τη σύγκληση της Συνόδου της Νίκαιας. «Ούτε εγώ δεν περίμενα τόσο μεγάλο ενδιαφέρον γι αυτό το ντοκιμαντέρ. Δεν ήταν μόνο η αίθουσα κατά την προβολή που γέμισε αλλά και αργότερα όταν ανέβηκε στο YouTube το παρακολούθησαν μέσα σε 3 μέρες 4 χιλιάδες άνθρωποι», μου είπε η Μελικά Τσαπάν. «Οι Τούρκοι είναι διψούν να μάθουν για την ιστορία, είναι περίεργοι να μάθουν τί έγινε στην Νίκαια πριν από 1700 χρόνια», μου εξήγησε. Και μάλιστα τόνισε ότι δεν υπήρξε καμιά αρνητική αντίδραση στην Τουρκία.
Το ντοκιμαντέρ της Μελικέ Τσαπάν επιδίωξε να απαντήσει στα ερωτήματα: Τί είναι η ιστορική Σύνοδος της Νίκαιας η οποία στα τουρκικά αποκαλείται Ίζνικ και βρίσκεται μόνο δύο ώρες από την Κωνσταντινούπολη; Γιατί είναι τόσο σημαντική προσελκύοντας κάθε χρόνο θρησκευτικό τουρισμό; Τί έγινε το 325 μ.Χ. στην Νίκαια;
Γυρίσματα στη Νίκαια και την Πόλη
Η Μελικέ Τσαπάν ξεκίνησε να ερευνά για τη Σύνοδο της Νίκαιας με τη συμβολή του Συμβούλου Παραγωγής του ντοκιμαντέρ Λάκη Βίγκα, τον Ιανουάριο του 2025, ενημερώνοντας μάλιστα και τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την νέα της δουλειά. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης βρήκε την ιδέα πολύ ενδιαφέρουσα και έδωσε την ευχή του. Ξεκίνησαν γυρίσματα πρώτα στην Νίκαια, στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη. Για το ντοκιμαντέρ μίλησαν Επίσκοποι από όλες της χριστιανικές κοινότητες στην Κωνσταντινούπολη. Εκ μέρους της ελληνορθόδοξης εκκλησίας μίλησαν ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Μακάριος, ο Μητροπολίτης Μύρων Χρυσόστομος Καλαϊτζής και ο διάκονος Αλέξανδρος Κουτσής, εκ μέρους των Αρμενίων ο Πατριάρχης Σαχάκ Μασαλιάν, εκ μέρους των Συριο- ιακωβιτών ο Γιουσούφ Τσετίν, ο Επίσκοπος το Αρενικοκαθολικών Βαρτάν Καζαντζιγιάν, ο Επίσκοπος Λατίνων Μασιμιλιάνο Παλινούρο. Μίλησαν επίσης Έλληνες και Τούρκοι καθηγητές: Ελί Τοκάι, Κουτλού Ακαλίν, Αϊσέ Ιτσόζ, Σιρέν Τσελίκ. Επίσης ο Τούρκος Ιστορικός Τέχνης Χαϊρί Φεχμί Γιλμάζ και η ξεναγός Κατερίνα Πρόκου.
Η ιστορική Σύνοδος της Νίκαιας και η σημασία της
Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος, που πραγματοποιήθηκε το 325 μ.Χ. συγκλήθηκε από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο για να αντιμετωπιστεί κυρίως η αίρεση του Αρειανισμού, που αμφισβητούσε τη θεότητα του Ιησού Χριστού.
Υπό την προεδρία του επισκόπου Οσίου της Κόρδοβας, περίπου 318 επίσκοποι από όλη τη χριστιανική οικουμένη συγκεντρώθηκαν. Η Σύνοδος διατύπωσε το Σύμβολο της Πίστεως (Σύμβολο της Νίκαιας), το οποίο καθόρισε τη δογματική θέση ότι ο Υιός είναι «ομοούσιος» με τον Πατέρα, θέτοντας τα θεμέλια της ορθόδοξης χριστολογίας. Επιπλέον, καθορίστηκαν κανόνες για την εκκλησιαστική διοίκηση και ορίστηκε ο τρόπος υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα. Η Σύνοδος της Νίκαιας έθεσε πρότυπα για τις μετέπειτα Οικουμενικές Συνόδους και ενίσχυσε την ενότητα της Εκκλησίας υπό την αιγίδα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Φωτογραφίες: Mıgırdiç Arzivyan
