Της Μαρίας Δήμου
Όλο κάτι αλλάζει, κάτι χάνεται αλλά και κάτι μένει όρθιο και ζωντανό στην αιώνια Πόλη. Σε μια τόσο δυναμική πόλη οι εικόνες μπορεί να παραμένουν για χρόνια ολόιδιες αλλά και σε μια στιγμή να χάνονται και τη θέση τους να παίρνουν άλλες. Ειδικά τώρα, που μετά το μεγάλο σεισμό στην περιοχή της Αντιόχειας, οι έλεγχοι απέδειξαν την ανεπάρκεια των κτιρίων σε αντοχή έναντι των ισχυρών δονήσεων, οι συνεχείς κατεδαφίσεις ανοίγουν το οπτικό πεδίο κι αναδεικνύεται μια άλλη οπτική της περιοχής, μέχρι να ξεκινήσει εκ νέου η ανοικοδόμηση και να υψωθεί και πάλι ένα νεόδμητο κτίριο, τις πιο πολλές φορές μια ακόμα πολυκατοικία.
Υπάρχει όμως μια οικοδομή που για χρόνια παραμένει στάσιμη με τους γερανούς στημένους κι έτοιμους να συνεχίσουν το έργο τους αλλά και τη μεγάλη μεταλλική περίφραξη να κρύβει το εργοτάξιο και να ασχημίζει την περιοχή. Στην καρδιά της ευρωπαϊκής ακτής της Πόλης, στο κεντρικότερο σημείο, δίπλα στην πλατεία Ταξίμ, το άλλοτε επιβλητικό αρμενικό συγκρότημα με το νοσοκομείο Surp Agop, τον κινηματογράφο και τις κατοικίες Akaretler παραμένει για πάνω από 15 χρόνια ένα περιφραγμένο εργοτάξιο. Οι δικαστικές διαμάχες με την εταιρεία που είχε αναλάβει και κατόπιν πούλησε το δικαίωμα εκμετάλλευσης έχουν οδηγήσει σε παύση εργασιών δημιουργώντας μια άσχημη εικόνα στο κεντρικό αυτό σημείο της Πόλης.
Ο τελευταίος γιατρός της Πύλης από Εύβοια
Ο στενός όμως δρόμος πίσω ακριβώς από την περίφραξη, η ανηφόρα που οδηγεί από το Dolapdere στο Elamdağ και στο Taksim, κρατάει από το απέναντι πεζοδρόμιο ένα διαμάντι της Πόλης. Η πολυκατοικία Arif Paşa Apartmanı είναι ένα τεράστιο, για τα δεδομένα των αρχών του 20αι. που κατασκευάστηκε, οικιστικό συγκρότημα. Ιδιοκτήτης ο Sarıcazade Arif Paşa, ο τελευταίος γιατρός της Πύλης, με καταγωγή από την Εύβοια και σπουδές στην Αθήνα, που άφησε το στίγμα του στην αστική ανάπτυξη της Κωνσταντινούπολης με αρχοντικά, διαμερίσματα και στοές που είχε φτιάξει στο Μόδι, στο Caddebostan, στο Πέρα και στο Elamdağ, πάντα με αρχιτέκτονα τον Ρωμιό Κωνσταντίνο Παππά.
Στο Elamdağ, σ’ ένα οικόπεδο 800 τ.μ. το 1894 ξεκίνησε η ανέγερση της 7όροφης οικοδομής και των 36 διαμερισμάτων με σκοπό να τα οικίσουν μέλη της σουλτανικής αυλής διατηρώντας τη χλιδή και τις ανέσεις του σαραγιού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάθε ένα από τα ψηλοτάβανα διαμερίσματα ήταν διακοσμημένο με περίτεχνα έργα και πίνακες ζωγραφικής και τα δάπεδα ήταν καλυμμένα με παρκέ φερμένα από την Ιταλία. Κατασκευαστικά έχει ενδιαφέρον καθώς είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνται χυτές μεταλλικές κολώνες σε κτίριο σχεδιασμένο για χώρο διαβίωσης. Είναι το πρώτο κτίριο μετά από το ξενοδοχείο Pera Palas που ηλεκτροδοτείται κι αποκτά ηλεκτρικό ανελκυστήρα. Στο ισόγειο υπάρχουν καταστήματα, σταύλος για τα ζώα των αμαξών ενώ στο υπόγειο υπήρχε λουτρό και οι σοφίτες προορίζονταν για το υπηρετικό προσωπικό.
Εδώ έζησε για λίγο και η διάσημη συγγραφέας Pınar Kür και έγραψε το βιβλίο Bir Deli Ağaç, εμπνευσμένη από τη φλαμουριά στην αυλή. Αλλά και Füreyya Koral, η πρώτη επαγγελματίας γυναίκα καλλιτέχνης κεραμικής στη χώρα.
Σήμερα κρύβεται ένα εργοτάξιο..
Σήμερα η γερασμένη πολυκατοικία κρύβεται από το μεταλλικό προστατευτικό του εργοταξίου αλλά κι από τα άλλα ψηλά κτίρια που ανεγέρθηκαν στην περιοχή. Ένα μικρό καφέ, ένα κατάστημα «Αλχημείας» αλλά και το εργαστήριο κεραμικής του δίνουν ζωή. Μακάρι η μικρή αλλά καταπράσινη αυλή του να ήταν ανοιχτή προς το καφέ. Θα ήταν μια μικρή όαση στο ασφυκτικά δομημένο Elmadağ.
Ίσως, ποιος ξέρει, όταν μετά από χρόνια λυθεί η δικαστική διαμάχη κι ολοκληρωθούν τα έργα στο αρμενικό ακίνητο να ανοίξει η περίφραξη, να φανούν τα ακαρέτια και να φανεί κι η γοητευτική ομορφιά του Arif Paşa Apartmanı. Εδώ να ‘μαστε και να το χαρούμε!
