Ήχησαν και πάλι οι καμπάνες της εκκλησίας της Αγίας Ευφημίας στη Χαλκηδόνα της Κωνσταντινούπολη με τους λίγους αλλά αμέτρητους Ρωμιούς κατοίκους της. Στο τέλος της λειτουργίας ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Εμμανουήλ ανέφερε στο κήρυγμά του ότι θα ζητήσει μάλιστα από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο να παραχωρήσει στην εκκλησία Αγίας Ευφημίας Χαλκηδόνος τμήμα από το λείψανο της Αγίας που φυλάσσεται στο Φανάρι.
Ο ναός της Αγίας Ευφημίας της Χαλκηδόνας, στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται στο κέντρο του παραδοσιακού παζαριού της συνοικίας την οποία σήμερα οι κάτοικοί της την αποκαλούν Καντίκιοϊ.
Έμειναν 100-200 Ρωμιοί στη Χαλκηδόνα
Οι λιγοστοί ωστόσο Ρωμιοί που εξακολουθούν να μένουν στην συνοικία τους – υπολογίζονται περί τα 100 - 200 άτομα – ανήμερα της εορτής της συρρέουν στον ναό για να τιμήσουν την Αγία τους και στην συνέχεια μαζί με τον Μητροπολίτη τους να απολαύσουν τα κεράσματα όπως είθισται σε κάθε εκκλησία της Πόλης έπειτα από τη θεία λειτουργία: λικέρ μέντας και βύσσινου, σοκολατάκια, τυροπιτάκια, πάστες και γλυκά. Γιατί οι ‘λίγοι αλλά αμέτρητοι’ Ρωμιοί κοινωνικοποιούνται πλέον γύρω από τις εκκλησίες τους μετατρέποντας τις εκκλησίες σε χώρο πολιτιστικής σύναξης. «Αυτό το έθιμο ξεκίνησε τη δεκαετία του 90, ήμουν ο πρώτος που το έφερε στη Χαλκηδόνα και γρήγορα επεκτάθηκε σε όλες μας τις εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη», μου εξήγησε ο Άρχοντας Γιώργος Στεφανόπουλος, ο οποίος αγαπά και φροντίζει την κοινότητά του. Η Αλεξάνδρα Ουζούνογλου η οποία μιλάει για τη Χαλκηδόνα και το Μόδι ατέλειωτες ώρες αναπολώντας τις ημέρες που οι Ρωμιοί ήταν ‘αμέτρητοι και όχι λίγοι’ με μύησε στις ομορφιές της Χαλκηδόνας. «Ζούμε αιώνες σε αυτό τον τόπο», μου λέει και μου ξαναλέει η Αλεξάνδρα.
Η Αγία Ευφημία γνώρισε στην οικουμένη την Χαλκηδόνα
Αυτή όμως τη φορά έμαθα για την Αγία Ευφημία η οποία γεννήθηκε στη Χαλκηδόνα και έγινε αιτία για να γνωρίσει όλη η χριστιανική οικουμένη τη Χαλκηδόνα.
Καταγόταν από οικογένεια θεοσεβή και ευγενική. Έζησε και μαρτύρησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού.
Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της οι εχθροί του Χριστού προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να πείσουν την Αγία να αρνηθεί την πίστη της και να ασπασθεί τα είδωλα. Όταν συνειδητοποίησαν πως η Ευφημία δεν επρόκειτο να αλλάξει την πίστη της με τους λόγους, τη βασάνισαν φριχτά. Όμως η Αγία δεν έπαθε τίποτα από τα βασανιστήρια. Τελικά οι δήμιοι, την έριξαν σε άγρια θηρία και η Ευφημία βρήκε το θάνατο από μία αρκούδα.
Πως βρέθηκε το σκήνωμά της στο Φανάρι;
Κατά την εικονομαχία ρίφθηκε στην θάλασσα το σκήνωμά της και το βρήκαν ναυτικοί κοντά στην Λήμνο. Κατά την άλωση της Πόλης ήταν στην Σηλυβρία και ο πρώτος μετά την άλωση Πατριάρχης Γεννάδιος το έφερε πίσω στην Πόλη.
Στις 11 Ιουλίου κάθε έτος γίνεται ανάμνηση του θαύματος που έγινε από την αγία Ευφημία, όταν, κατά την εποχή του Μαρκιανού και της Πουλχερίας, συντάχθηκαν δύο τόμοι που περιείχαν τον όρο της Συνόδου, που έγινε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ. και ήταν ένας των ορθοδόξων και ένας των Μονοφυσιτών.
Για να πάψει λοιπόν η έριδα μεταξύ των δύο πλευρών, αποφασίστηκε να τεθούν και οι δύο τόμοι μέσα στη λάρνακα της αγίας Ευφημίας, για να φανεί ποιόν από τους δύο θα δεχτεί η Αγία. Μετά την αποσφράγιση της λάρνακας, βρέθηκε ο μεν των αιρετικών τόμος στα πόδια της Αγίας πεταμένος, ο δε των ορθοδόξων στο στήθος της.
Παρατηρώντας την εικόνα της Αγίας στο σημερινό τέμπλο του ναού της, όπως και την αντίστοιχη εικόνα της στο προσκηνυτάρι του έξω νάρθηκα, βλέπουμε ότι η Αγία κρατά στο μεν αριστερό της χέρι έναν Τόμο, στο δε δεξιό της χέρι κλαδιά ελιάς ή βάγια, ενώ στις εικόνες της Αγίας σε άλλους ναούς παρατηρούμε ότι κρατά στο αριστερό της χέρι ένα Σταυρό και όχι τον Τόμο.
Εορτάζει δύο φορές η Αγία Ευφημία
Γι αυτό και στις 11 Ιουλίου στην Χαλκηδόνα εορτάζεται ηανάμνηση του θαύματός της με τον Όρο ή Τόμο της Συνόδου και αυτός είναι ο λόγος που όλο τον χρόνο στην Χαλκηδόνα ψέλνεται το απολυτίκιό της «Λίαν εύφρανας τους Ορθοδόξους και κατήσχυνας τους κακοδόξους ……». Στις 16 Σεπτεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του μαρτυρίου της και ψέλνεται μόνον εκείνη την ημέρα το απολυτίκιό της «Τω θείω έρωτι, λαμπρώς αθλήσασα ..…». Αυτός είναι και ο λόγος που η Αγία Ευφημία εορτάζεται δύο φορές το χρόνο.
