Μέχρι στιγμής 29 χιλιάδες πρόσφυγες έχουν επιστρέψει στη Συρία έπειτα από την πτώση του καθεστώτος Άσσαντ, ανακοίνωσε ο Τούρκος Υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια, ενώ ο σχεδιασμός της τουρκικής κυβέρνησης είναι να ολοκληρωθεί η εθελοντική επιστροφή των προσφύγων στη χώρα τους μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Τούρκοι αρθρογράφοι επισημαίνουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν από το μοντέλο ‘πρωτοπόρος μετανάστης’ που εφαρμόζει η Άγκυρα, ενώ φιλοκυβερνητικοί αρθρογράφοι υποστηρίζουν ότι ότι οι Σύριοι μετανάστες είχαν διαφύγει στην Τουρκία και εξαιτίας του ΡΚΚ. Εκτιμούν ότι τώρα το ΡΚΚ βρίσκεται σε δύσκολη θέση στη Συρία και πως η Άγκυρα σχεδιάζει να ανατρέψει το PKK χωρίς να ρίξει ούτε μια σφαίρα, μέσω συντονισμού με τη Δαμασκό, αν και οι εξελίξεις αναγκάζουν την Τουρκία να παρέμβει.
2.91 εκ. οι Σύριοι στην Τουρκία
Ο Τούρκος Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι υπάρχουν 4,16 εκατομμύρια αλλοδαποί με νόμιμα δικαιώματα διαμονής στην Τουρκία, εκ των οποίων τα 2,91 εκατομμύρια είναι Σύριοι υπό προσωρινή προστασία.
Ο Γερλίκαγια ανέφερε ότι μεταξύ 9 και 25 Δεκεμβρίου, 29.000 Σύριοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους. «Σύμφωνα με το πρωτοποριακό σχέδιο μεταναστών, θα δοθεί σε ένα άτομο άδεια να βγει και να εισέλθει ξανά τρεις φορές. Στόχος μας είναι να επιτρέψουμε στις οικογένειες να κάνουν τις απαραίτητες προετοιμασίες στη Συρία πριν από την αναχώρησή τους», δήλωσε ο Τούρκος Υπουργός.
Πάντως ο γνωστός Τούρκος αρθρογράφος Μουράτ Γετκίν σχολιάζει ότι η επιστροφή των Σύριων προσφύγων από την Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε στις αρχικές προσδοκίες μετά την πτώση του συριακού καθεστώτος. Ωστόσο, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, περίπου 25.000 άνθρωποι επέστρεψαν.
Σχολιάζει ότι προκειμένου να επιταχυνθεί η επιστροφή των Σύριων, η οποία η Άγκυρα τονίζει ότι θα είναι «εθελοντική», εισήχθη μια νέα πρακτική που ονομάζεται «πρωτοπόρος μετανάστης».
Χρονοδιάγραμμα για επιστροφή Σύριων προσφύγων
Ο αρθρογράφος αναφέρει ότι η πρακτική του ‘πρωτοπόρου μετανάστη’ δημιουργήθηκε εξ ανάγκης. Οι πρόσφυγες που επιστρέφουν στη Συρία χάνουν το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στην Τουρκία. Σύμφωνα με αυτήν την πρακτική, ένας ‘πρωτοπόρος μετανάστης’ θα βγει από μια συνοριακή πύλη που είναι εγγεγραμμένη στο Υπουργείο Εσωτερικών και θα ενημερώσει το υπουργείο για την τοποθεσία του στη Συρία. Αυτό το άτομο θα μπορεί να κάνει ρυθμίσεις για το πώς η οικογένειά του μπορεί να συνεχίσει τη ζωή στη Συρία και να εισέλθει ξανά στην Τουρκία από την ίδια πύλη. Αυτή η πρακτική θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουνίου 2025, αναφέρει ο Μουράτ Γετκίν. Αυτό δείχνει ότι η κυβέρνηση έχει θέσει ένα χρονοδιάγραμμα για την οικειοθελή επιστροφή των Σύριων προσφύγων, αναφέρει.
Κίνδυνοι για μοντέλο ‘παράνομου μετανάστη’
Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, το μοντέλο του «πρωτοπόρου μετανάστη» εγκυμονεί κινδύνους και απαιτεί παρακολούθηση για να διασφαλιστεί ότι όσοι εισέρχονται και εξέρχονται από τη Συρία δεν εμπλέκονται σε δραστηριότητες όπως η τρομοκρατία ή το λαθρεμπόριο. Ωστόσο, η κυβέρνηση ελπίζει ότι αυτή η πρακτική θα επιταχύνει τις εθελούσιες επιστροφές. Όσοι αποφασίσουν να επιστρέψουν οικειοθελώς θα έχουν επίσης το δικαίωμα να φέρουν πίσω τα οχήματα και τα υπάρχοντα που απέκτησαν στην Τουρκία.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδωσε ο υπουργός Γερλίκαγια, το 60% των τριών και πλέον εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων στην Τουρκία είναι από το Χαλέπι και σχεδόν οι μισοί από αυτούς που υπέβαλαν αίτηση επιστροφής είναι επίσης από το Χαλέπι.
Ο Μουράτ Γετκίν σημειώνει ότι μετά την αλλαγή του καθεστώτος, η Τουρκία ανοίγει ξανά το Γενικό Προξενείο της στο Χαλέπι, μετά την επαναλειτουργία της τουρκικής πρεσβείας στη Δαμασκό.
«Είχαν διαφύγει και λόγω ΡΚΚ»
Από την άλλη, ο δημοσιογράφος της Γενί Σαφάκ, Γιάχια Μποστάν, αναφέρει ότι ενώ πολλοί υποθέτουν ότι οι Σύριοι διέφυγαν από το καθεστώς του πρώην προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ, τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι διέφυγαν και λόγω της πίεση του PKK.
Όπως αναφέρει, ο Τούρκος Υπουργός Εσωτερικών μοιράστηκε έναν χάρτη που δείχνει τις περιοχές από τις οποίες έχουν καταφύγει οι Σύριοι στην Τουρκία. Ο αριθμός των Σύριων που μετανάστευσαν στην Τουρκία από περιοχές που ελέγχονται από το PKK λόγω της πίεσης της οργάνωσης είναι 287.878, συμπεριλαμβανομένων 96.502 από τη Χασάκα, 84.512 από τη Ράκα και 106.192 από την Ντέιρ εζ Ζορ. Αν και οι περισσότεροι από αυτούς τους μετανάστες είναι Άραβες, υπάρχουν επίσης Κούρδοι που φεύγουν από την κυριαρχία του PKK σε αυτές τις περιοχές. Αυτή η τάση υπογραμμίζει ότι η παρουσία του PKK όχι μόνο αποτελεί απειλή για την ασφάλεια, αλλά τροφοδοτεί επίσης τη συνεχιζόμενη μεταναστευτική κρίση. Για την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και την υγιή επιστροφή των προσφύγων, το ΡΚΚ πρέπει να απομακρυνθεί από εκεί, υποστηρίζει ο αρθρογράφος.
«Αναστατώθηκε το ΡΚΚ»
Αναφέρει ότι σε σχετικές εξελίξεις, την περασμένη εβδομάδα, η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπάρμπαρα Λιφ επισκέφθηκε τη Δαμασκό και συναντήθηκε με τον αρχηγό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) Αχμέντ Χουσεΐν αλ-Σαράα. Η Λιφ υπογράμμισε τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας. Η πιο σημαντική αλλαγή ήρθε από τη Γερμανία. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock κάλεσε τις κουρδικές ομάδες να αφοπλιστούν και να ενταχθούν στον συριακό στρατό – μια απροσδόκητη ανατροπή στην πολιτική που ο αρθρογράφος πιστεύει ότι έχει αναστατώσει βαθιά το PKK.
«Υπό τις παρούσες συνθήκες, το PKK βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση. Η λογική κίνηση είναι να αποφύγει το PKK να προκαλέσει την Τουρκία. Αλλά κάνει απερίσκεπτες κινήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την Άγκυρα. Γιατί;
Οι ΗΠΑ υποσχέθηκαν στην οργάνωση ‘αυτονομία’ πριν από πολύ καιρό, αλλά η αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό ανέτρεψε αυτά τα σχέδια. Οι ΗΠΑ δημιουργούν επαφές με τη νέα συριακή κυβέρνηση. Η νέα διοίκηση στη Δαμασκό δεν θέλει το PKK στην περιοχή. Επιπλέον, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δίνει ισχυρά μηνύματα αποχώρησης από τη Συρία. Η Άγκυρα αυξάνει την πίεσή της στην οργάνωση. Το PKK παίζει τα τελευταία του χαρτιά σε αυτόν τον συρρικνωμένο χώρο», υποστηρίζει ο δημοσιογράφος.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, οι ΗΠΑ διαχειρίζονται την κατάσταση, αλλά είναι όλο και πιο αβέβαιες για το πώς να προχωρήσουν καθώς οι εξελίξεις ξεφεύγουν από τον έλεγχό τους.
Τα σχέδια της Άγκυρας
Ο αρθρογράφος αναφέρει ότι φέρεται ότι, πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, που συντονίζονται από τον ηγέτη της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν (PUK) Μπάφελ Ταλαμπανί, κατευθύνονται στην περιοχή για να υποστηρίξουν τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF).
Εν τω μεταξύ, η Άγκυρα σχεδιάζει να ανατρέψει το PKK χωρίς να ρίξει ούτε μια σφαίρα, μέσω συντονισμού με τη Δαμασκό. Ωστόσο, οι εξελίξεις στο έδαφος αναγκάζουν την Τουρκία να παρέμβει, σχολιάζει ο αρθρογράφος.
