Για πρώτη φορά χαρτογραφείται η μέση γραμμή στο Αιγαίο, η οποία αποτελεί την νομική προσέγγιση που υπερασπίζεται η Τουρκία, δήλωσε ο ο καθηγητής Μουσταφά Μπασκάρα, Διευθυντής του Εθνικού Ερευνητικού Κέντρου για το Δίκαιο της Θάλασσας (DEHUKAM) του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, που εκπόνησε τον χάρτη ΘΧΣ της Τουρκίας. Υποστηρίζει ότι ο χάρτης του DEHUKAM αποτελεί επίσης ένα συγκεκριμένο παράδειγμα της βούλησης της Τουρκίας να προστατεύσει τη Γαλάζια Πατρίδα και ότι θα προκύψουν περισσότερα οφέλη από κρίσιμους τομείς της γαλάζιας οικονομίας. Για τον χάρτη ΘΧΣ που κατέθεσε η Ελλάδα υποστηρίζει ότι «δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών στην Τουρκία, στερείται νομικής βάσης και βασίζεται στον παράνομο χάρτη της Σεβίλλης».
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Μιλάτ, ο καθηγητής Μουσταφά Μπασκάρα, υποστηρίζει ότι «ο χάρτης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού της Τουρκίας (ΘΧΣ) αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της βιώσιμης χρήσης των θαλασσών που περιβάλλουν την Τουρκία από τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας. Από την άποψη αυτή, δεν πρόκειται μόνο για μια μελέτη χάρτη που περιορίζεται στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας, αλλά και για έναν χάρτη που λειτουργεί με τις αρχές της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της προσέγγισης με βάση το οικοσύστημα για όλες τις τομεακές δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν σε όλες αυτές τις θαλάσσιες περιοχές με βάση τα εξωτερικά όρια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης στη Μαύρη Θάλασσα, τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο Θάλασσα και τη μέση γραμμή μεταξύ της Ελλάδας και της ηπειρωτικής χώρας της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος. Και αυτός ο χάρτης αποσκοπεί στην επίτευξη του μέγιστου δυνατού οφέλους από τις θάλασσές μας στο πλαίσιο της βασικής αρχής της βιωσιμότητας. Ο χάρτης είναι σημαντικός από την άποψη ότι αντικατοπτρίζει τους βασικούς στόχους της Τουρκίας και τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση για την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων της στο πλαίσιο της Γαλάζιας Πατρίδας. Αποτελεί επίσης ένα συγκεκριμένο παράδειγμα της βούλησης της Τουρκίας να προστατεύσει τη Γαλάζια Πατρίδα».
«Η Τουρκία θα μεγιστοποιήσει τα οφέλη της»
Σε ερώτηση «ποια δικαιώματα και συμφέροντα εντός του πεδίου εφαρμογής της Γαλάζιας Πατρίδας επιδιώκεται να προστατευθούν με τον ΘΧΣ;», ο Τούρκος καθηγητής αναφέρει: «Με αυτόν τον χάρτη, η Τουρκία θα πραγματοποιήσει σοβαρές νέες ανακαλύψεις όσον αφορά τις δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν στη Γαλάζια Πατρίδα και ιδίως τις τομεακές δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν. Επιπλέον, σε ένα περιβάλλον όπου διεξάγεται πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου, η Τουρκία αποτελεί σημαντικό σημείο σύνδεσης μέσω των Τουρκικών Στενών, τα οποία περιλαμβάνουν τα Δαρδανέλια και τα Στενά της Κωνσταντινούπολης. Θα επιδιώξει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της αυξάνοντας την ασφάλειά της. Θα προκύψουν περισσότερα οφέλη από κρίσιμους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, όπως η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια. Και πάλι, αυτός ο χάρτης θα συμβάλει καθοριστικά στο να διασφαλιστεί ότι όλες οι δυνητικές οικονομικές δραστηριότητες στη Γαλάζια Πατρίδα θα βασίζονται σε μια προσέγγιση βασισμένη στο οικοσύστημα, στην αρχή της διατήρησης της βιοποικιλότητας και στη βασική αρχή της βιωσιμότητας. Από την άποψη αυτή, ο χάρτης έχει μεγάλη σημασία».
«Ο χάρτης της Ελλάδας στερείται νομικής βάσης»
Σε παρατήρηση της εφημερίδα Μιλάτ ότι «οι προσπάθειες της Ελλάδας να περιορίσει τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο είναι γνωστές» και σε ερώτηση «πώς διαφέρει ο χάρτης του ΘΧΣ της Τουρκίας σε αυτό το πλαίσιο;» ο Τούρκος καθηγητής απαντά: «Όταν εξετάζουμε τον αποκαλούμενο χάρτη θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που ανακοίνωσε η Ελλάδα, βλέπουμε μια προσέγγιση που δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών στην Τουρκία, που στερείται νομικής βάσης και βασίζεται στον παράνομο χάρτη της Σεβίλλης. Ο χάρτης της Ελλάδας στερείται τόσο της επιστημονικής βάσης όσο και των τομεακών περιοχών δραστηριότητας, τα οποία είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που απαιτεί ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός. Το γεγονός και μόνο ότι η θάλασσα χωρίζεται σε τέσσερις περιοχές και το γεγονός ότι αποκαλύπτει μια γενική προσέγγιση στο σημείο αυτών των περιοχών στην πραγματικότητα τονίζει την πτυχή του χάρτη που αφορά διαφορετικές πολιτικές και πολιτικούς σκοπούς και όχι μια μελέτη χωροταξικού σχεδιασμού. Όταν εξετάζουμε τον χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού της Τουρκίας, βλέπουμε έναν επιστημονικά τεκμηριωμένο χάρτη. Επιπλέον, ο χάρτης θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που δημοσιεύθηκε από τη DEHUKAM είναι επίσης σημαντικός υπό την έννοια ότι χαρτογραφείται για πρώτη φορά η νομική προσέγγιση που υπερασπίζεται η Τουρκία στο σημείο της μέσης γραμμής στο Αιγαίο Πέλαγος. Από αυτή την άποψη, μπορούμε να δηλώσουμε ότι ο χάρτης αυτός σημαίνει την έναρξη μιας διαδικασίας που θα δημιουργήσει σημαντικές ευκαιρίες υπέρ της Τουρκίας και όλων των τομέων της Τουρκίας στο Αιγαίο Πέλαγος».
«Βασικός κανόνας η χάραξη γραμμής ίσης απόστασης»
Σε ερώτηση «ποια είναι η προσέγγιση της DEHUKAM για την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών στο Αιγαίο Πέλαγος από επιστημονική και νομική άποψη;», ο Τούρκος καθηγητής απάντησε ότι «ο βασικός κανόνας του διεθνούς δικαίου για την οριοθέτηση των συνόρων δύο θαλάσσιων χωρών με αντίθετες ακτές είναι η χάραξη μιας γραμμής ίσης απόστασης μεταξύ των πλησιέστερων σημείων της ηπειρωτικής χώρας. Την ονομάζουμε μέση γραμμή. Μετά από αυτή τη μέση γραμμή, ισχύει σε όλο τον κόσμο η αρχή της χορήγησης περιορισμένης ή μη άδειας στα νησιά άλλων χωρών που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά της μέσης γραμμής. Και οι διεθνείς δικαστικές αποφάσεις και η Τουρκία υποστηρίζουν αυτή την προσέγγιση. Και σήμερα, η μέση γραμμή στον χάρτη του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού είναι στην πραγματικότητα μια αντανάκλαση αυτής της κατάστασης».
«Ζήτημα νησιών με μη στρατιωτικό καθεστώς»
Σε παρατήρηση της δημοσιογράφου ότι «η Ελλάδα έχει αυτό που ονομάζουμε ‘πολιτική ενός προβλήματος’. Η Ελλάδα θεωρεί ως μοναδικό πρόβλημα στο Αιγαίο μόνον την υφαλοκρηπίδα και εκφράζει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να αναζητήσει λύση με την Τουρκία με επίκεντρο αυτό το πρόβλημα», ο Τούρκος καθηγητής ισχυρίστηκε:
«Ωστόσο, εκτός από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο Πέλαγος, υπάρχει στην πραγματικότητα μια δέσμη προβλημάτων, όπως το ζήτημα των νησιών με μη στρατιωτικό καθεστώς, το ζήτημα των νησιών, νησίδων και βραχονησίδων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με συνθήκες, το ζήτημα της ζώνης πτήσεων στο Αιγαίο Πέλαγος (διότι η Ελλάδα έχει ευρύτερη ζώνη πτήσεων από τα χωρικά ύδατα κατά μοναδικό τρόπο στον κόσμο), το ζήτημα των χωρικών υδάτων των νησιών, το ζήτημα των ζωνών έρευνας και διάσωσης. Και κάθε φορά η Τουρκία εκφράζει την ετοιμότητά της να διαπραγματευτεί το σύνολο αυτού του πακέτου προβλημάτων στη βάση της συνεργασίας».
Οι εργασίες της Τουρκίας σε όλες τις θάλασσες
Σε ερώτηση «Πώς μπορεί ο χάρτης της ΘΧΣ που αναπτύχθηκε από την DEHUKAM να αποτελέσει κατεύθυνση για τις πολιτικές της Τουρκίας για τη διαχείριση των θαλάσσιων και θαλάσσιων περιοχών;» και «Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους η μελέτη αυτή αναμένεται να συμβάλει μακροπρόθεσμα;», ο Τούρκος καθηγητής είπε ότι «ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι τομείς της ναυτιλίας και της γαλάζιας οικονομίας λειτουργούν αρμονικά και εναρμονισμένα σε όλες τις θάλασσες της Τουρκίας».
«Ο χάρτης μπορεί να επικαιροποιείται»
Σε παρατήρηση της δημοσιογράφου ότι «σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να προσδιοριστεί το δυναμικό των θαλασσών και να διεξαχθούν σε βέλτιστο επίπεδο οι τομεακές δραστηριότητες σύμφωνα με αυτό το δυναμικό στις καταλληλότερες περιοχές», ο Τούρκος καθηγητής ανέφερε ότι «στη διαχείριση των θαλάσσιων περιοχών της Τουρκίας, αυτός ο χάρτης σχεδιασμού θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ως ενεργός και ζωντανός χάρτης. Ο χάρτης μπορεί να επικαιροποιείται και να τροποποιείται ανάλογα με τις προτεραιότητες των τομέων και τις νέες ευκαιρίες που βασίζονται στις τεχνολογικές εξελίξεις. Ένα Συμβούλιο Συντονισμού του Τουρκικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού που θα συσταθεί υπό την Προεδρία της Δημοκρατίας της Τουρκίας θα παρέχει καθοδήγηση για τη διαχείριση αυτής της διαδικασίας. Οι αποφάσεις αυτού του συμβουλίου θα βοηθήσουν τα διάφορα ιδρύματα, οργανισμούς και φορείς να εργαστούν αρμονικά στην ίδια θαλάσσια περιοχή και να δώσουν προτεραιότητα σε ορισμένους τομείς σε ορισμένες περιοχές. Επιπλέον, αυτός ο σχεδιασμός θα επιτρέψει επίσης στην Τουρκία να μελετήσει τις θάλασσές της πιο αποτελεσματικά με επιστημονικές προτεραιότητες».
«Ενθαρρύνεται η συνεργασία με απέναντι ή παρακείμενες ακτές»
Σε ερώτηση «πώς ο χάρτης του ΘΧΣ της Τουρκίας παρέχει ένα πλαίσιο για την περιφερειακή συνεργασία, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων;» και «σε αυτό το πλαίσιο, ποιες είναι οι δυνατότητες εναρμόνισης με άλλους φορείς στην περιοχή;» ο Τούρκος καθηγητής είπε:
«Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός της Τουρκίας είναι στην πραγματικότητα μια προσπάθεια που ενθαρρύνει τη συνεργασία τόσο μεταξύ τομέων όσο και σε περιφερειακό επίπεδο λόγω της φύσης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Δεδομένου ότι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός βασίζεται σε αρχές όπως η προσέγγιση με βάση το οικοσύστημα, την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και δεδομένου ότι οι πόροι στη θάλασσα βρίσκονται εν κινήσει, είναι σημαντικό για τα κράτη με απέναντι ή παρακείμενες ακτές να εισέλθουν σε μια διαδικασία συνεργασίας για την προστασία των θαλασσών. Επιπλέον, η θαλάσσια ρύπανση δεν γνωρίζει σύνορα. Όταν η θαλάσσια ρύπανση εμφανίζεται σε έναν τόπο, αυτό που συμβαίνει στη χώρα Α μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη χώρα Β».
