Η μεγάλη ανησυχία στην Άγκυρα είναι η πιθανότητα να επηρεάσει την Τουρκία μια πυρηνική διαρροή από το Ιράν, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης τα οποία ωστόσο επικαλούνται ειδικούς σύμφωνα με τους οποίους υπό τις τρέχουσες συνθήκες η πιθανότητα μιας μεγάλης κλίμακας πυρηνικής διαρροής είναι χαμηλή.
Σύμφωνα με Τούρκους ειδικούς, το μέγεθος και οι επιπτώσεις της διαρροής ακτινοβολίας θα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της εγκατάστασης που θα πληγεί.
Η στόχευση πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που παράγουν ενέργεια ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους.
Λιγότερες οι ζημιές από επίθεση σε εγκαταστάσεις εμπλουτισμένου ουρανίου
Ωστόσο οι διαρροές που θα μπορούσαν να προκύψουν από ζημιές σε εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου όπως γίνεται αυτή τη στιγμή είναι πιο περιορισμένες.
Ο ειδικός σε θέματα πυρηνικής ενέργειας καθηγητής Ισκεντερ Ατίλα Ρεϊχαντζάν από το Ινστιτούτο Ενέργειας του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης (ITU) τονίζει ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις που στοχεύουν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ δεν είναι μονάδες παραγωγής ενέργειας, αλλά εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου.
«Κίνδυνος και για την Τουρκία»
Ωστόσο ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Πυρηνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, Καθηγητής Δρ. Χαλούκ Γιουτζέλ, εκτιμά ότι υπάρχει κίνδυνος και για την Τουρκία ακόμη και από εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου. Τα ραδιενεργά υλικά θα μπορούσαν να εισέλθουν στην Τουρκία, αναφέρει.
Σύμφωνα με τον Γιουτζέλ «το αέριο εξαφθοριούχο ουράνιο που ενδέχεται να απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια της επίθεσης στην εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου ενέχει κίνδυνο... Αυτή η ουσία, την οποία ονομάζουμε UF6, είναι ένα ραδιοτοξικό αέριο. Είναι ένα χημικά διαβρωτικό αέριο».
Ο Γιουτζέλ λέει ότι το UF6 είναι ένα αέριο που βλάπτει τα μάτια, το δέρμα, τους πνεύμονες και τα νεφρά.
Η πιο γνωστή από αυτές τις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού είναι η εγκατάσταση Φόρντο, νότια της Τεχεράνης.
Πιστεύεται ότι μόνο οι βόμβες «bunker buster» στο απόθεμα των ΗΠΑ μπορούν να επηρεάσουν την εγκατάσταση, η οποία είναι χτισμένη σχεδόν 100 μέτρα κάτω από το έδαφος.
«Βλάβη στους πνεύμονες και τα νεφρά»
Ο Χαλούκ Γιουτζέλ δηλώνει ότι το αέριο UF6 είναι άχρωμο και άοσμο, αλλά εκπέμπει έντονη οσμή όταν αυξάνεται η πυκνότητά του στον αέρα και προσθέτει:
«Όταν έρχεται σε επαφή με τον αέρα, έρχεται σε επαφή με την υγρασία του αέρα και μετατρέπεται σε υδροφθορικό οξύ. Όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Είναι ένα επιθετικό, κνησμώδες, διαβρωτικό αέριο. Ακόμα και μια μικρή ποσότητα προκαλεί βλάβη στους πνεύμονες, τα νεφρά και το αναπνευστικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου.»
Ο Γιουτζέλ τονίζει ότι αυτές οι επιπτώσεις θα γίνουν αρχικά αισθητές στην εγκατάσταση όπου σημειώθηκε η διαρροή και στον περιβάλλοντα χώρο, αλλά προειδοποιεί επίσης ότι τα ραδιενεργά υλικά θα μπορούσαν να διασχίσουν τα σύνορα και να εισέλθουν στην Τουρκία.
Τι θα συμβεί αν χτυπηθεί ένας πυρηνικός αντιδραστήρας;
Ειδικοί που μιλούν στο BBC Turkish εφιστούν την προσοχή στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στο Μπουσέρ, στο νότιο Ιράν.
Ο καθηγητής Δρ. Χαλούκ Γιουτζέλ εξηγεί τι θα συμβεί εάν ο πυρηνικός αντιδραστήρας εδώ υποστεί ζημιά:
«Εάν χτυπηθεί ένας πυρηνικός αντιδραστήρας, παράγονται διαφορετικά ισότοπα ανάλογα με τον τύπο καυσίμου, τον ρυθμό καύσης, τον πλούτο καυσίμου και τη γεωμετρία αυτού του αντιδραστήρα. Τα αποθέματα ραδιενέργειας αλλάζουν ανάλογα», αναφέρει.
Πώς προετοιμάζεται η Τουρκία για μια πιθανή πυρηνική κρίση;
Τουρκικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι «στην Τουρκία, η ευθύνη για πιθανές διαρροές ραδιενέργειας και πυρηνικές καταστροφές βαρύνει την Προεδρία Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) του Υπουργείου Εσωτερικών και την Αρχή Πυρηνικής Εποπτείας (NDK) που συνδέεται με το Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων».
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η πρώτη γραμμή άμυνας κατά των πυρηνικών καταστροφών είναι τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.
Το NDK μετρά τακτικά την ακτινοβολία σε όλη την Τουρκία μέσω ενός συστήματος που ονομάζεται Δίκτυο Συστημάτων Παρακολούθησης και Προειδοποίησης Ακτινοβολίας (RADİSA).
«Δισκία ραδιενεργού ιωδίου»
Ο καθηγητής Δρ. Χαλούκ Γιουτζέλ αναφέρει τα εξής σχετικά με τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση διαρροής ακτινοβολίας:
«Δεν τίθεται θέμα 100% προστασίας. Η μεγαλύτερη ευχή μας είναι να μην συμβεί μια τέτοια καταστροφή, αλλά όταν συμβεί μια τέτοια καταστροφή, ειδικά όταν χτυπηθεί ο αντιδραστήρας, το NDK έχει διαθέσιμα δισκία ραδιενεργού ιωδίου».
«Τουλάχιστον αυτά τα χάπια διανέμονται στους ανθρώπους στα σύνορα. Διανέμονται φίλτρα που περιέχουν ορισμένα χημικά αέρια.»
Ο καθηγητής Δρ. Ισκεντερ Ατίλα Ρεϊχαντζάν λέει επίσης ότι εάν είναι απαραίτητο, μπορεί να κηρυχθεί καραντίνα σε ορισμένες περιοχές της Τουρκίας ή οι περιοχές μπορούν να εκκενωθούν πλήρως.
Ωστόσο, ο Ρεϊχαντζάν τονίζει επίσης ότι αυτές οι πιθανότητες είναι απομακρυσμένες:
«Δεν υπάρχει λόγος να πανικοβαλλόμαστε πολύ. Επειδή οι επιπτώσεις ενός τέτοιου πράγματος θα είναι διεθνείς, δεν θα είναι εύκολο για τις χώρες να το διαχειριστούν. Δεν νομίζω λοιπόν ότι θα υπάρξει κάποιο μεγάλο περιστατικό εκεί».
